Sơn 'ổi' nay đã chín

Đó là Lê Thanh Sơn (biệt danh Sơn "ổi"), cái tên gây hiện tượng trong ngành điện ảnh năm 2017, với bộ phim "Em chưa 18" đạt doanh thu cao nhất phim Việt (170 tỉ đồng), ẵm luôn 2 Bông sen vàng danh giá nhất của Liên hoan Phim Việt Nam lần thứ 20.

Nhóm rock được thanh niên yêu thích ở sân khấu Nhà Văn hóa Thanh Niên TP HCM hồi ấy chuyên theo dòng alternative rock, gồm 3 thành viên cùng độ tuổi là Lê Thanh Sơn, Hồ Quang Hưng (guitar lead) và Lê Quang Minh (trống). Ba người bạn chơi với nhau từ thuở ấu thơ, có cùng thú vui là "đi tìm hẻm". Mỗi người một chiếc xe đạp, đạp khắp thành phố khám phá hẻm, cứ thấy hẻm là quẹo vô, gặp hẻm cụt thì quay ra, thú vị khi tìm được hẻm thông nhau.

Mới bước vào tuổi 16, họ đã lập nhóm nhạc. Sau khi học sáng tác với nhạc sĩ Trí Thanh, Lê Thanh Sơn rủ 2 bạn cùng thi vào Nhạc viện TP HCM. Anh tốt nghiệp thủ khoa trung cấp thanh nhạc. Nhóm rock được mời biểu diễn nhiều nơi, đặc biệt là tại các buổi ra mắt phim. Chàng rocker trẻ này không bao giờ nghĩ mình sẽ bén duyên điện ảnh dù từng bị hỏi sao không làm nhạc cho phim của mình. Sự nghiệp chợt rẽ ngang lối khác khi Lê Thanh Sơn xem bộ phim nhạc kịch "Jesus super star" - một vở kịch Broadway có chơi nhạc rock. Anh chàng chợt nhận ra rằng mình "sinh ra để làm cái này". Vậy là quyết định đi học điện ảnh!

Thật ra, điện ảnh với Lê Thanh Sơn đã rất gần gũi từ ngày thơ bé. Anh là con trai thứ hai của nhà văn - nhà báo Thanh Giang. Ông là một cây bút đa năng, có thể làm thơ, viết ký sự, truyện ngắn, tiểu thuyết, kịch bản phim truyện, phim tài liệu... Ba kịch bản của ông đã được dựng thành phim truyện điện ảnh gây dấu ấn: "Cư xá màu xanh" (phim cùng tên sản xuất năm 1980), "Lửa hương rừng dừa" (phim "Đêm Bến Tre" năm 2001), "Khúc chuông chùa" ("Biệt động Sài Gòn" năm 2001). Ba làm biên tập ở hãng phim nên từ khi mới lên 3-4 tuổi, Sơn đã vào cơ quan ba, tha thẩn khắp nơi, từ kho đạo cụ cho đến phòng duyệt phim, nhiều lần được xem quay phim. Lớn lên một chút, mẹ làm ở công ty chiếu bóng quận nên cậu luôn được xem phim miễn phí.

Lúc học đạo diễn phim, chàng rocker Lê Thanh Sơn khi ấy chỉ nhằm mục đích tự thực hiện video clip cho các sản phẩm của nhóm nhạc mình. Nhưng vào học rồi, Sơn mới thấy "điện ảnh ghê quá", cái gì mình cũng thiếu, cái gì cũng cần học. Và Sơn đã học rất cật lực, là một sinh viên giỏi, nổi tiếng hay "phản biện" trong các giờ học. Anh tốt nghiệp với bộ phim "Tôi là ai" - bộ phim ngắn được đánh giá là hay nhất tại giải Cánh diều vàng 2005. Sau khi ra trường, Lê Thanh Sơn viết một kịch bản phim tên là "Cười", được Quỹ Sáng tác trẻ của Hội Điện ảnh Việt Nam chọn làm phim với điều kiện anh phải hoàn thành chuyến học bổng tu nghiệp điện ảnh 6 tháng tại Đan Mạch. Nhưng vừa trải qua gần chục năm ngồi mòn ghế nhà trường từ Nhạc viện cho đến Đại học Sân khấu Điện ảnh, Lê Thanh Sơn vừa ngán học vừa muốn giữ lời hứa với đạo diễn Lưu Huỳnh. Thế là quyết định bỏ học bổng Đan Mạch, ở nhà "trực chiến", làm phó đạo diễn cho phim "Áo lụa Hà Đông".

"Sinh viên mới tốt nghiệp ra đời đều bỡ ngỡ, một ngày ở hiện trường bằng 3 năm trong trường, song nếu không có 3 năm trong trường thì sẽ không trụ nổi một ngày ở hiện trường" - Thanh Sơn cười biện minh.

Sau "Áo lụa Hà Đông", Lê Thanh Sơn tiếp tục làm phó đạo diễn cho phim "Dòng máu anh hùng"; tham gia sản xuất các phim "Để mai tính", "Long ruồi", "Saigon Yo!", "Lửa Phật", "Âm mưu giày gót nhọn", "Cú và chim se sẻ"... ; đạo diễn phim "Bẫy rồng" (năm 2009) và mới nhất là "Em chưa 18" (2017).

