Đột quỵ: Nguy cơ tử vong luôn rình rập

Mỗi năm, Việt Nam có hơn 200.000 người bị đột quỵ. Trong đó, hơn 50% ca tử vong và 90% số người sống sót gặp những di chứng về thần kinh và vận động. Theo thống kê, tỷ lệ tử vong do đột quỵ hàng năm còn nhiều hơn số người chết do 3 căn bệnh: AIDS, lao và sốt rét cộng lại. Về bệnh án đột quỵ não cứ 10 người mắc thì có tới 5-6 người tử vong.

(Ảnh: Sức khỏe đời sống)

Khi thấy người có dấu hiệu nghi ngờ đột quỵ, chúng ta cần nhanh chóng đưa họ đến cơ sở y tế có khả năng điều trị chuyên sâu trong vòng ít nhất 4-5 giờ đầu, muộn nhất là trong 6 giờ đầu để được điều trị hiệu quả.

PGS.TS Mai Duy Tôn, Trưởng phòng cấp cứu 1, Khoa Cấp cứu (Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội) cho biết: Những triệu chứng của đột quỵ rất dễ phát hiện, bao gồm: đột nhiên bị tê liệt hoặc đuối sức, đặc biệt là ở một nửa cơ thể; khó phát âm hoặc đầu óc lẫn lộn không hiểu được người khác nói; một mắt nhìn không rõ; đi loạng choạng, chóng mặt, mất thăng bằng hoặc không phối hợp được hoạt động; đột nhiên đau đầu trầm trọng mà không rõ nguyên nhân. Nhận biết được những điều này là rất quan trọng để cứu sống người bị đột quỵ"

Nhận biết sớm những dấu hiệu đột quỵ nguy hiểm. (Ảnh: Đông trùng hạ thảo)

Dựa vào tiến triển của bệnh trong 2 - 3 tuần đầu, giới chuyên môn chia đột quỵ thành 5 loại:

- Cơn thiếu máu não cục bộ thoáng qua: Khỏi hoàn toàn trước 24 giờ. Về sau, bệnh nhân có thể bị tai biến mạch máu não thực sự nếu không quan tâm đến việc điều trị và phòng ngừa.

- Thiếu máu não có hồi phục: Khỏi hoàn toàn sau 24 giờ bị liệt.

- Khỏi một phần và di chứng kéo dài.

- Không hồi phục hoặc nặng lên liên tục.

- Diễn tiến đến tử vong.

Cấp cứu người bị đột quỵ cần tuân thủ những nguyên tắc như sau: gọi ngay xe cấp cứu khi phát hiện người bị đột quỵ, áp dụng các phương pháp sơ cứu cho bệnh nhân trước khi đưa được bệnh nhân đến bệnh viện.

Nếu người bệnh tỉnh

- Đặt bệnh nhân ở tư thế đầu nằm nghiêng, đầu hơi nâng nhẹ.

- Không cho bệnh nhân ăn hoặc uống bất cứ thứ gì.

- Lau đờm dãi, bỏ các vật trong miệng có thể làm bệnh nhân khó thở như răng giả, thức ăn còn sót lại…

- Nếu bị liệt, khi vận chuyển, đặt bệnh nhân nằm nghiêng về bên người không bị liệt.

Nếu người bệnh ở trạng thái lơ mơ

Kiểm tra mạch, nhịp thở. Quan trọng là phải đặt bệnh nhân ở tư thế nằm nghiêng về một bên không liệt và phải luôn để đầu ở tư thế nâng nhẹ.

Nếu người bệnh bị hôn mê

- Cần sơ cứu theo những bước đã kể trên.

- Nếu mạch của người bệnh không đập hoặc ngừng thở, phải ngay lập tức tiến hành hô hấp bằng cách thổi mồm và ép tim ngoài lồng ngực cho bệnh nhân theo tỉ lệ 1:5.

Cấp cứu cho người bị đột quỵ hợp lý sẽ có thể cứu sống nạn nhân khỏi cái chết, góp phần giảm nhẹ hậu quả. (Ảnh: Thiên Mộc Linh)

Nghiên cứu tại Hoa Kỳ cho thấy có trên 4 triệu người đang sống với nhiều khó khăn về sức khỏe cũng như sinh hoạt hàng ngày sau khi bị đột quỵ. Bên cạnh đó, con cái, gia đình và các tổ chức xã hội cũng khá vất vả để khắc phục những hậu quả của đột quỵ. Cứu được bệnh nhân bị đột quỵ nhưng vẫn phải tiếp tục chiến đấu với những hậu quả nghiêm trọng mà đột quỵ gây ra.

Theo thống kê, đột quỵ gây hậu quả nghiêm trọng cho bệnh nhân như sau: 10% bệnh nhân thoát hiểm bình phục hoàn toàn, 25% phục hồi với tổn thương tối thiểu, 40% chịu đựng tổn thương từ trung bình tới trầm trọng, cần sự chăm sóc đặc biệt, 10% cần được chăm sóc tại dưỡng lão viện hoặc các cơ sở chăm sóc lâu dài khác, 15 tử vong một thời gian ngắn sau tại biến.

Chăm sóc người bệnh sau khi bị đột quỵ (Ảnh: Nacurgo)

Cách phục hồi di chứng cho bệnh nhân đột quỵ

Để phục hồi nhanh các di chứng cho bệnh nhân đột quỵ, chúng ta cần chăm sóc bệnh nhân chu đáo từ chế độ dinh dưỡng, luyện tập vận động, động viên tâm lý tinh thần đến dùng thuốc điều trị di chứng sau đột quỵ hiệu quả.

Về chế độ dinh dưỡng: Nên cho bệnh nhân ăn uống đủ chất, phù hợp với sức khỏe của bệnh nhân, nên chế biên thức ăn ngon, dễ hấp thu và cho bệnh nhân ăn nhiều bữa trong ngày.

Vế chế độ luyện tập: Tập vận động cho bệnh nhân bằng các bài tập phù hợp với sức khỏe và mức độ di chứng để lại. Duy trì mức độ luyện tập mỗi ngày kết hợp với châm cứu, xoa bóp và tập vật lý trị liệu tại trung tâm chuyên khoa để giúp bệnh nhân nhanh chóng hồi phục.

Việc điều trị đột quỵ não rất khó khăn và phức tạp. Nếu may mắn được cứu sống thì người bệnh phải trải qua một quá trình luyện tập trong nhiều tháng, nhiều năm để phục hồi các chức năng, tốn rất nhiều công sức và tiền của. Do đó, người chưa mắc bệnh cần phát hiện sớm và can thiệp kịp thời để ngăn ngừa các yếu tố nguy cơ gây bệnh. Đối với người từng bị đột quỵ não, cần dự phòng bệnh tái phát.

	Thực phẩm làm loãng máu, ngăn ngừa đột quỵ nguy hiểm
	Nhận biết dấu hiệu đề phòng suy tim
	Uống thuốc tránh thai nhiều năm có nguy cơ đột quỵ