Tham vọng của người đàn ông giàu nhất châu Á - Mukesh Ambani, đang ngày một rõ ràng hơn. Chỉ trong vài tuần qua, gia tài kếch xù của ông đã tích lũy được thêm 9 tỉ USD từ các khoản vốn của Facebook và nhóm các nhà đầu tư hạng A của Mỹ.
Dòng vốn đầu tư của các ông lớn Mỹ đang chảy mạnh về Ấn Độ, giúp Ambani thúc đẩy giai đoạn tiếp theo cho sự thống trị internet của ông lên đất nước này. Ấn Độ đang có tốc độ phát triển internet nhanh nhất thế giới.
Hiện JioPlatforms đã có một hệ sinh thái các ứng dụng, bao gồm tất cả mọi thứ từ mua sắm trực tuyến đến livestream trực tuyến video, phục vụ cho 388 triệu người dùng Ấn Độ thông qua mạng di động Reliance Jio.
"Tỉ phú Ambani chắc chắn muốn JioPlatforms không chỉ là một công ty viễn thông. Họ muốn trở thành Google hoặc Tencent của Ấn Độ ", ông Wylie Fernyhough - nhà phân tích tại Pitchbook nhận định.
"Mục tiêu cuối cùng" của Mukesh Ambani, theo nhà phân tích Tarun Pathak thuộc Counterpoint Research, là trở thành mọi thứ đối với mọi người dân Ấn Độ, và xây dựng một nền tảng không thể thiếu cho hàng trăm triệu khách hàng sử dụng internet của đất nước này.
Tham vọng xây dựng một gã khổng lồ công nghệ kiểu mới
Dưới sự điều hành của Ambani, Reliance Industries đã phát triển từ một công ty năng lượng và dầu mỏ thành tập đoàn lớn gồm bán lẻ, dịch vụ di động và băng thông rộng, nền tảng kĩ thuật số cùng nhiều lĩnh vực khác.
Song, để đưa kế hoạch của mình lên tầm cao mới, Ambani cần nguồn tài chính từ Thung lũng Silicon. Đó là nguyên nhân có thỏa thuận 5,7 tỉ USD của ông với Facebook và dịch vụ nhắn tin toàn cầu WhatsApp.
Khi thỏa thuận được công bố chính thức vào tháng 4, qui mô tham vọng của người đàn ông giàu nhất châu Á trở nên rõ ràng hơn.
Hiện thỏa thuận tỉ đô này vẫn đang chờ chính phủ Ấn Độ phê duyệt theo đúng qui định. Cái bắt tay này báo hiệu Ambani và Facebook đang cố gắng tạo ra "một loại nền tảng mà bạn có thể làm mọi thứ, từ ngân hàng di động, nhắn tin, lên phương tiện truyền thông xã hội cho đến mọi thứ", ông Fernyhough nhận định.
"Về cơ bản mọi thứ sẽ được xây dựng chỉ trong một nền tảng. Hay nói cách khác, một phiên bản WeChat của Ấn Độ", ông nói thêm.
Tuy nhiên, khác với WeChat của Tencent, JioPlatforms có xuất phát điểm với một mạng di động khổng lồ, có thể được tận dụng để xây dựng một cơ sở khách hàng đồ sộ nhanh chóng.
Dù vậy, Facebook đã bác bỏ ý kiến cho rằng ông lớn mạng xã hội này đang giúp đỡ Ambani xây dựng một "siêu ứng dụng". Hai công ty sẽ tiếp tục hoạt động riêng lẻ tại Ấn Độ, với các dịch vụ riêng của mình.
Dù sự hợp tác đơn thuần này có chính xác, thì nó cũng đem lại cho Tỉ phú Ambani thêm nhiều quyền lực tại Ấn Độ, cho phép ông tìm kiếm khách hàng mới, bằng cách cung cấp các dịch vụ trực tuyến và các công cụ kĩ thuật số mà người Ấn Độ đang theo đuổi.
Nhắm vào các cửa hàng tạp hóa: bước tiến tới sự thống trị
Mua sắm thực phẩm trực tuyến là mục tiêu đầu tiên của quan hệ đối tác giữa Mukesh Ambani và Facebook.
Theo Bernstein, các cửa hàng tạp hóa chiếm 70% thị trường bán lẻ tại Ấn Độ, trong đó hơn 90% nhà cung cấp nhỏ lẻ này không có tổ chức.
