[Tổng thuật] Phiên 4.1 VIF 2026: Đối thoại giữa cơ quan quản lý, thành viên thị trường và đại diện doanh nghiệp chuẩn bị IPO

Phiên thảo luận 4 với chủ đề “Điểm rơi nâng hạng và các thương vụ lớn” tập trung thảo luận về giai đoạn bản lề của thị trường vốn Việt Nam – khi mục tiêu nâng hạng và những thương vụ IPO quy mô lớn đang định hình cục diện mới.

Phiên 4 sẽ bao gồm hai tiểu phiên 4.1 "Đối thoại cơ quan quản lý, thành viên thị trường, đại diện deal IPO" và 4.2 "Chiến lược đầu tư 2026: Ngành dẫn dắt, cổ phiếu trọng điểm và hành vi dòng tiền mới" mang đến góc nhìn toàn diện về triển vọng các nhóm ngành, chiến lược nâng hạng thị trường, dòng vốn ngoại và các thương vụ lớn đang tái định hình thị trường chứng khoán Việt Nam.

Phiên 4.1: Đối thoại giữa cơ quan quản lý, thành viên thị trường và đại diện doanh nghiệp chuẩn bị IPO

Phiên thảo luận 4.1 đặt trọng tâm vào đối thoại giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp niêm yết, các công ty chứng khoán và đại diện những thương vụ IPO tiêu biểu. Các diễn giả trao đổi về khung pháp lý và lộ trình nâng hạng thị trường, trong đó nhấn mạnh yếu tố minh bạch, cải thiện hạ tầng giao dịch, tăng cường quản trị công ty và mở rộng cơ hội tiếp cận nhà đầu tư nước ngoài. Với sự tham gia của các diễn giả:

• Điều phối phiên: Ông Nguyễn Duy Linh - Nguyên Chủ tịch HĐQT VPBankS, Nhà sáng lập MoneyGain

• Ông Nguyễn Sơn - Chủ tịch Hội đồng Thành viên Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC)

• Bà Phạm Thị Thùy Linh – Trưởng Ban Phát triển Thị trường Chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước

• Bà Nguyễn Ngọc Linh - Tổng Giám đốc CTCP Chứng khoán DNSE

• Ông Bùi Đăng Khoa - Giám đốc Ban Tài chính Kế toán Tập đoàn Gelex (Mã: GEX)

Thảo luận

TTCK đóng vai trò quan trọng và giờ mới lên thị trường mới nổi thứ cấp, UBCKNN có tiếp tục cải cách gì để nâng chuẩn, có thêm nhiều sản phẩm và củng cố niềm tin nhà đầu tư?

Bà Phạm Thị Thùy Linh – Trưởng Ban Phát triển Thị trường Chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước: Chúng ta đã trải qua 25 năm thị trường, đã có những thay đổi rất lớn, hiện tại đã trở thành kênh huy động vốn rất quan trọng và chủ yếu của doanh nghiệp.

Đối với UBCKNN và các Sở, Công ty lưu ký thì chúng tôi luôn có một lộ trình để triển khai các bước để mà thị trường phát triển bền vững, hấp dẫn hơn, tạo niềm tin cho nhà đầu tư và các doanh nghiệp tham gia.

Thời gian qua chúng ta đón nhận nhiều tin vui nhưFTSE Russell nâng hạng trong tháng 10, một loạt quyết định về chiến lược phát triển nâng hạng chứng khoán đến 2030, quyết định về tái cơ cấu nhà đầu tư và phát triển ngành quỹ, quyết định về tuyên truyền đào tạo nhà đầu tư.

Với loạt chính sách lớn thì chúng tôi thấy có quá nhiều việc để làm. Việc nâng hạng vừa rồi chỉ là điểm bắt đầu, bởi khi nhà đầu tư nước ngoài (NĐTNN) vào đây thì phải hướng đến chuẩn quốc tế để hòa nhập.

