Bố Tài chính công bố 10 sự kiện nổi bật ngành tài chính năm 2019: Con số kỉ lục lần đầu tiên xuất nhập khẩu vượt 500 tỉ USD

1. Xây dựng hoàn thiện Luật Kinh doanh, Luật Chứng khoán

Trong năm 2019, các dự án Luật, Nghị quyết quan trọng như Luật Quản lí thuế (sửa đổi); Luật Chứng khoán (sửa đổi); Nghị quyết của Quốc hội về khoanh tiền nợ thuế, xóa tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đối với người nộp thuế không còn khả năng nộp ngân sách Nhà nước (NSNN), đã được Bộ Tài chính xây dựng để Chính phủ trình Quốc hội thông qua.

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm và Luật Sở hữu trí tuệ, cũng đã được đệ trình lên Quốc hội.

2. Thu ngân sách Nhà nước vượt dự toán, nợ công giảm

Tính đến ngày 31/12/2019, thu NSNN ước đạt 1.539,4 nghìn tỉ đồng, vượt 9,1% so với dự toán. Đây là mức cao nhất trong 5 năm qua. Công tác quản lí, điều hành chi NSNN bảo đảm chặt chẽ, tiết kiệm. Bội chi NSNN được giữ trong phạm vi Quốc hội quyết định.

Đến cuối năm 2019, nợ công chiếm khoảng 55% GDP, tiếp tục xu hướng giảm mạnh từ mức 63,7% GDP năm 2016. Đồng thời, nợ Chính phủ cuối năm 2019 còn khoảng 48% GDP, giảm so với mức 52,7% GDP của năm 2016.

3. Tinh gọn được 2.172 đầu mối đơn vị hành chính

Trong năm, Bộ Tài chính đẩy mạnh sắp xếp, tổ chức bộ máy các đơn vị, kết quả đã thực hiện giảm 2.172 đầu mối đơn vị hành chính.

Trong đó, Tổng cục Thuế tiến hành 3 đợt sắp xếp, hợp nhất Chi cục thuế để thành lập Chi cục thuế khu vực tại 61 Cục thuế. Tổng số giảm được 1.968 đầu mối. Trong đó, giảm 193 Chi cục thuế, giảm 1.712 Đội thuế thuộc Chi cục thuế, đồng thời, thực hiện cắt giảm 63 phòng tại Cục thuế tỉnh/thành phố.

Kho bạc Nhà nước (KBNN) thực hiện cắt giảm 128 phòng thuộc KBNN cấp tỉnh, 15 KBNN cấp huyện và xóa bỏ 48 đơn vị cấp tổ, đội tại KBNN Hà Nội và TP HCM.

Tổng cục Hải quan thực hiện tổ chức, sắp xếp giảm 12 chi cục hải quan thuộc cục hảiquan tỉnh, liên tỉnh, thành phố…

4. Gần 67 triệu hồ sơ được tiếp nhận trực tuyến

Theo kết quả đánh giá, xác định chỉ số cải cách hành chính (Par Index) năm 2018 do Ban Chỉ đạo cải cách hành chính của Chính phủ công bố tháng 5/2019, Bộ Tài chính đã được nâng bậc xếp hạng, từ vị trí thứ 3 lên vị trí thứ 2.

Theo Báo cáo Vietnam ICT Index năm 2019 được công bố cuối tháng 8/2019, Bộ Tài chính tiếp tục đứng đầu bảng xếp hạng chung của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ có dịch vụ công. 

Đặc biệt, đây là năm thứ 7 liên tiếp Bộ Tài chính đứng ở vị trí nhất bảng, kể từ năm 2013.

Năm 2019, các dịch vụ công trực tuyến giúp số lượng hồ sơ tiếp nhận của ngành Tài chính mức độ 3, 4 lên tới gần 67 triệu hồ sơ. Tính đến ngày 24/12/2019, tổng số thủ tục hành chính của Bộ Tài chính là 951 thủ tục. Trong đó, dịch vụ công trực tuyến mức độ 1 là 100, dịch vụ công trực tuyến mức độ 2 là 351, dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 là 197, dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 là 303.

5. CPI bình quân chỉ tăng 2,79%

Năm 2019, Quốc hội và Chính phủ đã đề ra mục tiêu thực hiện kiểm soát lạm phát bình quân dưới mức 4%. Mục tiêu này được đặt ra trong bối cảnh bất ổn về kinh tế, chính trị thế giới và mặt bằng giá trong nước của một số mặt hàng như giá thực phẩm, nhất là thịt heo tăng chóng mặt,…

Tuy vậy, CPI bình quân cả năm 2019 chỉ tăng 2,79% so với năm 2018, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng.

6. Chỉ số nộp thuế của Việt Nam tăng 22 bậc

Theo Báo cáo môi trường kinh doanh - Doing business 2020 (DB 2020) toàn cầu do Ngân hàng Thế giới (WB) công bố ngày vào cuối tháng 10/2019, chỉ số nộp thuế (Paying Taxes) của Việt Nam tăng ấn tượng lên 22 bậc, từ vị trí thứ 131 lên xếp thứ 109 trong tổng số 190 quốc gia được đánh giá.

