Quân tử quyết giữ trọn nghĩa khí, cả đời không được nhận lầm thầy

Bức tượng hậu thế tôn vinh học giả, tư tưởng gia vĩ đại Cố Viêm Vũ - người quân tử quyết không nhận lầm thầy, cả đời giữ trọn nghĩa khí (Ảnh minh họa: Sohu).

Quân tử cả đời không được nhận lầm thầy

Sau khi nhà Thanh lật đổ nhà Minh, do không thống nhất về đường lối tư tưởng, tư tưởng gia, học thuật gia Cố Viêm Vũ nhất mực không đồng ý ra làm quan, nhiều lần cự tuyệt lời đề nghị của triều đình. Ông luôn lấy lý do muốn đào sâu nghiên cứu về học thuật để làm cớ khước từ.

Tư tưởng gia, học giả lừng danh thiên hạ Cố Viêm Vũ và tác phẩm Nhật tri lục để đời của ông (Ảnh minh họa: Xueban).

Bản thân Cố Viêm Vũ xuất thân trong một dòng họ lớn ở Giang Nam, Trung Quốc. Tổ phụ của ông là một học giả nổi tiếng thiên hạ, đưa ra tôn chỉ cho các thành viên trong gia đình là: Đọc và học sách phải đi đôi với nghiên cứu thực tế. Chịu ảnh hưởng từ nền tảng giáo dục vững vàng trong gia đình, từ nhỏ tới lớn, Cố Viêm Vũ rất đam mê nghiên cứu, học hỏi, nhờ vậy mà “trên thông thiên văn dưới tường địa lý”.

Ông am hiểu rất nhiều thư tịch lịch sử của các triều đại và nghiên cứu về địa lý các vùng miền trên toàn lãnh thổ, thậm chí là thuộc lòng nhiều tấu chương của danh nhân các đời vua, triều đình trước đó.

Triều Minh sụp đổ trước sự tấn công vũ bảo của triều Thanh, bản thân gia đình học giả Cố Viêm Vũ đã bị hao tổn cả về nhân lực và vật lực, tinh thần. Ông thậm chí đã phải thay tên đổi họ, đi khắp dải nam, bắc của Trường Giang với mong muốn tổ chức và lãnh đạo một đội quân khởi nghĩa chống lại triều Thanh. Hiềm một nỗi, do thân cô thế cô, sức yếu lực mỏng, chưa được lòng dân nên ông chưa thực hiện được khao khát này.

Tại Côn Sơn, có một tên địa chủ làm quan tên Diệp Phương Hằng “nhắm trọn” tài sản của gia đình Cố Viêm Vũ nên đê tiện tư thông với gia nhân của nhà ông, vu cho học giả tội “cấu kết với phản quân”, rốt ráo thực hiện âm mưu lật đổ nhà Thanh. Bấy giờ, đâu là một trong những trọng tội của triều đình, ai bị khép vào sẽ khó lòng toàn mạng.

Bạn bè của Cố Viêm Vũ nghe hung tin, vội vàng đi khắp nơi cầu cứu, hòng giúp ông ra khỏi chốn tù lao. Chạy vạy khắp nơi, cuối cùng họ buộc phải hạ mình xin Tiềm Khiêm Ích – một viên quan của triều Thanh giúp đỡ.

Vốn Tiềm Khiêm Ích là Thương thư bộ Lễ trong triều Nam Minh của Hoằng Quang Đế. Khi quân lính nhà Thanh tràn xuống Giang Nam, ông ta liền vứt bỏ nghĩa khí của người quân tử, đầu hàng hòng giữ mạng sống và ra làm quan cho triều mới (điều tối kị với các vị quân tử xưa kia).

Tranh vẽ Tiền Khiêm Ích, viên quan thừa cơ "đục nước béo cò" hòng lấy được đề tự Cố Viêm Vũ nhận mình làm sư phụ (Ảnh minh họa: Sina).

Biết Cố Viêm Vũ là học giả, tư tưởng gia nổi danh thiên hạ, Tiền Khiêm Ích khi ấy liền nhân cơ hội “đục nước béo cò”, ép người bạn đó rằng: “Cứu người không khó, chỉ cần họ Cố gửi đến ta tờ danh thiếp, trên có đề tự ghi rõ, bái Tiền Khiêm Ích ta làm sư phụ thì việc ắt sẽ thành trong chốc lát”.

Người bạn hiểu tính Cố Viêm Vũ, biết rằng, người quân tử trọng cốt cách nghĩa khí như ông, không bao giờ chịu hạ mình trước viên quan đặt mạng sống lên hàng đầu như Tiền Khiêm Ích nên liều mình về nhà, bắt chước cách viết của Cố Viêm Vũ và gửi đề tự tới đúng với yêu cầu của viên quan họ Tiền. Nhận được bức thư, viên quan họ Tiền liền nhanh chóng nhờ vả, Cố Viêm Vũ được thả ra và bảo toàn mạng sống đúng như thỏa thuận trước đó.