Trong hai tháng tới sẽ có văn bản liên quan đến sửa đổi một số quy định cho phép NĐTNN được đặt lệnh qua công ty môi giới toàn cầu, chúng tôi đã có những sơ thảo đầu tiên để các bên tham gia có ý kiến, kỳ vọng trong năm nay có quyết định để kịp trước kỳ review nâng hạng tháng 3/2026.

Về sở hữu nước ngoài cũng đang kiến nghị sửa đổi, làm sao để nâng tỷ lệ sở hữu nước ngoài tại các công ty, nới rộng theo hướng để các bộ ngành rà soát ngành nghề nhằm giảm bớt hạn chế sở hữu nước ngoài, qua đó mở room cho nđtnn.

Thời gian tới, chúng ta còn triển khai văn bản cấp Nghị định Chính phủ để có quy định liên quan đến các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo lên niêm yết. Đây là các doanh nghiệp có đặc điểm riêng, cần có chính sách phù hợp để họ có thể lên sàn thu hút vốn, trong giai đoạn đầu họ có doanh thu lớn nhưng đầu tư công nghệ lớn, nên nếu tính đến chỉ tiêu lợi nhuận để niêm yết thì rất khó.

Về IPO gắn với niêm yết, nội dung này hiện đã triển khai rồi với Nghị định 245 để giảm thủ tục hành chính, để tạo điều kiện cho DN tham gia trên sàn chứng khoán.

Thưa ông Nguyễn Sơn, sau khi Việt Nam được FTSE đưa vào danh sách thị trường mới nổi, chúng ta đều biết VSDC là đơn vị đóng vai trò trung tâm trong việc chuẩn hóa hoạt động giao dịch, lưu ký và bù trừ. Ông có thể chia sẻ cụ thể hơn về những bước chuẩn bị tiếp theo của VSDC để giúp Việt Nam duy trì tiêu chuẩn FTSE và tiến tới MSCI?

Ông Nguyễn Sơn - Chủ tịch Hội đồng Thành viên Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC):

VSDC đang triển khai đồng loạt nhiều dự án hạ tầng công nghệ như nền tảng STP, cơ sở dữ liệu quỹ đầu tư, cơ chế CCP và nâng cấp hệ thống KRX – những cấu phần then chốt phục vụ mục tiêu nâng hạng thị trường vào 2026.

Ông có thể chia sẻ rõ hơn về mức độ sẵn sàng hiện nay của từng dự án, và đâu là yếu tố sẽ tạo ra sự khác biệt lớn nhất cho hạ tầng thị trường chứng khoán Việt Nam trong giai đoạn tới, đặc biệt trong việc kết nối xuyên biên giới và thu hút nhà đầu tư toàn cầu?

Ông Nguyễn Sơn - Chủ tịch Hội đồng Thành viên Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC):

Năm 2025 đón hai tin vui là vận hành KRX và nâng hạng từ FM lên EM theo FTSE vào tháng 9/2026. Còn một bước kỹ thuật là được review vào tháng 3/2026 thì mới chính thức nâng hạng.

Để triển khai các công việc đã thành công, VSDC còn rất nhiều việc phải làm, kể cả từ các việc đã thực hiện. Đầu tiên là bỏ pre-funding.

VSDC đang hướng đến nền tảng STP giữa các ngân hàng nước ngoài với các công ty chứng khoán, đòi hỏi kết nối với core của các công ty nước ngoài, yêu cầu chất lượng kỹ thuật cao. VSDC kỳ vọng sẽ thực hiện sớm trước kỳ tháng 3/2026. Đây cũng là yêu cầu của một số quỹ đầu tư nước ngoài.

Tiếp theo là chuẩn hóa nhà đầu tư. Hiện số đông nhà đầu tư trên thị trường là cá nhân, vốn mang tâm lý đám đông.

Việc cần hướng tới là lập các tổ chức đầu tư, định chế đầu tư, để thay vì tự đầu tư thì cá nhân sẽ đầu tư thông qua các định chế đó.

