Ngày 13-8, trao đổi với PV Pháp Luật TP HCM, ông Nguyễn Văn Thành, Cục trưởng Cục Quản lý đường bộ IV (đơn vị quản lý cao tốc TP HCM - Trung Lương), cho biết hiện nay tình trạng lưu thông trên cao tốc của các phương tiện gặp nhiều vấn đề về an toàn, tốc độ không đảm bảo, vì vậy Cục Quản lý đường bộ IV đã có văn bản gửi tổng cục kiến nghị sớm thu phí trở lại cao tốc TP HCM - Trung Lương.
theo ông Thành, kể từ đầu năm 2019, khi tuyến cao tốc dừng thu phí, xe tải, xe container ồ ạt đi vào khiến cao tốc bị xuống cấp trầm trọng, thậm chí các làn dừng khẩn cấp cũng bị ảnh hưởng. Trong động thái mới nhất, ngày 5-8, Hiệp hội Các nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam đã đi khảo sát thực tế và có văn bản gửi Văn phòng Chính phủ cùng các cơ quan chức năng cảnh báo những nguy cơ xuống cấp nghiêm trọng của tuyến đường cao tốc TP HCM - Trung Lương thời gian qua.
Cụ thể, theo hiệp hội, lượng phương tiện tham gia giao thông trên cao tốc tăng đột biến và không được kiểm soát đã gây ra nhiều vụ tai nạn giao thông, ách tắc trên toàn tuyến, và đã xuất hiện một số đoạn hư hỏng. “Từ đường cao tốc đạt chuẩn đang dần trở thành quốc lộ do không kiểm soát được các thành phần, tải trọng của phương tiện tham gia lưu thông, làm giảm tốc độ khai thác, thời gian lưu thông dài hơn, tăng chi phí logistics, ảnh hưởng đến kết cấu công trình, hạ tầng” - văn bản hiệp hội nêu rõ. Đặc biệt, trên tuyến cao tốc có 13 cầu vượt sông, cầu cạn với tải trọng thiết kế
Anh Trọng Đại, một tài xế thường xuyên sử dụng cao tốc về miền Tây, cho hay việc không thu phí khiến rất nhiều xe container, xe tải đi vào tuyến đường này. Chạy trên cao tốc nhưng tốc độ rất chậm, kẹt xe liên miên, tài xế rất mệt mỏi.
Từ đầu năm 2019, khi tuyến cao tốc TP HCM - Trung Lương dừng thu phí thì xe tải, xe container ồ ạt đi vào khiến cao tốc bị xuống cấp trầm trọng. (Ảnh: THANH VÂN)
“Chúng tôi đã có gửi văn bản cho Tổng cục Đường bộ (Bộ GTVT) trên cơ sở các số liệu, thống kê xe, tình trạng xuống cấp hiện nay. Việc khi nào thu phí trở lại là do tổng cục quyết định nhưng chúng tôi kiến nghị nên tiến hành thu phí trở lại sớm để đảm bảo các vấn đề về khai thác và an toàn như đã phân tích” - ông Thành nói.
Cao tốc TP HCM - Trung Lương (TP HCM, Long An và Tiền Giang) dài 62 km, tổng mức đầu tư hơn 9.884 tỉ đồng. Thi công từ năm 2004 và đưa vào sử dụng năm 2010. Năm 2012, tuyến cao tốc này bắt đầu thu phí để hoàn vốn cho ngân sách nhà nước đã ứng trước 9.880 tỉ đồng.
Đến ngày 1/1/2019, cao tốc dừng thu phí do Công ty Yên Khánh hết hợp đồng chuyển nhượng quyền thu phí. Tiếp đó, Tổng cục Đường bộ tiếp nhận cao tốc và giao lại cho Cục Quản lý đường bộ IV.
“Để đảm bảo an toàn giao thông và ngăn chặn sự xuống cấp các công trình, hiệp hội kiến nghị Bộ GTVT với vai trò bộ chủ quản chỉ đạo Tổng cục Đường bộ Việt Nam khẩn trương hoàn thành đề án thu phí cao tốc TP HCM - Trung Lương để kiểm soát chủng loại và tải trọng của phương tiện, tạo nguồn thu ngân sách và đảm bảo chi phí thực hiện quản lý vận hành, bảo dưỡng thường xuyên, phát huy hiệu quả khai thác đường cao tốc” - PGS-TS Trần Chủng, Chủ tịch hiệp hội, kiến nghị.
Đồng tình, Hiệp hội Các nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam cho rằng việc không tiếp tục tổ chức thu phí đã gây lãng phí trong việc sử dụng ngân sách nhà nước, dẫn tới mất nguồn thu phục vụ cho công tác quản lý vận hành, duy tu, bảo trì, bảo dưỡng cao tốc. Bên cạnh đó, việc dừng thu phí cũng gây rủi ro dây chuyền cho phương án tài chính tuyến Trung Lương - Mỹ Thuận, Mỹ Thuận - Cần Thơ do tâm lý người dân đã được sử dụng miễn phí đoạn TP HCM - Trung Lương.
Tình huống khác, trong trường hợp đoạn TP HCM - Trung Lương hư hỏng mà không có kinh phí khắc phục vì các tồn tại như hiện nay thì sẽ làm giảm lượng phương tiện tham gia lưu thông toàn tuyến cao tốc TP HCM - Cần Thơ.
Năm 2013, Tổng Công ty Đầu tư phát triển và quản lý dự án hạ tầng Cửu Long (Công ty Cửu Long) thuộc Bộ GTVT bán quyền thu phí đường cao tốc TP HCM - Trung Lương cho Công ty CP Tập đoàn Yên Khánh (Công ty Yên Khánh) với giá 2.004 tỉ đồng, thời gian thu phí năm năm (từ năm 2014 đến hết năm 2018). Công ty Yên Khánh được thực hiện thu phí tại bốn trạm trên tuyến đường gồm: Chợ Đệm, Tân An, Bến Lức và Thân Cửu Nghĩa. Tuy nhiên, do Yên Khánh chậm nộp tiền mua quyền thu phí nên bị phạt, số tiền phạt và lãi chậm nộp thực hiện hợp đồng theo tính toán của Tổng Công ty Cửu Long là 264,7 tỉ đồng.
Ngày 29/7, TAND TP HCM xử phúc thẩm vụ Công ty Yên Khánh kiện Công ty Cửu Long liên quan đến quyền thu phí trên đường cao tốc TP HCM - Trung Lương. Theo tòa phúc thẩm, yêu cầu của Công ty Cửu Long đòi Công ty Yên Khánh thanh toán số tiền lãi chậm thanh toán 265 tỉ đồng là có căn cứ nhưng sơ thẩm chỉ chấp nhận số tiền tính bằng 8% giá trị hợp đồng là chưa đúng, cần phải sửa án. Ngoài ra, thời hạn thu phí theo hợp đồng đã hết, Công ty Yên Khánh phải bàn giao cho Công ty Cửu Long quyền thu phí tại bốn trạm trên đường cao tốc TP HCM - Trung Lương.