Nhiều cơ sở công nghiệp, hầu hết trường học và bệnh viện thuộc diện di dời vẫn nằm trong nội đô

Chủ trương di dời trụ sở các cơ quan hành chính nhà nước, các trường đại học, cao đẳng, dạy nghề, bệnh viện lớn ra ngoài khu vực trung tâm được thông qua tại Nghị quyết số 16/2008/NĐ-CP của Chính phủ.

Năm 2010, UBND TP Hà Nội cũng đã làm việc với các bộ ngành liên quan về việc thực hiện ý kiến của Thủ tướng Chính phủ trong việc di dời các cơ sở y tế, giáo dục ra ngoài nội thành Hà Nội.

Theo đó, 13 cơ sở y tế phải di dời gồm: BV Bạch Mai, BV Hữu Nghị, BV Nhi TƯ, BV Phụ sản TƯ, BV Tai Mũi Họng TƯ, BV Lao và bệnh phổi TƯ, BV Châm cứu TƯ, BV Y học cổ truyền TƯ, BV Nội tiết, BV Mắt TƯ, BV Đại học Y Hà Nội, BV K, BV Việt Đức.

12 cơ sở giáo dục phải di dời gồm: ĐH Công đoàn, ĐH Kinh tế kỹ thuật công nghiệp, ĐH Luật HN, ĐH Ngoại thương, ĐH Răng Hàm Mặt, ĐH Văn hóa HN, ĐH Xây dựng, ĐH Y HN, ĐH Y tế công cộng, Viện ĐH Mở, CĐ Công nghệ cao HN, CĐ Y tế HN.

Ngày 26/7/2011, Thủ tướng Chính phủ cũng đã có Quyết định phê duyệt quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050.

Trong định hướng tổ chức phát triển không gian tại quyết định trên, việc di dời các cơ sở sản xuất, cơ sở đào tạo, y tế không phù hợp ra bên ngoài nội đô Hà Nội đã được đề cập.

Năm 2015, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định về biện pháp, lộ trình di dời và việc sử dụng quỹ đất sau khi di dời cơ sở sản xuất công nghiệp, bệnh viện, cơ sở giáo dục trong nội thành Hà Nội.

Theo đó, phạm vi áp dụng bao gồm các cơ sở thuộc quận Ba Đình, Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, Đống Đa, Tây Hồ, Hoàng Mai, Thanh Xuân, Hà Đông, Cầu Giấy, Long Biên, Bắc Từ Liêm và Nam Từ Liêm.

Đối tượng di dời là các cơ sở sản xuất công nghiệp, bệnh viện, cơ sở điều trị có mức độ ô nhiễm, truyền nhiễm lây nhiễm cao, sử dụng quá tải; các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp và các cơ quan, đơn vị nằm trong khu vực nội thành Hà Nội không phù hợp các quy chuẩn, tiêu chuẩn hiện hành, gây mất cân đối về hạ tầng xã hội và kỹ thuật, giao thông, ô nhiễm môi trường và không phù hợp với quy hoạch chung đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt cần phải di dời ra ngoài khu vực nội thành Hà Nội.

Ngày 16/4/2015, UBND TP Hà Nội cũng ban hành Quyết định số 1619/QĐ-UBND, thành lập Ban Chỉ đạo Công tác di dời các cơ sở gây ô nhiễm môi trường và các cơ sở phải di dời theo quy hoạch xây dựng đô thị trên địa bàn thành phố.

Tuy nhiên, tờ Kinh tế & Đô thị dẫn báo cáo của Sở Xây dựng Hà Nội cho biết với 26 trường đại học tại 4 quận lõi trung tâm Hà Nội phải di dời hiện mới có Đại học Y tế cộng động tại quận Ba Đình di dời ra phường Đức Thắng (quận Bắc Từ Liêm).

Với các cơ sở gây ô nhiễm, lộ trình đến năm 2020 di dời 117 cơ sở khỏi 12 quận nội thành nhưng hiện chỉ di dời được 67 cơ sở.

Hiện tại, nội đô còn nhiều cơ sở vẫn duy trì hoạt động như Nhà máy Dệt kim đông Xuân, Nhà máy Bia Đông Nam Á, Nhà máy sản xuất bóng đèn, Phích nước Rạng Đông, Nhà máy Bia Hà Nội. Ngoài ra, Nhà máy Thuốc lá Thăng Long đã dừng sản xuất nhưng chưa tiến hành chuyển đổi mục đích sử dụng đất.

Với các bệnh viện, hiện tại mới có Bệnh viện K và Nội tiết xây dựng cơ sở 2 và đưa vào hoạt động (tại xã Tân Triều và Tứ Hiệp, Thanh Trì); bệnh viện Bạch Mai và Việt Đức xây cơ sở 2 ở Hà Nam nhưng theo tìm hiểu, hiện 2 bệnh viện này vẫn chưa hoạt động.

Mới đây, cử tri thành phố Hà Nội cũng đã có kiến nghị gửi tới Quốc hội trước Kỳ họp thứ 11, Quốc hội khóa XIV, tiếp tục đề nghị di dời các nhà máy, xí nghiệp sản xuất, trường đại học, bệnh viện từ khu vực nội thành ra ngoài ngoại thành để khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường, ùn tắc giao thông trong khu vực nội đô.

Trả lời cử tri, Bộ Xây dựng cho biết về việc di dời cơ sở sản xuất công nghiệp UBND TP Hà Nội đã thành lập Ban chỉ đạo công tác di dời; xây dựng danh mục công trình cần di dời cụ thể, đề xuất nguyên tắc phân nhóm tiêu chí, thứ tự di dời theo các giai đoạn trên địa bàn 12 quận nội thành, xác định lộ trình và tổ chức thực hiện.

Đối với công tác di dời cơ sở y tế và giáo dục đào tạo, thực hiện quy định của Luật Quy hoạch năm 2017, Bộ Y tế đang triển khai lập Quy hoạch mạng lưới cơ sở y tế thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045 theo Nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 648/QĐ-TTg ngày 18/05/2020; Bộ Giáo dục và Đào tạo đang triển khai lập Quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục đại học và sư phạm thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 theo Nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 209/QĐ-TTg ngày 17/02/2021, làm cơ sở triển khai thực hiện các bước tiếp theo theo quy hoạch được duyệt.

Bộ này cũng đánh giá việc di dời là rất cần thiết, tuy nhiên việc tổ chức triển khai từ khâu lập quy hoạch, đề án di dời cho đến tổ chức thực hiện còn chậm do nhiều nguyên nhân như:

Có sự thay đổi về chủ trương, chính sách pháp luật liên quan ảnh hưởng tới tiến độ lập quy hoạch, đề án di dời; quá trình triển khai gặp nhiều khó khăn trong huy động nguồn lực, bố trí nguồn vốn thực hiện trong khi công tác di dời đỏi hòi nhu cầu vốn ngân sách rất lớn; sự chủ động, phối hợp thực hiện của các cơ quan có liên quan chưa cao…