VSDC được giao chủ trì xây dựng nền tảng dữ liệu, đánh giá dữ liệu đó và xem xét hiệu quả của các quỹ, quỹ nào cao để giới thiệu đến nhà đầu tư. Nữa là hướng đến xây dựng nền tảng CCP, giúp bỏ ký quỹ trước giao dịch, của cả trong nước và nước ngoài, từ đó nâng cao tính công bằng.

Dự kiến đến quý I/2027 sẽ vận hành giai đoạn I CCP. Một pháp nhân mới sẽ được lập để thực hiện, phù hợp với đặc thù thị trường Việt Nam. Đây là cam kết với FTSE và cũng là yêu cầu của MSCI.

Với KRX, VSDC có các cấu phần kỳ vọng như giao dịch xuyên trưa, bán khống… Tuy nhiên, thời điểm đưa sản phẩm vào thực tế cần tính toán kỹ.

KRX tuy đã xây dựng lâu nhưng chỉ mới vận hành gần đây, nên có nhiều yếu tố cần xem xét kỹ để áp dụng các sản phẩm mới. Một nhiệm vụ nữa của cơ quan quản lý là thị trường giao dịch tín chỉ carbon, cuối 2025 hoặc đầu năm sau dự kiến sẽ đưa vào vận hành.

Chỉ có Việt Nam là thị trường “bị” thêm kỳ review tháng 3/2026 để chính thức nâng hạng FTSE vào tháng 9/2026. Ông đánh giá khả năng Việt Nam thông qua kỳ review này như thế nào?

Ông Nguyễn Sơn - Chủ tịch Hội đồng Thành viên Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC):

Một vài điều FTSE còn quan ngại, song chỉ mang tính bổ sung. Về cơ bản, Việt Nam đã đạt tiêu chí để nâng hạng. Việc được nâng hạng nhưng liệu dòng vốn có vào Việt Nam hay không là vấn đề cần làm.

Việc tăng số lượng là việc phải làm, đã và đang làm, nhưng đồng thời tăng chất lượng hàng hóa và mở rộng quy mô ngành nghề, UBCKNN đang định hướng như thế nào?

Bà Phạm Thị Thùy Linh – Trưởng Ban Phát triển Thị trường Chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước:

Chiến lược đa dạng hóa cũng có quy định cụ thể. Đối với mảng thị trường cổ phiếu, hiện có hơn 1.600 doanh nghiệp đại chúng giao dịch thì vẫn cần thêm hàng hóa. Quá trình sửa Nghị định để gắn IPO với niêm yết để đưa thêm doanh nghiệp lên niêm yết ngay.

Ngoài ra còn báo cáo xem xét đưa các doanh nghiệp có gốc FDI để bổ sung hàng hóa niêm yết. Với mảng startup thì đây là nguồn hàng mới cho thị trường và cơ hội cho doanh nghiệp giao dịch, thu hút vốn thông qua TTCK.

Về phái sinh, chúng tôi đang nghiên cứu phát triển thêm các sản phẩm phái sinh liên quan quyền chọn chỉ số, một số sản phẩm phái sinh vàng thì cũng có nghiên cứu, các phần về trái phiếu xanh, đẩy mạnh các mã trái phiếu quốc tế.

Ngoài ra thị trường carbon dự kiến cũng triển khai sớm thôi, hiện đang ở bước trình Chính Phủ ban hành quy định về triển khai sàn carbon tại HNX và VSDC, hy vọng 2026 có bước triển khai…

Nghị quyết 05 về tài sản mã hóa đã được ban hành rồi, chúng tôi đang làm việc khẩn trương để triển khai trong năm tới.

Với các quỹ đầu tư thì chúng tôi cũng đang chỉ đạo VNX và các Sở con đẩy nhanh phát triển thêm các bộ chỉ số, làm cơ sở cho các quỹ phát triển thêm sản phẩm dựa trên chỉ số.

