Tết Hạ Nguyên diễn ra vào rằm tháng Mười (15/10) âm lịch mỗi năm. Nhân dịp này, mọi người chuẩn bị các mâm cúng để tôn kính tổ tiên và các vị thần linh, mong nhận được sự ưu ái trong mùa màng đầy bội thu và mang lại hạnh phúc cho gia đình. Tại một số nơi, ngày Tết Hạ Nguyên được coi là dịp cầu siêu cho linh hồn người đã khuất.
Lễ Hạ Nguyên còn được gọi là Tết Cơm Mới hay Lễ Mừng Lúa Mới. Dù tên gọi nào, nó đều thể hiện niềm hy vọng vào một mùa màng bội thu của người dân.
Đây cũng là một trong những nghi lễ quan trọng của Phật giáo, được đức Phật truyền lại khi Ngài còn sống. Sau khi thực hiện nghi lễ cúng tạ, gia đình thường quây quần bên lửa hồng, thưởng thức bữa cơm ấm áp giữa thời tiết se lạnh.
Lễ Hạ Nguyên là một ngày lễ quan trọng, mang nhiều ý nghĩa sâu sắc như sau:
Tưởng nhớ công đức của chư Phật và tổ tiên
Tưởng nhớ công đức của tổ tiên và các vị Thánh, Bồ Tát là nguồn gốc của ngày lễ Hạ Nguyên. Suốt thời gian, ý nghĩa này vẫn được duy trì và thực hiện tại nhiều gia đình.
Trong ngày này, người ta thường cùng gia đình hoặc người thân đến chùa để tạ ơn thần linh và cầu mong phúc lành. Có thể nói, nếu ở các quốc gia phương Tây có Lễ Tạ Ơn, thì Tết Hạ Nguyên của Việt Nam cũng mang ý nghĩa tương tự.
Cầu an, siêu thoát cho người đã khuất
Nhân dịp lễ Hạ Nguyên, nhiều gia đình sẽ cúng cầu siêu cho người đã qua đời. Họ tin rằng việc này sẽ giúp họ tiến về cõi thiên đàng hoặc siêu thoát khỏi vòng luân hồi.
Sau lễ cúng Phật, nhiều người thường đến thăm viếng người đã khuất được an táng tại chùa và cầu mong cho họ.
Hướng người ta đến việc làm thiện
Vào ngày lễ Hạ Nguyên, các gia đình thường tổ chức lễ cúng tổ tiên, các vị Thần và chư Phật. Đặc biệt, Phật tử tưởng nhớ và biểu lộ lòng thành kính với công đức của đức Phật, Bồ Tát trong việc khuyến khích làm việc thiện, loại bỏ điều xấu và tưởng nhớ công ơn của tổ tiên.
Lễ cúng Tết Hạ Nguyên thường diễn ra tại chùa để mọi người học tập từ đức Phật. Qua ngày lễ này, mọi người cũng tự nguyện sống hướng thiện vì với con người, không có gì tốt đẹp hơn việc làm thiện, sống đạo đức tốt.
Đây là nguồn gốc và ý nghĩa của Lễ Hạ Nguyên, một nét đẹp truyền thống của người Việt Nam. Hy vọng bài viết trên mang lại nhiều thông tin hữu ích cho bạn.
Nguồn gốc của Tết Hạ Nguyên bắt nguồn từ việc người dân có thói quen cúng bái mỗi khi xong mùa vụ. Cứ mỗi cuối vụ mùa tháng 8, người dân sau khi được gạo thóc đủ đầy, mưa thuận gió hòa sẽ nấu mâm cơm thịnh soạn để cúng cho tổ tiên chư thần và những người thân đã khuất.
Thói quen này được duy trì theo thời gian dần trở thành một ngày lễ đặc biệt quan trọng với nông dân nói riêng và người dân Việt Nam nói chung. Theo đấy, cứ mỗi dịp rằm tháng Mười âm lịch đến thì nhà nhà đều tất bật chuẩn bị mâm cơm cúng thịnh soạn.
Các hoạt động trong ngày tết Hạ Nguyên
Vào dịp này, người dân thường biếu quà, gạo - nếp mới hay các đặc sản giao mùa Thu Đông nhằm bày tỏ lòng hiếu thảo, nhớ ơn đối với ông bà, cha mẹ và các bậc tôn kính.
Cúng Tổ Tiên và Tam Bảo
Để tết Hạ Nguyên thêm phần trang trọng, thành tâm, mọi nhà đều mua sắm hương hoa, đèn nến, nấu xôi gạo mới cùng mâm lễ tươm tấp, thanh khiết dâng kính dâng Tam Bảo và tổ tiên.
Viếng chùa và thắp hương
Để cầu an, mọi người sẽ đến chùa để thắp hương, lễ Phật và thành tâm cầu mong cho mọi điều được thuận lợi, hanh thông. Vì thế, cứ mỗi dịp tết Hạ Nguyên, các ngôi chùa đều đông người tấp nập, nghi ngút khói hương.