Về tới nhà, biết được sự việc, Cố Viêm Vũ uất hận vô cùng, mặt ông biến sắc và buông lời nhắn nhủ với bạn mình rằng: “Tiền Khiêm Ích là gian quan, không xứng để ta bái làm sư phụ, làm người thầy quan trọng trong cuộc đời này. Hãy lấy bằng được tờ giấy giả mạo đó về, nếu không khác nào, người quân tử như Cố Viêm Vũ ta đây đã tự mình vứt bỏ nghĩa khí, cúi mình đê hèn trước kẻ tồi tệ. Nếu không làm được, ta sẽ tự dán bố cáo, thanh minh với bàn dân thiên hạ, nói rõ việc này!”.

Hay tin Cố Viêm Vũ quyết không hạ mình, chuẩn bị viết bản bố cáo, Tiền Khiêm Ích vừa nể phục tiết khí quân tử của vị học giả tài ba, vừa hổ thẹn với bản thân nên đã tự sai người trả lại tờ đề tự giả mạo.

XEM THÊM

Khiêm tốn là đức tính kẻ tiểu nhân chẳng thể nào có được Lão Tử nói: “Người không tự cho mình là đúng, mới có thể phán đoán phân minh sự tình… người không kiêu ngạo mới có ...

4 cung hoàng đạo tài vận thăng hoa, ‘lộc lá’ đầy nhà tháng 9 âm lịch Theo vận số 12 cung hoàng đạo năm 2018 nhận định, 4 chòm sao dưới đây sẽ là những cá nhân giỏi làm kinh tế, ...

3 con giáp có số ‘ngậm thìa vàng’ thăng chức tăng lương dễ dàng tháng 9 âm lịch Nhờ vượng vận quý nhân nên con giáp tuổi Mùi được dự đoán là sẽ có những bước chuyển mình đáng ngưỡng mộ sự nghiệp ...

Dự đoán vận số của 12 con giáp tháng 9 âm lịch (P2) Tháng 9 âm lịch, con giáp tuổi Mùi phúc khí vượng vận, tài lộc dồi dào, tiền tiêu rủng rỉnh. Trái lại các cá nhân ...

Dự đoán vận số của 12 con giáp tháng 9 âm lịch (P1) Trong tháng 9 âm lịch, người tuổi Sửu được dự đoán sẽ thăng quan tiến chức rộn ràng nhờ vượng vận quý nhân. Người tuổi ...

Điểm mặt những con giáp tháng 9 lận đận, tháng 10 thăng hoa Thành công 99% là nhờ nỗ lực, chỉ 1% là nhờ may mắn. Tuy nhiên nếu không may mắn thì con người cũng kém tự ...

Tháng 10 gọi tên 4 cung hoàng đạo độc thân dễ mềm lòng quay lại với tình cũ Đứng đầu trong danh sách 4 cung hoàng đạo mềm lòng nhất tháng 10, có khả năng cao sẽ quay lại với tình cũ chính ...

Tháng 10: 3 con giáp 'hồng nhan bạc phận' muốn thoát ‘kiếp nạn’ chỉ có cách này Con giáp tuổi Tý, tuổi Thân, muốn thoát cảnh hồng nhan bạc phận nhất tháng 10, hãy thử làm theo gợi ý sau.

4 cung hoàng đạo tiền bạc rủng rỉnh, may mắn dồn dập suốt mùa thu Thời tiết sang thu ấm áp dần, tài vận và vận may của 4 cung hoàng đạo sau cũng bắt đầu khởi sắc và cải ...

Danh sách con giáp vượng vận quý nhân và đen đủi hết phần người khác tháng 10 Đứng đầu danh sách những con giáp vượng vận quý nhân nhất tháng 10 là các cá nhân tuổi Tý. Trái lại, đen đủi hết ...

4 cung hoàng đạo rũ bỏ vận rủi, sự nghiệp tình ái thăng hoa suốt tháng 10 Nếu may mắn nằm trong danh sách 4 cung hoàng đạo dưới đây, tử vi phong thủy xin chúc mừng, suốt tháng 10 tới, bạn ...

4 cung hoàng đạo có dự báo tài chính tăng trưởng suốt tháng 10 Trong tháng 10 tới, 4 cung hoàng đạo này nhờ phúc khí dồi dào mà gặp dữ hóa lành, sự nghiệp tài chính đều thăng ...

Tử vi tháng 10/2018 chi tiết của 12 cung hoàng đạo Dự đoán khái quát về tử vi tháng 10/2018 chi tiết của 12 cung hoàng đạo, thông tin mang tính chiêm nghiệm, tham khảo để ...

Tử vi tháng 10/2018 chi tiết của 12 con giáp Tử vi tháng 10/2018 chi tiết của 12 con giáp: Tuổi Sửu công việc khó khăn, tuổi Ngọ tài lộc suôn sẻ, trong khi đó tuổi ...