Nghị định 245 còn có quy định review các cổ phiếu trên sàn, quy định về hủy niêm yết cổ phiếu cũng sẽ nâng cao chất lượng doanh nghiệp niêm yết. Chúng tôi cũng có báo cáo về cổ phần hóa và thoái vốn doanh nghiệp nhà nước. Hiện có nhiều doanh nghiệp nhà nước đã cổ phần hóa nhưng tỷ lệ nhà nước nắm giữ vẫn rất lớn, do đó cần thúc đẩy thoái vốn và tăng cường hàng hóa, nhưng vẫn đảm bảo tỷ lệ chi phối cho nhà nước.

Từ nay đến 2026, UBCKNN sẽ go live sản phẩm nào? 

Bà Phạm Thị Thùy Linh – Trưởng Ban Phát triển Thị trường Chứng khoán Ủy ban Chứng khoán Nhà nước: Trong năm tới làm sao để triển khai CCP – đây là yêu cầu của MSCI và điểm ưu việt là các giao dịch không có hoàn/hủy, là cơ sở quan trọng để triển khai bán chứng khoán chờ về.

Về giao dịch xuyên trưa thì rất muốn triển khai sớm để phù hợp nhà đầu tư nước ngoài. Họ muốn có phiên giao dịch thỏa thuận để đổi rổ, nên cần thời gian giao dịch kéo dài hơn.

Nếu trong trường hợp có phiên giao dịch xuyên trưa, đây là lợi thế để kéo dài các phiên giao dịch thỏa thuận như thế, tuy nhiên cần phối hợp với sở và công ty lưu ký để xem có thể triển khai hay không, hy vọng có thể triển khai trong năm 2026.

Yếu tố nào có tác động lớn nhất đến sự bứt phá của thị trường chứng khoán Việt Nam năm 2026?

Ông Nguyễn Sơn - Chủ tịch Hội đồng Thành viên Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC):

Một số nút thắt đã tháo gỡ là KRX, nâng hạng và rút ngắn lộ trình IPO, niêm yết, thêm nữa là hỗ trợ doanh nghiệp FDI lên sàn…

Câu chuyện là chúng ta có nền tảng, có dòng vốn, có hàng hóa mới… thì làm sao thu hút nhà đầu tư nước ngoài. Cuối cùng là cần nhà đầu tư trong nước xuống tiền. Về mặt thể chế, Nhà nước đặt mục tiêu tăng trưởng cao 10%. Theo tôi, đó là các yếu tố tác động đến sự bứt phá năm 2026 của thị trường chứng khoán.

Bà Phạm Thị Thùy Linh – Trưởng Ban Phát triển Thị trường Chứng khoán Ủy ban Chứng khoán Nhà nước:

Về cải cách thủ tục hành chính là làm thường xuyên và sẽ còn tiếp tục. Việc số hóa thì các anh chị có thể được tiếp cận hoàn chỉnh, giảm thiểu việc nộp hồ sơ để đẩy nhanh các quá trình. Giờ mọi thứ đã sẵn sàng, Nhà nước đã có chủ trương ổn định kinh tế vĩ mô, các thành viên thị trường đồng lòng để thị trường có bước hội nhập quốc tế, nên giờ chúng ta cần dòng tiền vào thật, phải tổng hòa các yếu tố để thị trường bứt phá năm tới.

Chứng khoán Việt Nam đang trải qua năm 2025 với nhiều điều không tưởng. Thị trường chứng kiến mức thanh khoản 2 – 3 tỷ USD mỗi phiên, điểm số liên tiếp lập kỷ lục mới và mới đây là câu chuyện nâng nạng. Trên vai trò nhà quản lý của công ty chứng khoán, ông/bà đánh giá thế nào về triển vọng thị trường sắp tới và đã có sự chuẩn bị gì để sớm đón được những cơ hội?