Cũng theo Bernstein, thị trường bán lẻ Ấn Độ dự kiến sẽ tăng gấp đôi qui mô từ 676 tỉ USD trong năm 2018 lên gần 1,3 nghìn tỉ USD vào năm 2025.
Ngược lại, thị trường tạp hóa trực tuyến của Ấn Độ lại rất nhỏ, trị giá khoảng 3 tỉ USD trong năm nay, theo báo cáo của công ty nghiên cứu Forrester. Nhưng con số này đang trên đà tăng mạnh, do đại dịch Covid-19 đã nhanh chóng thay đổi thói quen mua sắm của người dân.
Kể từ khi ra mắt vào cuối năm 2019, JioMart đã đặt mục tiêu thuyết phục 30 triệu cửa hàng nhỏ kinh doanh trên nền tảng này.
Và WhatsApp sẽ là công cụ biến điều đó thành hiện thực, với hơn 400 triệu người Ấn Độ đang sử dụng nền tảng này làm ứng dụng nhắn tin chính. Họ thường nhắn tin trực tiếp cho các doanh nghiệp để mua hàng hóa, hoặc hỏi về các sản phẩm và dịch vụ.
Satish Meena – nhà phân tích tại Forrester, nhận định: "JioMart và WhatsApp sẽ tạo áp lực cho FlipKart của Amazon và Walmart. Giai đoạn phong tỏa tại Ấn Độ đã chứng minh một điều rằng: Amazon và FlipKart đã không được trang bị để cung cấp hàng tạp hóa ở Ấn Độ theo cách mà họ đang làm hiện tại".
Sambit Mohanty, một giám đốc tiếp thị 40 tuổi, đã đặt mua những thứ thiết yếu cơ bản như lá trà và súp cho cha mẹ trên Amazon, nhưng thời gian giao hàng phải mất 10 ngày.
Mohanty cũng không thể mua đồ chơi cho con gái mình trên Amazon, vì hãng đã ngừng nhận đơn hàng cho các mặt hàng không thiết yếu.
Bây giờ Mohanty nói rằng anh sẽ quay trở lại mua hàng tại các cửa hàng tạp hóa địa phương, nhiều trong số này đang kinh doanh trên WhatsApp. Các cửa hàng tạp hóa địa phương luôn luôn có sẵn hàng", anh nói.
Nếu JioMart muốn có được 30 triệu cửa hàng tạp hóa này, hãng phải tái tổ chức và giúp các chủ cửa hàng theo dõi hàng tồn kho.
Nếu làm được, đây có thể là một yếu tố thay đổi cuộc chơi khủng cho tỉ phú Ambani.
Ví tiền tỉ phú giàu nhất châu Á được"vỗ béo" giữa dịch Covid-19
Ngay sau khi thỏa thuận của Facebook được công bố, JioPlatforms đã tiết lộ thêm 3 khoản đầu tư lớn khác, gồm: 750 triệu USD từ Silver Lake, 1,5 tỉ USD từ Vista và 870 triệu USD từ General Atlantic.
Tổng cộng, Ambani đã thu được thêm khoảng 9 tỉ USD chỉ trong vòng chưa đầy 4 tuần.
Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng Ambani cũng cần phải trả hết nợ cho Reliance Industries. Các khoản vốn khủng này sẽ bù đắp cho sự sụt giảm lớn mà ông đang gặp phải trong hoạt động kinh doanh dầu mỏ và các lĩnh vực khác.
Tỉ phú Ambani phát biểu tại cuộc họp cổ đông năm 2019, rằng ông muốn Reliance Industries trở thành một "công ty có nợ ròng bằng không" vào tháng 3/2021. Nhưng đến tháng 3 năm nay, Reliance có khoảng 44 tỉ USD nợ trên sổ sách.
Đại dịch Covid-19 đã làm sứt mẻ lĩnh vực kinh doanh dầu mỏ, với nhu cầu tiêu thụ dầu toàn cầu tụt dốc, do sự sụt giảm mạnh trong hoạt động vận tải, công nghiệp và thương mại.
"Các nhà đầu tư đã nhìn thấy tiềm năng của phiên bản WeChat Ấn Độ với viễn cảnh nó sẽ được định giá hàng trăm tỉ USD trong một ngày nào đó", nhà phân tích Fernyhough của Pitchbook nói.
Tháng trước, Reliance Industries cho biết họ đã đi trước thời hạn và sẽ đạt được mục tiêu có nợ bằng không vào cuối năm nay.