Giữa ông con đạo diễn và ông cha nhà văn có gì "dính dáng" đến nhau? Hóa ra, Lê Thanh Sơn cũng được di truyền "máu chữ" nghĩa từ cha. Anh từng là học sinh chuyên văn Trường Nguyễn Thị Minh Khai từ cấp hai cho đến hết cấp ba. Song dấu ấn của người cha nhà văn trong anh mạnh mẽ và sâu đậm nhất không phải là chuyện văn chương mà là cách dạy con. Nhà văn Thanh Giang tuy được đồng nghiệp nhận xét là hiền lành, trầm tính song ở nhà là một người cha rất nghiêm khắc, dạy con theo kỷ luật… quân đội.

Lê Thanh Sơn bây giờ vẫn cưỡi chiếc môtô phân khối lớn to đùng quen thuộc song tóc đã cắt ngắn gọn gàng, trông trẻ trung hơn xưa. Quyết định cắt tóc từ khi bắt đầu làm phim vì tóc dài trông u tối, tóc ngắn năng lượng lớn hơn, trông nhanh hơn, khiến người đối diện thoải mái hơn. Cũng nhờ tóc ngắn mà anh cưới được vợ. Nàng vốn là người hâm mộ cũ của nhóm rock Little Wings. Khi dàn dựng phim "Bẫy rồng", một hôm, nhân duyên thế nào anh lại đặt máy quay trước cổng công ty của nàng. Nàng tò mò bước ra xem và ngạc nhiên thốt lên: "Sơn "ổi" đây sao? Tóc ngắn trông lạ và trẻ quá!". Vậy là khi "Bẫy rồng" được mời đi các liên hoan phim quốc tế, anh đưa nàng theo khắp nơi.

Cặp đôi này lãng mạn đến mức trong lúc chu du, tự làm đám cưới tại Hawaii theo nghi thức của người bản địa, một năm sau mới tổ chức cưới ở quê nhà. Sở dĩ có chuyện làm lễ cưới ở Hawaii bởi thần tượng rock của Sơn "ổi" là Kurt Cobain (nhóm Nirvana của Mỹ) cũng từng cưới ở đây. Lễ cưới xong, anh cùng nàng đến Seattle (Mỹ) thăm ngôi nhà mà thần tượng Kurt Cobain từng sống, vào ngồi quán ông từng ngồi, vào thăm nơi ông từng chơi nhạc. Vừa thăm anh vừa khóc vì xúc động...

Cô con gái đầu của đạo diễn Lê Thanh Sơn đã được 5 tuổi và cuối năm rồi, anh vừa có thêm người con thứ hai. Gia đình nhỏ của anh ở chung với mẹ trong căn hộ chung cư mà cha mẹ anh đã ở hơn 40 năm qua. Gia đình anh vẫn vậy cũng như bản tính anh thích sống bình an, tự tại. Nhìn lại 20 năm vào đời, anh cho là những năm tháng đầy may mắn, được học những cái mình thích, làm được những cái mình muốn, nghề nuôi được mình sống, lâu lâu còn được thích cái mình làm.

Sơn "ổi" vẫn rất mê rock, ngày ngày vẫn nghe rock và chơi rock. Vừa rồi, anh phải đặt vé rất lâu mới xem được buổi diễn của nhóm progressive rock Dream Theater (Mỹ) tại Thái Lan. Sau gần 20 năm, nhóm rock Little Wings của anh vừa hoạt động trở lại, mở màn bằng đêm diễn vào tối giao thừa 31-12-2017. Trong từng ấy năm chia tay, mỗi người theo đuổi một công việc riêng nhưng "đã là anh em thì không bỏ nhau được" nên họ lại quyết định tái hợp để phục vụ khán giả và phục vụ lẫn nhau vì tất cả đều "hiểu nhau như ruột thịt".

Little Wings tái lập, Lê Thanh Sơn như thấy tuổi thơ ùa về, giống như những chú gà con ngày nào cãi nhau chí chóe. Cả nhóm đều muốn theo đuổi "con đường khó", luyện nhạc một cách chăm chỉ, bỏ ra hàng trăm giờ tập với nhau để cho ra những sản phẩm mang "yếu tố con người" chứ không phải "con đường dễ" bằng máy móc điện tử. "Rock là nhìn thẳng vào sự thật, là phản kháng", Lê Thanh Sơn thấy mình đã ở độ chín để có những sáng tác của riêng nhóm, không dựa nhiều vào các nhạc phẩm cover.

Bước vào năm mới, sau Tết âm lịch, đạo diễn Lê Thanh Sơn sẽ bắt đầu bấm máy bộ phim điện ảnh "Em trên 18". Vẫn là bộ 3 biên kịch Lê Thanh Sơn, Trần Khánh Hoàng, Charlie Nguyễn; vẫn là 2 "ngôi sao mới" của "Em chưa 18" Kaity Nguyễn và Kiều Minh Tuấn, bộ phim trung thành với phương cách đã đưa "Em chưa 18" làm mưa làm gió tại các rạp chiếu trong năm 2017 là làm nên "sự hòa điệu nhịp nhàng giữa thoại và âm nhạc" cũng như thủ pháp đi trước khán giả.