Phong tỏa đất nước: Bài học từ Tây Ban Nha

Thời tiết ấm áp bất thường, bóng đá Champions League và các sự kiện lớn khác, nhà trên bãi biển và văn hóa quán cà phê: chỉ một vài trong số các yếu tố cũng có thể là tác nhân giúp loại virus nguy hiểm lây lan khắp miền Nam châu Âu – từ nước này sang nước khác, từ thành phố này sang thành phố khác, từ Italy đến Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha.

Độc lực và mức độ gây tử vong của virus corona kết hợp bởi thực tế là các triệu chứng mất ít nhất vài ngày để xuất hiện ra bên ngoài và bởi hàng loạt các sai lầm của chính phủ theo đuổi nhiều phương án trước khi chịu thừa nhận một thực tế rằng chỉ có phong tỏa hoàn toàn mới có thể giải quyết được vấn đề.

Hơn 5.000 người đã chết kể từ khi dịch Covid-19 bùng phát ở Tây Ban Nha, một trong những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi đại dịch. Đất nước này có hơn 54.000 trường hợp nhiễm virus, theo số liệu gần đây của Bộ Y tế.

Vào 19/2, gần 3.000 người hâm mộ bóng đá Valencia đã đi từ Tây Ban Nha đến Milan để xem đội bóng của họ Atalanta chơi trong một trận đấu ở giải Champions League của châu Âu. Khoảng 40.000 người Italy cũng tham gia cổ vũ, nhiều người trong số họ đến từ Bergamo và các thị trấn lân cận.

Người hâm mộ Atalanta cổ vũ trong trận đấu Champions League giữa đội của họ và Valencia vào ngày 19/2 tại Milan (Ảnh: CNN).

Tối hôm đó, toàn Milan vô cùng tấp nập, theo Thị trưởng của Bergamo, Giorgio Gori. Bên cạnh những người tham dự cổ vũ tại sân bóng: "Những người khác theo dõi trận đấu bóng tại nhà cùng người thân hoặc đi theo nhóm xem tại quán bar", Gori nói. "Rõ ràng buổi tối hôm đó là một cơ hội cho sự lây lan mạnh mẽ của virus".

Nhà nghiên cứu miễn dịch Francesco Le Foche cũng có cùng quan điểm, nói với Corriere dello Sport: "Có thể có một số tác nhân và chất xúc tác chính cho sự lây lan của virus, nhưng trận đấu Atalanta-Valencia rất có thể là một trong số đó".

"Với nhận thức muộn, thật điên rồ khi tụ tập đám đông, nhưng tại thời điểm đó mọi thứ không đủ rõ ràng", Le Foche nói.

Hai ngày sau, tại thị trấn Codogno, cách Bergamo khoảng 60 km (40 dặm), một người đàn ông 38 tuổi được gọi là "bệnh nhân số 1" đã được chẩn đoán bị nhiễm virus. Nhưng đến lúc đó, theo nghiên cứu được báo cáo bởi gần 20 chuyên gia Italy, virus này đã tiềm ẩn và lây truyền từ lâu.

"Tại thời điểm phát hiện trường hợp Covid-19 đầu tiên, dịch bệnh đã lan rộng ở hầu hết các đô thị ở miền nam nước Pháp," họ nói.

Sau khi kiểm tra gần 6.000 trường hợp được xác nhận nhiễm virus, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra, có tới 39 bệnh nhân ở khu vực Bologna bị nhiễm virus corona mới vào ngày 19/2 - ngay cả khi họ chưa được xác định như vậy.

Các nhà nghiên cứu lưu ý: "Trong tuần tiếp theo, [khu vực] Codogno, cũng như một số thị trấn lân cận ở miền nam nước Pháp, đã ghi nhận sự gia tăng về số lượng trường hợp nhiễm virus được phát hiện".

Đến lúc đó, những vị khách từ Valencia đã trở về nhà. Một trong số đó là nhà báo thể thao Kike Mateu. Và bốn ngày sau khi trở về nhà, Mike bị ho và khó thở. Vài ngày sau, "Tôi quyết định đến bệnh viện vì sau đó có một ổ dịch ở Bologna được công bố", Mike nói.

Mọi người giữ khoảng cách với nhau khi họ chờ đợi mua hàng ở một siêu thị ở Barcelona hôm 16/3 (Ảnh: CNN)

Hôm 27/2, một phát ngôn viên của Bộ Y tế Tây Ban Nha ở khu vực Valencia đã xác nhận về 6 trường hợp nhiễm virus corona mới trong thành phố. Ba ngày sau, một người đàn ông Bồ Đào Nha đến du lịch ở Valencia đã có kết quả xét nghiệm dương tính với virus. Nhà báo Mateu cũng đã làm lây cho 4 đồng nghiệp của mình và câu lạc bộ bóng đá Valencia sau đó thông báo hơn 1/3 cầu thủ và nhân viên huấn luyện của họ có kết quả xét nghiệm dương tính với virus corona.

