Thấy gì từ mô hình kinh doanh Amazon, Facebook đến thất bại của Uber và WeWork trong lĩnh vực đầu tư mạo hiểm?

Định giá quá cao và mạo hiểm đã khiến Uber co cụm và gây nên thất bại của WeWork. Mô hình kinh doanh thời đại số không hào nhoáng như những gì Amazon hay Facebook đã trải qua khi lấy người dùng là trọng tâm phát triển.

Đầu tư mạo hiểm - Mô hình kinh doanh đầy hào quang nhưng cũng nhiều thất bại

Những ngày qua, thủ đô Lisbon - Bồ Đào Nha như hướng tâm điểm của giới công nghệ với sự kiện Web Summit 2019 lớn nhất hàng năm trong mô hình kinh doanh thời đại số.

Web Summit 2019 với sự tham gia của hàng loạt tên tuổi lớn cho thấy mức độ quan tâm của giới công nghệ, nhà đầu tư với những chia sẻ bổ ích qua góc nhìn phân tích chuyên gia.

Sự tham gia của chủ tịch Mircrosoft - Brad Smith, Steve Schwarzman - người sáng lập Blackstone hay những nhà đầu tư mới nổi như Daniel Wiegand, người điều hành Lilium Aviation phát triển công nghệ taxi bay bằng điện được xem là nguồn cảm hứng để các công ty khởi nghiệp vận hành tốt hơn cho mô hình của mình.

Sự kiện công nghệ Web Summit năm nay bàn về vấn đề đầu tư mạo hiểm dẫn đến những thất bại của các công ty thời gian vừa qua. (Ảnh: Bloomberg, John Biers / Phys, Fox Business).

Không chỉ là một sự kiện công nghệ hướng về kinh doanh, sự kiện công nghệ Lisbon năm nay xoay quanh vấn đề đầu tư mạo hiểm, một điểm mà hiện không chỉ ông lớn cân nhắc, mà nhiều tập đoàn cũng quan tâm bởi hướng đi sai có thể đốt tiền như nước dẫn đến thất bại.

Việc 2 tập đoàn công nghệ lớn là Uber và Slack sa sút nghiêm trọng sau khi niêm yết phát hành chứng khoán, hay WeWork thậm chí còn tệ hơn khi đốt cháy 10 tỉ USD cho dự án "nâng cao ý thức thế giới" của mình đã là một cảnh báo cần xem xét.

Điều này vô tình hình dung như với Facebook hay Amazon khi mà khởi điểm IPO, con số đưa ra không quá cao để gọi vốn, đến những rắc rối về dữ liệu người dùng mà đến nay đã lãnh án phạt triệu USD khi mở rộng.

Những nhà đầu tư hy vọng sẽ tạo ra những thành công như Amazon, Facebook hay Netflix đã làm được trước đó. (Ảnh: David Ryder/Getty Images, Sean Gallup / Getty Images, Ryan Anson - AFP/Getty Images)

Trước những vấn đề này, giới công nghệ đã chỉ ra những thông điệp tích cực, rằng những thất bại của các công ty này không phải điều quá đáng lo ngại. Thậm chí, đây là những tác động tích cực, là động lực cho những nhà đầu tư mới cho mô hình kinh doanh xuyên biên giới cần những chuyển biến tích cực hơn.

Theo các chuyên gia, nguyên nhân của những sự thất bại này được cho là xuất phát từ sự mạo hiểm của các nhà đầu tư. Họ đổ rất nhiều tiền để đầu tư vào các công ty khởi nghiệp, với hi vọng sẽ tạo ra những kì tích như Amazon, Facebook hay Netflix.

Tuy nhiên, vấn đề quan trọng trong đó là mô hình kinh doanh cần xoay chuyển để hợp tình hình, tránh phải đốt tiền mà không có hiệu quả.

Co-gi-o-su-kien-cong-nghe-thuong-nien-lon-nhat-the-gioi-8

Sự kiện công nghệ Web Summit được tổ chức lần đầu tiên vào năm 2009 bởi doanh nhân người Ireland Paddy Cosgrave. (Ảnh: Joe).

Định giá quá cao và kém xoay chuyển tình hình khiến mô hình kinh doanh dù tốt vẫn thất bại

Trên thực tế, các công ty hiện nay bị định giá quá cao ngoài năng lực là một phần cho sự thất bại nhanh chóng. Bên cạnh đó, việc không có công cụ đo lường hiệu quả lẫn ảo vọng thực tế là một phần đẩy sự thất bại đến nhanh hơn ngoài dự đoán.

Uber và WeWork là những trường hợp điển hình cho việc bị định giá không đúng với năng lực vốn có khiến đổ vỡ nhanh khi thị trường cạnh tranh và co cụm. Điều này cũng được cho là không mới với những mô hình khởi nghiệp không lấy người dùng làm trọng tâm.

Uber được SoftBank của tỉ phú Son Masayoshi rót vào 100 tỉ USD, trong khi WeWork mở rộng thị trường quá nhanh dù không đủ khả năng tự chủ về tài chính. Mô hình khác với Facebook, Amazon hay NetFlix khi mà chính người dùng sẽ quyết định họ nên mở rộng thị trường nào và cần gì, thay cho việc ồ ạt bơm tiền từ các quỹ đầu tư.

Chủ tịch Brad Smith của Mircrosoft và CEO Steve Schwarzman của BlackStone đều có mặt ở sự kiện công nghệ Web Summit 2019. (Ảnh: Tacca/Getty Images, Natalie White).

Theo PitchBook, tỉ lệ trung bình của quĩ đầu tư mạo hiểm Hoa Kỳ đã lên tới 200 triệu USD, tăng gấp đôi kể từ năm 2013.

Điều này cho thấy các nhà đầu tư vẫn rất muốn rót tiền cho những dự án khả thi, một phần trong đó là những mô hình kinh doanh khởi nghiệp sáng tạo, thay cho những ồn ào ngoài qui luận thị trường, khiến sự thất bại đến trong nhanh chóng.

chọn
Các dự án của Novaland, Nam Long, DIG ở Đồng Nai đón tin mừng
Quy hoạch chung TP Biên Hòa vừa được phê duyệt điều chỉnh cục bộ. MBS đánh giá động thái này sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ phê duyệt quy hoạch 1/500 các phân khu thuộc dự án Aqua City, Izumi và Khu đô thị Long Tân.