Quy định 'uống rượu bia thì không lái xe' tác động như thế nào đến Sabeco, Heineken và cả thị trường bia?

Những ngày đầu năm 2020, người dân trên khắp địa bàn cả nước đặc biệt là TP HCM và Hà Nội liên tục xôn xao trước quy định “đã uống rượu bia thì không lái xe”. 

Cụ thể, từ năm 2020, theo quy định tại Nghị định 100/2019 về Xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt, người nào uống rượu, bia (dù uống ít) mà điều khiển xe máy, ôtô, thậm chí là xe đạp cũng bị xử phạt.

Bên cạnh đó, mức xử phạt của nghị định mới cao hơn nhiều so với nghị định cũ. Cụ thể, phạt tiền tới 8 triệu đồng đối với người điều khiển xe máy có sử dụng rượu, bia; phạt tiền tới 40 triệu đồng đối với người điều khiển ô tô có nồng độ cồn trong máu.

Trước những quy định trong Nghị định mới của Chính phủ, lực lượng Cảnh sát giao thông cũng khắt khe hơn và mật độ kiểm tra dày đặc. Điều này tác động không nhỏ đối với các quán có rượu bia, từ đó ảnh hưởng đến các doanh nghiệp trong lĩnh vực này.

Theo số liệu thống kê của Bộ phận phân tích Công ty chứng khoán SSI (SSI Research), sản lượng bia ở Việt Nam đạt 4,6 tỉ lít, tăng 10% trong năm 2019. Con số này tăng cao hơn so với mức tăng trưởng 2 năm qua (5%-6%) do xu hướng người trẻ tuổi ở Việt Nam ra ngoài uống bia nhiều hơn để tìm kiếm trải nghiệm mới và và để giao lưu.

Theo khảo sát của Kantar, số hộ gia đình đồng ý rằng họ ăn uống ở ngoài nhiều hơn ở nhà so với trước đây tăng khoảng 40% trong giai đoạn 2015-2019. 

Theo Nielsen, trong quý III/2019, mức tiêu thụ bia theo giá trị tăng 9,9% so với cùng kỳ 2018, khả quan hơn so với các mặt hàng tiêu dùng nhanh khác ở Việt Nam.

Theo Euromonitor, sản lượng bia ở Việt Nam sẽ đạt 4,9 tỷ lít trong năm 2021, tương đương với CAGR là 5,5%. Sản lượng bia tiêu chuẩn và cao cấp sẽ tăng với CAGR lần lượt là 5,5% và 7%, trong đó các sản phẩm cao cấp nhập khẩu ước tính đạt tốc độ tăng trưởng cao nhất là 10,3%.

Theo quan điểm của SSI Research, do ảnh hưởng của luật về việc phòng chống tác hại của rượu bia, tăng trưởng sản lượng bia trong năm 2020 sẽ không đạt được mức 2 con số. 

SSI Research dự báo tốc độ tăng trưởng sẽ ổn định ở mức 6-7% trong năm 2020.

Theo Quyết định 1092/QĐ-TTg phê duyệt chương trình sức khỏe Việt Nam, SSI Research ước tính mức tiêu thụ đặc biệt có thể tăng hơn nữa từ mức hiện tại là 65%. Tuy nhiên, hiện tại không có cuộc thảo luận nào liên quan đến ngày cụ thể mà quyết định có thể thực hiện trong tương lai gần.

Ảnh hưởng đến ngành bia còn đến từ việc Quốc Hội đã thông qua luật phòng chống tác hại của rượu bia, có hiệu lực từ ngày 1/1/2020. Các biện pháp giảm tiêu thụ rượu bia bao gồm: (1) cấm quảng cáo trong các sự kiện và trên các phương tiện truyền thông trong khung thời gian cụ thể, (2) cấm bán hàng tại các địa điểm công cộng cụ thể như bệnh viện và trường học; cấm bán cho người dưới 18 tuổi; và (3) cấm lái xe sau khi uống rượu bia.

Ngoài ra, Chính phủ cũng sẽ gia tăng các chương trình giáo dục cộng đồng để giáo dục cho người tiêu dùng về tác động tiêu cực của việc uống quá nhiều đố uống có cồn đối với cuộc sống hàng ngày của người dân. 

Trong khi điều này sẽ tác động đến sản lượng tiêu thụ của toàn ngành, các thương hiệu nhỏ sẽ bị ảnh hưởng nhiều hơn, trái ngược với các thương hiệu hàng đầu của thị trường như Sabeco và Heineken, những thương hiệu đã quen thuộc với người tiêu dùng.

Đối với Sabeco (SAB), SSI Research ước tính doanh thu và lợi nhuận ròng năm 2020 lần lượt đạt 44,4 nghìn tỉ đồng và 6,1 nghìn tỉ đồng, tăng lần lượt 10% và 12% so với năm 2019.

SSI Research thông tin thêm, việc thoái vốn của Bia - Rượu - Nước giải khát Hà Nội có thể sẽ được thực hiện trong năm 2020. Tuy nhiên SSI Research không mong đợi mức định giá cao do hiệu quả hoạt động của BHN gần đây khá mờ nhạt. Carlsberg có khả năng là người mua lại trong thương vụ này.

Ở một khía cạnh khác, phóng viên Nhịp Cầu Đầu Tư có dịp trao đổi với chị Mỹ Lệ, hiện đang công tác tại một công ty bia chiếm khoảng 7% thị phần trên thị trường. Theo chia sẻ của chị Lệ, những quy định mới có hiệu lực gần đây cũng phần nào ảnh hưởng đến kết quả của công ty. Tuy nhiên, theo thống kê sơ bộ, số lượng bia tiêu thụ tại quán giảm nhưng bù lại lượng khách mua bia đem đi lại gia tăng.

 Chị Lệ cho rằng hành động này có thể bù đắp phần nào đối với sự sụt giảm sản lượng tiêu thụ bia tại chỗ.