Tin từ Tổng Cục Hải quan về đấu tranh chống gian lận xuất xứ hàng xuất khẩu thông qua công tác kiểm tra sau thông quan, cho biết gần đây nổi lên chuyện lợi dụng xuất xứ Việt Nam để được hưởng ưu đãi thuế quan. Các nhóm hàng bị lợi dụng là hàng hóa xuất khẩu mà Việt Nam đã kí kết hiệp định thương mại ưu đãi thuế quan (FTA) với các nước trên thế giới.
Ông Trần Mạnh Cường - Phó Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan, cho biết từ giữa năm 2018 đến nay, cơ quan Hải quan đã tập trung nghiên cứu những phương thức, rủi ro về gian lận giả mạo xuất xứ, lấy xuất xứ của Việt Nam để xuất khẩu hàng hóa vào thị trường Mỹ, EU. Việc này bắt nguồn từ chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc xảy ra, Mỹ áp thuế cao lên nhiều hàng hoá có xuất xứ Trung Quốc.
Cục Kiểm tra sau thông quan tập trung vào hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Mỹ, và dự đoán rủi ro giữa năm 2018, khi cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung xảy ra, Mỹ áp đặt các mức thuế lên hàng hóa có xuất xứ Trung Quốc.
Qua thu thập, phân tích thông tin, cơ quan chức năng nhận thấy nổi lên một số doanh nghiệp có kim ngạch xuất khẩu vào thị trường Mỹ tăng đột biến. Cơ quan hải quan đã thống kê sơ bộ 19 nhóm mặt hàng có nguy cơ gian lận về xuất xứ. Từ đó, hải quan lập danh sách các doanh nghiệp có rủi ro về gian lận, giả mạo xuất xứ trong phạm vi toàn quốc để tiến hành kiểm tra.
Đại diện Cục Kiểm tra sau thông quan cho biết giai đoạn 1, Cục tiến hành làm mẫu để tổng kết kinh nghiệm. Giai đoạn 2 sẽ mở rộng chỉ đạo lực lượng kiểm tra sau thông quan toàn quốc tiến hành kiểm tra để kịp thời ngăn chặn hành vi gian lận này.
Mới đây, ngày 28/12, Cục Kiểm tra sau thông quan cho biết đã xử phạt hành chính đối với Công ty TNHH xe đạp Excel, vì vi phạm về quy định xuất xứ hàng hóa. Công ty này có 100% vốn đầu tư từ Trung Quốc.
Doanh nghiệp Trung Quốc này đã nhập khẩu 100% linh kiện xe đạp, xe đạp điện, xe lướt điện từ Trung Quốc về Việt Nam để lắp ráp đơn giản, không trải qua bất kì công đoạn gia công, sản xuất nào khác. Sản phẩm cuối cùng lại được ghi xuất xứ Việt Nam để xuất khẩu sang Mỹ, hưởng thuế nhập khẩu ưu đãi.
Tổng cục Hải quan ra quyết định phạt tiền và tịch thu toàn bộ tang vật, là sản phẩm hoàn chỉnh, các bán thành phẩm và các linh kiện chưa xuất khẩu đang lưu trong kho của công ty.
Cục Hải quan cho biết trên cơ sở tổng hợp 19 nhóm mặt hàng có rủi ro cao, có kim ngạch tăng đột biến vào thị trường Mỹ và EU, Cục Kiểm tra sau thông quan đã kiểm tra 9 doanh nghiệp và đã phát hiện hành vi gian lận để hưởng xuất xứ Việt Nam đối với hàng hóa xuất khẩu đi Mỹ.
Cụ thể, có 4 doanh nghiệp vi phạm, gồm 3 doanh nghiệp lắp ráp xe đạp, xe đạp điện và 1 doanh nghiệp lắp ráp mặt hàng sản phẩm gỗ (giá, kệ bếp).
Qua các biên bản làm việc, doanh nghiệp đã thừa nhận hành vi vi phạm về xuất xứ Việt Nam đối với hàng hóa xuất khẩu.
Hiện Cục Kiểm tra sau thông quan đang đề xuất Tổng cục Hải quan xử lí theo quy định. Đối với các doanh nghiệp còn lại, Cục Kiểm tra sau thông quan đang tiếp tục củng cố, làm rõ các dấu hiệu vi phạm, tiếp tục mở rộng kiểm tra một số nhóm hàng pin năng lượng mặt trời, đèn led…
Cục Kiểm tra sau thông quan đã chỉ đạo lực lượng hải quan địa phương kiểm tra, để kịp thời ngăn chặn hành vi gian lận xuất xứ Việt Nam với hàng hóa xuất khẩu.
Cục nhấn mạnh, việc kiểm tra tập trung vào các địa bàn có dấu hiệu rủi ro cao, các doanh nghiệp mới thành lập từ cuối năm 2018 trở lại đây nhập khẩu hàng hóa là linh kiện, nguyên liệu, phụ tùng từ Trung Quốc và xuất khẩu hàng hóa vào thị trường Hoa Kì và EU.
Tính đến nay, các đơn vị đã ban hành 19/24 quyết định kiểm tra sau thông quan và đang đôn đốc, hỗ trợ các đơn vị sớm hoàn thành kiểm tra để tổng hợp báo cáo đơn vị cấp trên.