Tự truyện của người nổi tiếng: Đâu là ranh giới của thật thà và nói xấu người khác?

Bìa cuốn tự truyện gây bão của danh thủ Công Vinh (Ảnh: Thể thao văn hóa).

Khi tự truyện phơi bày góc khuất của người khác

Ngày 23/5, làng văn nghệ đón nhận một cuốn tự truyện đầu tiên của cầu thủ Việt Nam – cựu danh thủ Công Vinh. Bất ngờ ra sách “Phút 89” mà không rào trước đón sau, Công Vinh lập tức trở thành cái tên được săn đón với truyền thông. Công chúng hẳn nhiên là tò mò về đời tư của quả bóng vàng quê Nghệ An, bởi tự truyện vốn không phải là những điều mà truyền thông đã viết, đã phỏng vấn, mà câu chuyện này được chính Công Vinh kể, với những góc khuất lần đầu được phơi bày.

Công Vinh có bí mật gì chưa tiết lộ sau những thành công và cả thất bại của anh trong sự nghiệp, trong hành trình sống từ nhỏ tại Nghệ An với một gia đình nghèo cho đến khi thành danh và giàu có, trong những cuộc tình thoáng vội được truyền thông liệt kê và cuộc hôn nhân viên mãn với ca sỹ Thủy Tiên? Những ẩn số được hé mở ở "Phút 89" và cơn bão từ sự "thật thà" được phơi bày trong tự truyện khiến nhiều người được nhắc đến phẫn nộ.

Trước Công Vinh, rất nhiều người nổi tiếng đã bị gia đình, người thân, bạn bè từ mặt vì bị "tố" trong... tự truyện. Trong đó, nhiều nhân vật đã "ngủ yên" với dư luận bỗng một ngày bị "đào xới" trong những áng văn chương tự sự của người nổi tiếng.

Thương Tín - nam tài tử điện ảnh nổi danh một thời đã khiến những người yêu mến anh vô cùng thất vọng khi anh đối diện với chính mình và kể về những góc khuất của người liên quan ở cuốn tự truyện "Một đời giông bão" xuất bản năm 2016.

Trong "Một đời giông bão", nam tài tử gạo cội không chỉ kể về quá khứ chông gai, cay đắng của mình mà anh còn nhắc đến loạt người tình đã đi qua đời anh, trong đó Thương Tín có kể về một nhân vật có tên H.Đ đã được anh đưa đi phá thai vì phải đi Mỹ theo diện HO và trục trặc với tình cũ. Sự việc khiến chồng của nữ diễn viên này đã phải lên tiếng, cho dù anh này chia sẻ rằng anh không quan tâm đến quá khứ của vợ, nhưng rõ ràng câu chuyện mà Thương Tín kể đã xáo trộn cuộc hôn nhân hiện tại của hai người.

Hai cuốn tự truyện gây bão bởi nội dung trong cuốn sách ảnh hưởng không nhỏ đến những người được nhắc đến.

Năm 2006, tự truyện "Yêu và sống" của diễn viên Lê Vân cũng gây bão trên văn đàn bởi những nội dung chân thật được nữ diễn viên trải lòng qua từng trang giấy.

Cuốn tự truyện gây tranh cãi nhất là phần Lê Vân nói về bố mình – NSND Trần Tiến, cô kể bố mình là "người chưa bao giờ đưa nổi 1 tháng lương về cho vợ con, người đắm chìm trong những cuộc tình triền miên từ trẻ cho đến giờ".

Lê Vân còn kể về lần bố bắt mẹ phá thai. "Vào thời điểm bố đi chiến trường, em út chưa tròn tuổi. Tôi nhớ lần thấy mẹ nước mắt ngắn dài về nhà, túi xách nhỏ khoác vai, tay cầm một bơ gạo. Vì sao mẹ khóc? Tôi nghe lỏm bố gắt mẹ: “Có thế thôi mà cũng khóc. Quay lại bệnh viện đi”. Thì ra bố bắt mẹ phải tự đi phá bỏ cái mầm thai đã 3 tháng tuổi. Mẹ bảo đã 3 lần mẹ đi bộ đến bệnh viện rồi nhưng cả 3 lần đều không đủ can đảm”.

Cuốn tự truyện gây sốc bởi những sự thật liên quan đến bi kịch của một gia đình, mà cô lại "vạch áo cho người xem lưng" khi nhân vật được nhắc đến lại chính là cha mình - NSND Trần Tiến. Sau khi đọc những lời gan ruột của con gái mình trong "Yêu và sống", nghệ sĩ Trần Tiến đã trả lời báo điện tử VNExpress: "Cả đời tôi chưa bao giờ mắng Vân một câu. Lê Khanh vẫn nhớ và nhắc lại: Quá lắm thì bố cũng chỉ lấy mấy cọng rơm dọa chứ đã bao giờ đánh chúng con đâu. Chỉ là dọa thôi. Vậy mà… Tôi không hiểu nổi vì sao Vân lại viết như thế?". Sự tổn thương là có thật khi người cha ruột được nhìn nhận một cách tiêu cực trong con mắt của con gái mình.