Bà Nguyễn Ngọc Linh - Tổng Giám đốc CTCP Chứng khoán DNSE: Chúng ta thấy rằng vĩ mô, chính sách, độ mở của các sản phẩm đang ủng hộ cho thị trường chứng khoán. Chúng ta cần tận dụng thời điểm này để tạo ra sự bứt phá trên thị trường.

Với cương vị là một công ty chứng khoán - trung gian cầu nối giữa nhà đầu tư đối với những doanh nghiệp niêm yết; chúng tôi biết và lắng nghe được những tâm tư và nhu cầu của nhà đầu tư về sản phẩm.

Chúng ta đang nhìn thấy rằng thị trường chứng khoán của chúng ta là đang có 98% nhà đầu tư cá nhân. Do đó, tâm lý học hành vi về tài chính hay về đầu tư, dĩ nhiên đã bị chi phối bởi tâm lý của nhà đầu tư cá nhân. Đấy là câu chuyện mà chúng ta cần phải đối diện.

Chúng tôi cũng có một thời gian cũng khá dài để tiếp xúc với những tâm lý nhà đầu tư đối khi đối mặt với những thăng trầm của thị trường, có những phiên mà nhà đầu tư cũng đi đến cái phần đáy và đỉnh của sự cảm xúc. Chúng tôi đánh giá rằng đây là câu chuyện tâm lý về hành vi về tiền hay là về tài sản của con người rất bình thường.

Trong hơn 20 năm làm nghề, lứa nhà đầu tư mới cũng đã có những chuyển biến tích cực. Thay vì đầu cơ mù quáng thì nhà đầu tư cũng đã bắt đầu nghiên cứu kỹ hơn, phương pháp tiếp cận tốt hơn. Nhà đầu tư đang chuyển mình tiến bộ hơn, bắt theo xu thế hơn. DNSE sẽ tập trung vào công cụ đáp ứng với nhu cầu mới của nhà đầu tư.

Hiện tại chỉ 11% dân số mở tài khoản chứng khoán và dư địa còn nhiều, vậy theo bà cơ hội này thế nào và làm gì để đạt được cơ hội đó?

Bà Nguyễn Ngọc Linh - Tổng Giám đốc CTCP Chứng khoán DNSE: Chúng tôi hướng tới mục tiêu đơn giản hoá đầu tư cho người Việt. Nghĩa là chúng tôi hướng đến tầm nhìn là toàn bộ người dân Việt Nam đều được tiếp cận về câu chuyên, công cụ đầu tư trên thị trường. Làm sao toàn bộ người Việt, người dân của chúng ta tiếp cận được thì chúng ta cần đơn giản hoá việc này.

Chúng tôi chuẩn bị rất nhiều và cần nhiều nguồn lực. Cùng với sự ủng hộ của thị trường và sắp tới là những sản phẩm mới ra, không chỉ DNSE, mà còn nhiều công ty khác đều đang mong muốn tự chủ hệ thống, câu chuyện số hoá và năng lực để kiến tạo ra sản phẩm của mình. Đây sẽ là câu chuyện cốt lõi và năng lực cạnh tranh của các công ty chứng khoán trong thời gian tới, đặc biệt là câu chuyện về số hoá.

Với tầm nhìn tham vọng, chúng tôi mong muốn mang đầu tư đến số đông, nhận thức về đầu cũng được nâng cao trong thời gian tới. Tôi nghĩ rằng, khi tập trung vào câu chuyện đơn giản hoá đầu tư cho mọi người, trải nghiệm khách hàng là trên hết sẽ là chìa khoá để đi tiếp vào câu chuyện tiếp theo thị trường trong thời gian tới.

Điều gì khiến Gelex mạnh dạng đẩy mạnh IPO công ty con ở thời điểm này? Làm sao để huy động vốn dài hạn, không chỉ trong IPO?

