TP HCM giữ vững vai trò đầu tàu kinh tế - Bài 1: Tăng năng lực cạnh tranh

Với tâm thế đang trở mình thành một siêu đô thị sáng tạo, TP HCM xây dựng chủ đề năm 2021 là “đẩy mạnh cải thiện môi trường đầu tư”. Trong một thế giới chuyển động không ngừng, mỗi cơ hội được tính bằng giây đối với doanh nghiệp, thành phố tập trung bổ sung, hoàn chỉnh những chương trình kích cầu đầu tư, hỗ trợ doanh nghiệp để đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn mới. 

Phản ánh những nội dung này, phóng viên TTXVN thực hiện chuyên đề 3 bài viết ghi nhận những nỗ lực của TP HCM trong triển khai giải pháp thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh, phát huy vai trò đầu tầu kinh tế.

Bài 1: Tăng năng lực cạnh tranh
Chiến lược kinh tế trước khúc quanh thời cuộc như hiện nay luôn bị ảnh hưởng bởi những biến động sâu sắc và làm nền kinh tế đối mặt với nhiều bất trắc. Định vị giữ vững vị thế là đầu tàu kinh tế tạo ra những thử thách lớn cho TP HCM, nhất là khi khoảng cách so với các địa phương khác đang dần dần bị thu hẹp.

Để đón dòng chảy chất xám chảy ngược khi nhiều chuyên gia, doanh nghiệp, nguồn nhân lực trở về Việt Nam sau dịch COVID-19, cần tạo cơ chế chính sách, điều kiện thuận lợi cho đội ngũ khởi nghiệp; nhất là lĩnh vực khoa học công nghệ - vùng đất lành đang chào đón doanh nghiệp, nhà đầu tư.

Cải thiện môi trường đầu tư

Theo ông Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch UBND TP HCM nhận định, trong một thế giới chuyển động không ngừng và mỗi cơ hội được tính bằng giây đối với doanh nghiệp, TP HCM đã đề ra chủ đề năm 2021 là “đẩy mạnh cải thiện môi trường đầu tư”. Đây cũng là một trong những giải pháp quan trọng để thúc đẩy giải quyết tình trạng một số doanh nghiệp còn gặp phiền hà, gặp khó về thủ tục hành chính, môi trường đầu tư.

Lãnh đạo TP HCM đang không ngừng nỗ lực kiến tạo một môi trường đầu tư ngày càng tốt hơn nữa cho cộng đồng doanh nghiệp. Cụ thể, UBND TP HCM đã chỉ đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư TP HCM khẩn trương hoàn chỉnh Kế hoạch cải thiện môi trường đầu tư như một cam kết mạnh mẽ của thành phố đối với doanh nghiệp, doanh nhân.

Cùng đó, TP HCM cũng bổ sung, hoàn chỉnh Chương trình kích cầu đầu tư để đáp ứng được yêu cầu của doanh nghiệp trong giai đoạn mới và sẽ trình Hội đồng nhân dân thành phố trong tháng 7/2021. Do đó, chương trình này khuyến khích cộng đồng doanh nghiệp, nhất là doanh nhân trẻ, doanh nghiệp khởi nghiệp tham gia tích cực hơn trong việc cùng thành phố hoạch định chính sách đầu tư, tái cơ cấu ngành nghề sản xuất kinh doanh có thế mạnh...

Ông Nguyễn Thành Phong chia sẻ thêm, với kỳ vọng tạo điều kiện thuận lợi để hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất sản phẩm chất lượng cao và từng bước khẳng định thương hiệu, nên chủ đề năm 2021 không chỉ là một khẩu hiệu. Sự đóng góp của doanh nghiệp, doanh nhân trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ và phát triển TP HCM là động lực không thể thiếu đối với thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. 

Dù trong hoàn cảnh nào, doanh nghiệp, doanh nhân không ngừng đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ, năng cao nâng suất lao động... mới tạo ra sức cạnh tranh mạnh mẽ. Khi doanh nghiệp coi trọng đổi mới sáng tạo, quan tâm đầu tư hoạt động ứng dụng khoa học công nghệ thì sẽ có nhu cầu tuyển dụng đội ngũ nhân sự chất lượng cao. Từ đó, góp phần lan tỏa ra xã hội, phát triển lực lượng lao động tay nghề cao, giàu chất xám, tri thức.

Đồng hành cùng doanh nghiệp, TP HCM sẽ chú trọng khâu tổ chức thực hiện, nêu cao trách nhiệm người đứng đầu, chuyển động toàn hệ thống để chính sách đi vào thực tiễn cuộc sống.

Điển hình, các sở, ngành trên địa bàn sẽ kiện toàn hành lang pháp lý, kỷ luật trong thực thi công vụ; cắt giảm thủ tục hành chính không cần thiết, gây cản trở cho người dân và doanh nghiệp... Ngoài ra, từng sở, ngành trên địa bàn TP HCM sẽ phải hoàn thành mục tiêu cụ thể về đơn giản hóa, đổi mới quy trình xử lý công việc với tinh thần đột phá, đồng hành cùng doanh nghiệp.