Thời gian nộp thuế giảm 114 giờ (từ 498 xuống 384 giờ); trong đó, 94 giờ giảm là do cải cách, đơn giản hóa tại các thủ tục về khai thuế giá trị gia tăng và 20 giờ giảm là do những cải cách, đơn giản hóa các thủ tục về nộp và quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp.

Số lần nộp thuế giảm từ 10 lần năm 2019 xuống còn 6 lần năm 2020.

7. Thị trường cổ phiếu và trái phiếu cùng tăng trưởng

Năm 2019, trong điều kiện thị trường thuận lợi, 100% khối lượng trái phiếu Chính phủ phát hành có kì hạn từ 5 năm trở lên, trong đó 94% khối lượng phát hành có kì hạn 10 năm trở lên.

Kì hạn phát hành bình quân đạt mức kỉ lục 13,44 năm, tăng 0,75 năm so với cuối năm 2018 và tăng 8,6 năm so với năm 2014.

Trong khi đó, lãi suất phát hành bình quân có xu hướng giảm, giảm đến 4,51%/năm đối với mỗi loại kì hạn so với thời điểm đầu năm 2019.

Thị trường Chứng khoán Việt Nam tiếp tục duy trì đà tăng trưởng và là điểm đến hấp dẫn đối với dòng vốn đầu tư nước ngoài. Chỉ số VNIndex đạt 965,03 điểm, tăng 8,1% so với cuối năm 2018. Mức vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt 4.390 nghìn tỉ đồng, tăng 11,5% so với cuối năm 2018, tương đương 79,3% GDP.

Quy mô niêm yết thị trường trái phiếu đạt 1.158 nghìn tỉ đồng, tăng 3,3% so với cuối năm 2018, tương đương gần 21% GDP.

Năm 2019, Luật Chứng khoán được Quốc hội thông qua. Ngoài ra, nhiều sản phẩm mới chứng quyền có bảo đảm được ra đời như Hợp đồng tương lai trên Trái phiếu chính phủ,…

8. Hơn 500 tỉ USD hàng hóa xuất nhập khẩu được thông quan

Tổng cục Hải quan ghi nhận tổng trị giá hàng hóa xuất nhập khẩu của Việt Nam vượt mức 500 tỉ USD vào ngày 20/12/2019. Trong đó, Việt Nam lần thứ 4 liên tiếp xuất siêu với cán cân thương mại lên đến 10 tỉ USD.

Năm qua, Tổng cục Hải quan đã đăng cai tổ chức thành công Hội nghị Tổng cục trưởng Hải quan ASEM lần thứ 13, diễn ra từ ngày 9 - 10/10/2019 tại thành phố Hạ Long, Quảng Ninh với sự tham gia của 53 đoàn đại biểu là các Tổng cục trưởng/Cao ủy các cơ quan hải quan của các nước thành viên ASEM, Tổng Thư kí Tổ chức Hải quan thế giới (WCO)…

Theo thống kê sơ bộ, từ đầu năm 2019 đến nay, lực lượng Hải quan toàn ngành đã chủ trì, phối hợp phát hiện và bắt giữ 150 vụ, 147 đối tượng, thu giữ: 19,2 kg và 764 bánh Heroin; 1.668,8 kg và 308.539 viên ma túy tổng hợp; 24,3 kg cần sa; 21 kg thuốc phiện; 4 kg cocain,…

9. Mô hình "Tài khoản Kho bạc duy nhất"

Thông qua việc tham gia hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng và kết nối thanh toán song phương điện tử với các hệ thống ngân hàng thương mại (NHTM), tài khoản thanh toán tập trung của KBNN đã được hình thành và từng bước hoàn thiện theo thông lệ chung.

Trong năm, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư bổ sung quy định kết chuyển toàn bộ số dư cuối ngày từ địa phương về trung ương và gửi tại Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Đây là một bước đưa công tác quản lí quỹ tiến sát với các thông lệ tiên tiến trên thế giới.

Việc tập trung toàn bộ ngân quỹ Nhà nước tại NHNN đã hỗ trợ NHNN chủ động nắm bắt được những biến động của các dòng tiền vào ra của Chính phủ để có kế hoạch cân đối lượng cung tiền khi điều tiết nguồn vốn trên thị trường tiền tệ, cũng như kế hoạch mua ngoại tệ bổ sung quỹ dự trữ ngoại hối Nhà nước.

Điều này giúp ổn định thanh khoản thị trường mà không ảnh hưởng đến lạm phát.

10. Xuất cấp hơn 1.500 tỉ đồng hàng dự trữ quốc gia

Trong năm 2019, Bộ Tài chính đã hoàn thành nhiệm vụ xuất cấp gạo không thu tiền từ nguồn Dự trữ quốc gia (DTQG) để hỗ trợ cho các địa phương trong dịp Tết Nguyên đán, giáp hạt, nhân dân các địa phương bị ảnh hưởng do thiên tai, lũ lụt; hỗ trợ học sinh tại các trường ở khu vực có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. 

Ngoài ra, các dự án phục dưỡng tài nguyên rừng, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh… cũng được thực hiện.

Đến nay, tổng trị giá hàng dự trữ quốc gia đã xuất cấp khoảng 1.519 tỉ đồng.