"Các đồng chí tưởng người ta không biết à, lót tay phong bì bao nhiêu trong một kiện hàng, ở bến cảng, việc này việc kia. Tôi nói để các đồng chí chấn chỉnh", Thủ tướng nói tại Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác năm 2019 và triển khai nhiệm vụ 2020 Ban Chỉ đạo phòng, chống tội phạm của Chính phủ và Ban Chỉ đạo quốc gia về chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, diễn ra chiều 2/1.
Thủ tướng cho rằng kinh tế trong nước không thể phát triển được nếu như buôn lậu, gian lận thương mại tràn lan. Tuy nhiên, thực tế diễn ra chưa thực sự đáp ứng mong muốn của Chính phủ và kì vọng của người dân.
Trước hết là tình trạng tội phạm buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả vẫn diễn biến phức tạp với quy mô lớn và ngày càng tinh vi. Thủ tướng chỉ ra một loạt vụ gần đây, như các băng nhóm tội phạm lộng hành tại Đồng Nai, buôn lậu ma túy hàng tấn ở TP HCM, buôn lậu, vận chuyển hàng chục tấn pháo nổ ở Lạng Sơn, vụ sản xuất hàng chục triệu lít xăng giả ở Đắk Nông…
Thủ tướng đặt vấn đề hàng cấm, nhất là ma túy, hàng giả, hàng kém chất lượng "không phải trên trời rơi xuống, không phải cây kim". Theo ông, tuy có nhiều nguyên nhân nhưng chủ quan vẫn là chính, trách nhiệm thuộc về người đứng đầu các tổ chức, phụ trách địa bàn.
"Cái gì mà lực lượng chức năng không biết, có điều là có làm hay không? Ở địa phương, nhúc nhích thì đã có thông tin rồi", Thủ tướng đề nghị xem xét thực chất sự phối hợp giữa các lực lượng.
Ông yêu cầu các lực lượng liên quan cần thống kê đầy đủ để phân tích, đánh giá nguyên nhân và giải pháp nâng cao hiệu quả thời gian tới với những vụ buôn lậu thuốc lá, xăng dầu, hàng cấm, buôn bán động vật quý hiếm xảy ra nhưng không xác định được đối tượng phạm tội.
Thủ tướng nêu rõ, nếu không xử lí hình sự được theo quy định thì phạt kinh tế ở mức tối đa.
Cần đánh giá vai trò, trách nhiệm của lãnh đạo cấp ủy, chính quyền địa phương, lực lượng chức năng của Ban Chỉ đạo phòng, chống tội phạm của Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 ở địa phương đã thể hiện tinh thần trách nhiệm chưa, nhất là lực lượng chức năng có bảo kê và có tham nhũng tiêu cực không.
Thủ tướng cho rằng thời gian qua, vai trò lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành một số đơn vị, địa phương chưa quyết liệt, có lúc có nơi buông lỏng, thiếu quan tâm, dẫn đến hoạt động tội phạm buôn lậu, vận chuyển hàng hóa qua biên giới ở các tỉnh Tây Bắc, phía Bắc, Tây Nam Bộ.
Theo Thủ tướng, có nhiều lực lượng làm các công tác chống hàng cấm, hàng gian, hàng giả, do đó phải quy định rõ chức năng, nhiệm vụ và người chịu trách nhiệm, chứ không để tình trạng "cha chung không ai khóc".
Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh đơn vị nào, cấp ủy nào, cấp chỉ huy nào, đặc biệt người đứng đầu gương mẫu, trách nhiệm thì đơn vị đó hoàn thành tốt nhiệm vụ. Cần rút kinh nghiệm từ các vụ việc xảy ra trong thời gian qua, để có biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn hiệu quả.
Thủ tướng yêu cầu phải tăng cường kiểm tra công vụ, kiên quyết ngăn chặn tình trạng tham nhũng, tham nhũng vặt ở các cơ quan hành chính.
"Các đồng chí tưởng người ta không biết à, lót tay phong bì bao nhiêu trong một kiện hàng, ở bến cảng, việc này việc kia. Tôi nói để các đồng chí chấn chỉnh", Thủ tướng nói tại hội nghị.
Thủ tướng cũng nhấn mạnh không để lọt tội phạm, không để oan sai người vô tội, kịp thời truy tố xét xử vụ án lớn. Đồng thời, xử lí tin báo tố giác của người dân đúng quy định, kịp thời đình chỉ công tác cán bộ có dấu hiệu bảo kê, bao che, làm ngơ cho các hành vi vi phạm pháp luật, nếu phát hiện bao che, phải xử lí nghiêm, dù đó là ai.
Bộ Quốc phòng chỉ đạo lực lượng Bộ đội Biên phòng tăng cường tuần tra biên giới, ngăn chặn tình trạng xuất cảnh trái phép, nhất là hoạt động mua bán người, vận chuyển trái phép ma túy, pháo và các mặt hàng cấm khác.
Thủ tướng nhấn mạnh nếu địa bàn nào, hàng hóa thẩm lậu xảy ra nhiều lần thì phải điều chuyển ngay người đứng đầu. Nếu đủ cơ sở kết luận các tiêu cực thì phải xử lí nghiêm theo quy định của pháp luật.
Theo Thủ tướng, Tết Nguyên đán đã cận kề, đây là dịp buôn lậu, gian lận thương mại, tội phạm gia tăng nên đề nghị các lực lượng chức năng cần nỗ lực mạnh mẽ hơn để nhân dân bình yên hơn, an toàn hơn.
Xử lí chủ yếu các vụ việc nhỏ
Theo Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình, trong 11 tháng đầu năm 2019 đã phát hiện xử lí gần 191.000 vụ buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, thu nộp ngân sách hơn 20.000 tỉ đồng, khởi tố 1.864 vụ án với 2.184 đối tượng.
"Các vụ việc phát hiện, xử lí chủ yếu là vụ việc nhỏ, hầu hết việc xử lí chỉ dừng ở người vận chuyển, mang vác thuê, bày bán… Tình trạng nhập lậu hàng giả xuất xứ hàng Việt Nam, hàng giả, hàng nhái các thương hiệu nổi tiếng có chiều hướng gia tăng", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Phó Thủ tướng cũng nêu rõ tình hình tội phạm, buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả vẫn diễn biến phức tạp. Sơ hở, bất cập trong chính sách xuất nhập khẩu vẫn chưa khắc phục triệt để, nên các đối tượng vẫn lợi dụng để buôn lậu, vận chuyển hàng cấm với số lượng lớn
Tình hình trên gắn với sự thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lí, thậm chí là tiêu cực, tham nhũng, bao che, tiếp tay của một bộ phận cán bộ, công chức tha hoá, biến chất.
Một số loại tội phạm có xu hướng liên kết hình thành các băng nhóm, sử dụng vũ khí nóng sẵn sàng gây án gia tăng, các loại tội phạm cướp giật hoạt động ngày càng manh động như cướp tiệm vàng, ngân hàng. Tội phạm liên quan ma tuý, tín dụng đen chưa được kiểm soát hiệu quả.