Ông Bùi Đăng Khoa – Giám đốc Tài chính, Tập đoàn Gelex:

Đối với Gelex, Hạ tầng Gelex đã chuẩn bị IPO trong 2 năm nay. Chúng tôi nghĩ rằng đây là lúc thích hợp nhất để IPO các mảng kinh doanh của mình. Từ sáng tới giờ, tất cả diễn giả đều đồng thuận đánh giá rằng nền kinh tế Việt Nam từ 2026 đến 2030 sẽ tăng trưởng rất cao, từ 9-10%. Khi mà điều kiện vĩ mô thuận lợi thì thị trường chứng khoán phát triển, là điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp lên sàn chứng khoán.

Với những chính sách đấy, mục tiêu của Nhà nước là xây dựng thị trường chứng khoán ba trụ cột chính là an toàn, minh bạch và hiệu quả. Thông thường, trong những dự án hạ tầng vốn ngân hàng chiếm 60% tổng mức đầu tư, 40% vốn chủ sở hữu doanh nghiệp. Gelex muốn đa dạng hóa nguồn vốn đầu tư. Kinh tế Việt Nam nhiều ngành dựa trên kênh đầu tư ngắn hạn, còn chứng khoán là kênh đầu tư dài hạn.

Chiến lược sắp tới của Gelex là tập trung vào đầu tư hạ tầng, năng lượng tái tạo và bất động sản… Đồng thời cố gắng IPO vài mảng để có thể huy động vốn, đầu tư vào hạ tầng.

Vậy làm thế nào để Gelex giữ chân nhà đầu tư?

Ông Bùi Đăng Khoa – Giám đốc Tài chính, Tập đoàn Gelex: Thật ra, vừa qua Gelex đã thực hiện chương trình tái tạo lại văn hóa doanh nghiệp. Trong đó có ba cái giá trị cốt lõi xây dựng con con người Gelex là uy tín, sáng tạo và hợp lực.

Tôi rất thích câu nói của CEO của chúng tôi: muốn đi thật nhanh thì đi một mình, muốn đi xa thì đi cùng nhau. Theo quan điểm của Gelex, điều quan trọng doanh nghiệp để giữ chân nhà đầu tư và khách hàng là xây dựng nền tảng tài chính minh bạch.

Tất cả quyết định kinh doanh của Gelex đều dựa trên kim chỉ nam là “đặt quyền lợi nhà đầu tư lên đầu tiên”, để cả hai có thể đồng hành cùng nhau lâu dài.

Với tư cách là một doanh nghiệp sắp IPO, Gelex có đề xuất gì với các cơ quan Nhà nước để quá trình lên sàn của doanh nghiệp thuận lợi hơn?

Ông Bùi Đăng Khoa – Giám đốc Tài chính, Tập đoàn Gelex: Sau khi Nghị định 245 ra đời, Uỷ ban Chứng khoán đã ngay lập tức đã ra nhiều quy chế phối hợp để có thể xem xét hồ sơ cho các doanh nghiệp một cách nhanh nhất. Trước đây quá trình phê duyệt hồ sơ IPO cho doanh nghiệp rất lâu, nhưng bây giờ đã rút ngắn rất nhiều.

Dưới góc độ doanh nghiệp, chúng tôi chỉ có hai kiến nghị: Đơn giản thủ tục hành chính, minh bạch và số hóa nhằm có thể rút ngắn quá trình phê duyệt hơn nữa. Đây là hai điều mà Nhà nước đã và đang làm rồi.

Đồng thời, Nhà nước phải nâng cao năng lực nhà đầu tư tổ chức. Để phát triển thị trường chứng khoán không chỉ dựa trên một yếu tố. Tất cả mọi mặt trong thị trường chứng khoán đã sẵn sàng, điều cần thiết duy nhất là hàng hoá tốt sẽ đến thị trường. Cần nhất là thị trường phải có dòng vốn tốt để hấp thu hàng hoá tốt trong tương lai.

Tiếp tục cập nhật...