Người viết tự truyện đang thật thà hay nói xấu người khác?

Hàng loạt cầu thủ đã lên tiếng từ mặt cựu danh thủ Công Vinh như Tấn Tài, Quốc Vượng, Như Thành... Trả lời báo Gia đình & Xã hội, cựu tiền vệ Quốc Vượng - đồng đội của Công Vinh ở tuyển quốc gia và Sông Lam Nghệ An chia sẻ với Công Vinh: "Anh rất tôn trọng nỗ lực của em để được như ngày hôm nay. Em cố gắng phấn đấu rất nhiều. Em ở vị trí nhiều người mơ ước. Nhưng đáng lẽ, em không nên nói những điều thuộc về riêng tư cá nhân và không nên cho mình cái quyền phán xét người khác dù anh biết em nói cũng đúng phần nào sự thật".

Thương Tín, Lê Vân và Công Vinh đều gặp phản ứng tiêu cực từ những nhân vật có liên quan trong tự truyện của chính họ.

Cũng như Công Vinh, Thương Tín, Lê Vân và cả ca sĩ Hari Won (ra mắt tự truyện "Cỏ hạnh phúc" - năm 2017) đều phải nhận lại rất nhiều áp lực khi tự truyện của họ ra mắt. Chưa ai đong đếm được những tổn thương mà những người liên quan tự nhiên bị lôi vào câu chuyện theo hướng tiêu cực, nhưng quá khứ vốn đã ngủ yên bỗng một ngày được phơi bày lộ liễu trên hàng ngàn cuốn sách, bị công chúng phán xét, hiện tại gặp xáo trộn... là điều không một nhân vật nào được kể trong tự truyện mong muốn.

Những người thích văn học đều biết đến cuốn tự truyện kinh điển "Papilon - Người tù khổ sai" của Henri Charrière nói về thời kì ông bị bỏ tù trên một nhà tù thuộc địa tại Guiana thuộc Pháp. Trong hồi kí của mình, Papilon miêu tả sống động đến mức từng tiếng thở nhẹ của nhân vật trong truyện cũng khiến người đọc phải nín thở, từng khiến gõ cửa được miêu tả cũng khiến người đọc giật mình. Trong toàn bộ hồi kí đó, người đọc không thấy Papilon giễu nhại hay chất chứa căm hờn một ai đó dù nhân vật đã giết cả bạn tù khi bị tố âm mưu muốn đào tẩu. Papilon khiến người đọc mở từng trang giấy và hồi hộp muốn nghẹn thở vì khát vọng tự do của mình. Đúng - sai không còn là thước đo của cuốn hồi kí, gấp sách lại chỉ còn đọng lại khát vọng của một con người phải có tự do dù phải trả giá bằng bất cứ giá nào.

Lật lại những tự truyện ra mắt gần đây của văn nghệ sĩ, người đọc càng tò mò mở sách ra bao nhiêu thì khi gấp sách lại thở dài ngao ngán bấy nhiêu. Bởi, sự thành thật và bôi xấu người khác một cách cố tình hay vô ý cũng đều không phải là một thành ý. Bởi vì một khi tự truyện thiếu đi sự chân thành, vị tha với người khác như chúng ta vẫn vị tha một cách dễ dàng với chính mình, thì khi đó, tự truyện vẫn chỉ là một câu chuyện tự kể từ một phía, không phải là văn chương đích thực.

XEM THÊM

Lý do gì khiến tự truyện của Công Vinh gây 'bão'? Cựu tuyển thủ Lê Công Vinh vừa ra mắt cuốn tự truyện mang tên “Phút 89” mà anh khẳng định rằng tất cả đều là ...

Văn Quyến không muốn bình luận về tự truyện của Công Vinh Cầu thủ nổi tiếng xứ Nghệ một thời cho rằng, anh không muốn bình luận gì về những ồn ào xung quanh cuốn sách vừa ...

Sao Việt viết tự truyện: Quá khứ giá bao nhiêu? Hoàng Thùy Linh vừa ra mắt tự truyện " Vàng Anh và Phượng Hoàng", ngay từ cái tên người đọc đã đoán được cô muốn ...

Nghệ sĩ ra mắt tự truyện, mâm cỗ toàn miếng ngon! Dòng chảy hồi kí, tự truyện của nghệ sỹ dường như vẫn có dấu hiệu dừng lại, quá nhiều người muốn giãi bày thân phận ...