Khai thác tiềm năng mới

Hiện tại, TP HCM đang thực hiện Chương trình chuyển đổi số nhằm đẩy nhanh quá trình xây dựng chính quyền số, kinh tế số, nhất là trong năm 2021 sẽ thành lập Viện Công nghệ tiên tiến và đổi mới sáng tạo nhằm thể hiện sự chủ động, tích cực tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Chính vì vậy, doanh nghiệp, doanh nhân cần chủ động xây dựng và triển khai kế hoạch chuyển đổi số ngay từ bây giờ, nhất là chuyển đổi sang cung cấp sản phẩm, dịch vụ trên nền tảng số bởi lẽ chuyển đổi số doanh nghiệp là tiến trình đầy gian lao, thử thách và không ngừng nghĩ  để đi đến thành công.

Tiến sĩ Vũ Thành Tự Anh - Giám đốc Trường Chính sách công và Quản lý của Đại học Fulbright Việt Nam cho rằng, TP HCM đang đứng trước vấn đề định vị thành phố trong nước, cũng như trong khu vực châu Á và Đông Nam Á. Điều này đặt ra yêu cầu, TP HCM phải có chiến lược phát triển kinh tế dựa trên những thế mạnh như khu vực kinh tế tư nhân, đô thị, tài chính, môi trường sống, môi trường văn hóa - xã hội...

Tuy nhiên, từ khát vọng xây dựng cơ chế chính sách về nguồn lực, thể chế, chiến lược, thực thi là một quá trình hiện thực hóa đầy thách thức đối với TP HCM. Bên cạnh đó, khó khăn lớn nhất là những ràng buộc khắt khe về thể chế, đặc biệt là vấn đề tài chính - ngân sách. Tiếp theo, TP HCM đảm bảo đáp ứng xu thế phân công lao động, thúc đẩy hợp tác - liên kết vùng để phát huy vai trò trung tâm trong vùng Đông - Tây Nam bộ.

Nhằm giữ vững vị thế đầu tàu trong nước và thu hẹp khoảng cách so với khu vực, TP HCM nên khai thác hiệu quả dư địa cải cách cơ chế chính sách vẫn còn rất nhiều. Những động lực bứt phá thiên về số lượng và chiều rộng trước đây đã hết đà, do đó nắm bắt đa dạng động cơ mới đang định hình rõ nét, gồm: doanh nghiệp tư nhân, đô thị hóa, trung tâm tài chính, dịch vụ như y tế, giáo dục...

Các doanh nghiệp tư nhân trên địa bàn TP HCM cũng từng bước khẳng định vai trò then chốt với tỷ lệ đóng góp khoảng 54%, gấp khoảng 5 lần cả nước là 10%. TP HCM có thế mạnh là trung tâm doanh nghiệp cả nước và tập trung nguồn lực doanh nhân mạnh mẽ.

Một số chuyên gia nhận xét, nguồn lực của TP HCM không đến từ ngân sách mà đến từ bản thân nội tại đặc thù của thành phố. Vì vậy, một trong những giải pháp tạo động lực tăng trưởng mới là tận dụng hiệu quả cơ chế chính sách hiện có và đề xuất cơ chế chính sách mới.

Theo đó, chiến lược phát triển kinh tế tập trung vào những ngành trọng tâm vì nếu không lựa chọn chính xác thì sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến tăng trưởng kinh tế ở giai đoạn hậu COVID-19. Cụ thể, công nghiệp chế tạo không còn vị trí độc tôn mà sự chuyển dịch cơ cấu đã sang các lĩnh vực tài chính, ngân hàng, dịch vụ logistics, thương mại, giáo dục, y tế...

Bà Tiêu Yến Trinh, Tổng giám đốc CTCP Nhân tài (Talentnet) cho biết, muốn thu hút nhà đầu tư vào TP HCM thì cần cho họ thấy những dư địa phát triển như tiềm năng đầu tư nhiều lĩnh vực, mạng lưới cơ sở hạ tầng, cơ chế chính sách...; đồng thời, phải đảm bảo cung ứng nhân lực có khả năng cạnh tranh. Chính vì vậy, phát triển nguồn nhân lực cần bám sát và tập trung vào những ngành mũi nhọn. Từ đó, xác định những kỹ năng, chuyên môn phục vụ tốt nhất cho những ngành này.

Vấn đề về cơ chế chính sách trong phối hợp giữa chính quyền địa phương với các trường đại học, định hướng đầu vào - đầu ra phục cho kinh tế là rất quan trọng, cần ở thế chủ động và đi trước. Cơ chế chính sách trong phối hợp đào tạo nguồn nhân lực cũng góp phần nâng cao chất lượng lĩnh vực giáo dục - đào tạo nguồn nhân lực trên địa bàn TP HCM.

Hiện nay, việc hình thành những đô thị toàn cầu được đánh giá là động lực và chi phối nền kinh tế của mỗi đất nước. Nhưng tại Việt Nam chưa phát huy được động lực này và còn dư địa rất lớn để phát triển; trong đó, TP HCM là một trong những đô thị có điều kiện để trở thành đô thị toàn cầu nếu khẳng định được lợi thế "đất lành chim đậu" bằng giải pháp cân đối phát triển kinh tế, kiến tạo môi trường sống chất lượng.