Trong tuần đầu tiên của tháng 3, Bộ Y tế Tây Ban Nha đã ra lệnh tổ chức các sự kiện thể thao lớn "đằng sau cánh cửa đóng kín", bao gồm cả trận lượt về của Valencia-Atalanta.

Nhưng ở những khía cạnh khác, cuộc sống ở Tây Ban Nha vẫn diễn ra như bình thường. Quán bar và quán cà phê đã được mở; thời tiết ấm áp bất thường khiến người Tây Ban Nha ra ngoài và hoạt động trong các không gian chung. 

Hàng ngàn người xuống đường tham gia vào các cuộc mitting kỉ niệm Ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3 khắp nơi ở Tây Ban Nha, trong đó có một sự kiện ước tính có sự tham gia của khoảng 120.000 người ở Madrid. 

Hai nữ bộ trưởng nội các tham dự sự kiện này sau đó đã có kết quả xét nghiệm dương tính với virus corona, mặc dù không có thông tin về cách thức bị nhiễm bệnh. Các đảng đối lập đã chỉ trích chính phủ vì đã cho phép những sự kiện đó diễn ra.

Các nhân viên y tế chuẩn bị tiếp nhận các bệnh nhân virus đầu tiên tại khu triển lãm Ifema ở Madrid ngày 22/3 (Ảnh: CNN).

Tuần sau, chính phủ Tây Ban Nha chuyển sang biện pháp mà Bộ trưởng Y tế của họ, Salvador Illa, gọi là "ngăn chặn gia cố". Biện pháp chính là đóng cửa các trường học và đại học ở Madrid từ ngày 11/3. Nhưng điều này có thể không có tác dụng như mong muốn.

Hàng trăm ngàn sinh viên đã nhận được một kỳ nghỉ bất ngờ. Nhiều người dân đã rời thủ đô, có lẽ dự đoán các biện pháp sẽ thắt chặt hơn. Các con đường trở nên đông đúc khi Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez tuyên bố vào ngày 13/3, một "tình trạng báo động" sẽ được áp dụng. 

Ngay cả trước khi các biện pháp khác được công bố thì về cơ bản Tây Ban Nha đã bị phong tỏa. Chính quyền địa phương ở những nơi như Murcia và Valencia đã bắt đầu đóng cửa các bãi biển và những người từ Madrid không được trở về thăm gia đình.

Cuối tuần sau, Guardia Civil, lực lượng cảnh sát quốc gia đưa ra thông báo: "Không đến nơi cư trú thứ hai của bạn ở bãi biển, trên núi hoặc trong thị trấn."

Phản ứng tổng thể dường như rời rạc, phức tạp bởi sự mâu thuẫn quen thuộc giữa chính quyền trung ương và các địa phương - đặc biệt là ở Catalonia.

Tây Ban Nha chắc chắn đã không còn đơn độc trong việc chiến đấu chống lại virus corona. Như chính Thủ tướng Sanchez đã thừa nhận: "Chúng tôi có thể hiểu rằng ngay bây giờ mọi biện pháp dường như là không đủ, nhưng chỉ một tuần trước, nó có vẻ đã được phóng đại".

"Hạn chế các quyền tự do là điều mà một chính phủ dân chủ chỉ có thể làm khi thật cần thiết", ông nói trong một phiên họp của quốc hội.

Các thành viên của Đơn vị khẩn cấp quân sự (UME) thực hiện khử trùng tại sân bay Malaga hôm 16/3.

Ngay cả nếu đúng, sự căng thẳng đối với dịch vụ y tế - điều mà người Tây Ban Nha tự hào - sẽ tiếp tục trong nhiều tuần tới. Hàng ngàn nhân viên y tế đã bị nhiễm dịch.

Chi phí cho việc cả quốc gia bị phong tỏa với thời gian kéo dài thêm hai tuần sẽ nhiều hơn lên rất nhiều. Chính phủ Tây Ban Nha đang yêu cầu hành động mạnh mẽ hơn từ Liên minh châu Âu để có thể nhận được tài trợ sau khi phục hồi.

Một luật sư Madrid đã kiện chính phủ Tây Ban Nha vì đã cho phép tổ chức các cuộc mitting ngày 8/3. Và Kike Mateu, hiện đang hồi phục ở Valencia, là một trong số hàng ngàn người Tây Ban Nha đang tức giận. "Thay vì cô lập người dân, chính phủ đã mời mọi người đi ra đường. Và đây là một sự vô trách nhiệm rất lớn."