Muốn đóng cửa chính phủ Mỹ, ông Trump quên hậu quả nhãn tiền?

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: CNN

Tổng thống Mỹ Trump ngày 2/5 viết trên Twitter kêu gọi nước Mỹ có thể đóng cửa chính phủ vào mùa thu này để khắc phục tình trạng “lộn xộn” diễn ra ở Quốc hội.

“Đất nước chúng ta cần sự đóng cửa vào tháng 9 để cải thiện tình trạng lộn xộn. Lý do của kế hoạch đàm phán giữa đảng Cộng hòa và Dân chủ là chúng ta cần 60 phiếu bầu tại Thượng viện mà lại không đủ. Chúng ta cần bầu thêm Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa vào năm 2018, hoặc thay đổi luật lệ hiện nay thành 51%”, ông Trump viết trên Twitter.

Bình luận của ông Trump đưa ra không lâu sau khi thành viên Quốc hội ở đảng Dân chủ và Cộng hòa đạt được thỏa thuận ngân sách tạm thời đến ngày 5/5 để tiếp tục đàm phán dự thảo ngân sách chi tiêu cho phần còn lại của năm tài khóa, nhằm tránh nguy cơ đóng cửa chính phủ.

Các tuyên bố kêu gọi đóng cửa chính phủ của ông Trump trên Twitter nhằm mục đích bảo vệ gói chi tiêu mà Quốc hội có thể thông qua trong tuần này, nhưng trong đó không thực hiện được nhiều mục tiêu theo tuyên bố của tổng thống, bao gồm việc phân bổ khoản tiền bất kỳ nhằm xây dựng bức tường ở biên giới phía nam, giáp Mexico.

Chỉ trích

Các nhà hoạt động bảo thủ chỉ trích thỏa thuận này không giải quyết được các ưu tiên của họ và làm tăng thâm hụt. Nhà Trắng cũng phát dấu hiệu cho rằng, tổng thống cần chấp nhận điều này thay vì ngừng hoạt động chính phủ.

Mick Mulvaney, giám đốc phụ trách ngân sách của Nhà Trắng, thừa nhận trong cuộc họp báo hôm 2/5 rằng, ông Trump đưa ra những lời nhận xét như vậy trên Twitter vì “nản chí” trước việc thành viên đảng Dân chủ trong Quốc hội đang "kiêu căng" với sự thắng thế trong việc quyết định gói chi tiêu.

"Tổng thống Trump có thể không thích những gì ông ấy thấy trong thỏa thuận ngân sách này, nhưng thật nguy hiểm và vô trách nhiệm khi phản ứng bằng cách kêu gọi ngừng hoạt động chính phủ", Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Patty Murray cho hay.

Bà Patty hy vọng thành viên đảng Cộng hòa tại Quốc hội sẽ “bỏ qua yêu cầu của Tổng thống Trump, phối hợp với đảng Dân chủ” để hoàn tất dự luật ngân sách.

Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ của bang Vermont Patrick J. Leahy, cho rằng việc ông Trump đe doạ để đóng cửa chính phủ, theo một thỏa thuận lưỡng đảng vừa được thông qua trước đó, là “thông điệp tồi và đáng xấu hổ” nhằm khởi động một cuộc đàm phán” trong năm tới.

Trong khi đó, John Cornyn, Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa của bang Texas, tuyên bố chặn bất kỳ nỗ lực nào nhằm đóng cửa chính phủ. “Tôi không đồng tình với ý kiến của ông Trump về việc xóa bỏ việc thông qua một dự luật. Các quy tắc đã cứu chúng ta khỏi nhiều chính sách thực sự tồi tệ. Chúng ta chỉ cảm thấy thỏa mãn trước mắt nhưng nó sẽ là một sai lầm về lâu dài”, New York Times dẫn lời ông John nói.

Bài học nhãn tiền

Việc chính phủ Mỹ từng đóng cửa 16 ngày năm 2013 gây tổn hại không nhỏ tới kinh tế Mỹ. Ảnh: PA

Chính phủ liên bang dưới quyền Tổng thống Mỹ Barack Obama năm 2013 từng lâm vào cảnh bị đóng cửa trong 16 ngày, từ ngày 1/10 đến 17/10 do Quốc hội không thông qua dự luật phân phối ngân sách cho năm tài khóa 2014.

Theo Irishnews, tất cả các dịch vụ liên bang không cần thiết như công viên quốc gia, thư viện và viện bảo tàng đều đóng cửa và nhân viên của phải nghỉ việc. Chỉ có cảnh sát, các nhân viên cơ quan nhập cư, cứu hộ và những người làm công việc liên quan tới sự an toàn của con người hoặc bảo vệ tài sản vẫn tiếp tục công việc của họ.

Một báo cáo của chính phủ cho thấy, khoảng 850.000 người bị buộc thôi việc mỗi ngày khi chính phủ liên bang ngừng hoạt động dưới thời Tổng thống Obama. Chính phủ tạm dừng ảnh hưởng tới sản xuất, gây thiệt hại 2 tỷ USD và gần 4 tỷ USD trong hoạt động hoàn thuế bị trì hoãn. Theo cơ quan xếp hạng tài chính Standard & Poor's, chính phủ Mỹ ngừng hoạt động năm 2013 gây thiệt hại cho nền kinh tế Mỹ 24 tỷ USD.

Không chỉ thiệt hại về kinh tế, nhiều ngành dịch vụ khác cũn bị ảnh hưởng. Sự chậm trễ trong hoạt động kiểm tra sức khỏe và an toàn thực phẩm, ngành vận chuyển và môi trường cũng chịu ảnh hưởng. Năm 2013, hàng trăm bệnh nhân không được xét nghiệm lâm sàng tại Viện y tế và nghiên cứu khoa học quốc gia do chính phủ tài trợ.

Moody's Analytics ước lượng rằng việc đóng cửa chính phủ kéo dài 3–4 tuần sẽ gây "tổn hại" khoảng 55 tỷ USD, và công chức liên bang sẽ mất khoảng 1 tỷ USD tiền lương mỗi tuần bằng. Trong khi đó, Goldman Sachs ước lượng rằng việc đóng cửa ba tuần sẽ giảm tổng sản phẩm nội địa (GDP) của Mỹ bằng 0,9%. Theo Los Angeles Times, việc đóng cửa hai tuần sẽ giảm tỷ lệ tăng GDP bằng 0,3–0,4 điểm phần trăm vào quý 4, so với tỷ lệ tăng GDP không tới 2% vào năm 2013.

Chính phủ Mỹ có thể 'đóng cửa' vì Trump đòi xây tường biên giới