Dữ liệu của Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) đã chỉ ra, trong vòng 10 năm qua, giá địa ốc đã tăng hàng chục lần. Riêng năm 2021, giá nhà bình quân đã tăng trưởng hai chữ số, thậm chí gấp nhiều lần so với cùng kỳ.
VARS lý giải: “Mặc dù lãi suất thấp, lạm phát cao là những yếu tố góp phần khiến giá nhà tăng mạnh, song cốt lõi của vấn đề là tình trạng sụt giảm nguồn cung.
Từ năm 2018 đến nay, những chính sách liên quan đến nguồn vốn cùng các quyết định của cơ quan, ban ngành trong việc kiểm soát thị trường bất động sản đã khiến nguồn cung nhà ở sụt giảm nghiêm trọng.
Trong khi đó, nhu cầu về nhà ở không ngừng tăng. Điều này đã gây áp lực lên nguồn cung và thúc đẩy giá bất động sản liên tục thiết lập mặt bằng mới”.
Đơn vị này dẫn số liệu từ Bộ Xây dựng, với tốc độ tăng dân số và nhu cầu nhà ở hiện tại, mỗi năm phải tăng thêm khoảng 70 triệu m2 nhà ở đô thị.
Trên cơ sở đó, VARS ước tính mỗi năm Việt Nam sẽ thiếu hụt khoảng 300.000 đơn vị nhà ở do phát sinh thêm các hộ gia đình thành thị mới. Qua đó, giá nhà dự kiến sẽ còn tăng cao hơn nữa.
“Tuy nhiên, sự thiếu hụt này không xảy ra ở tất cả các phân khúc. Tình trạng thiếu hụt nguồn cung chỉ xảy ra ở một số khu vực, phân khúc nhất định.
Trong khi khu vực nông thôn, vùng ven của các đô thị hàng đầu hoặc tại các đô thị loại III, IV đang có đủ, thậm chí dư thừa nguồn cung thì khu vực thành thị đang phải đối mặt với áp lực quá tải do nhu cầu nhà ở ngày càng lớn.
Nguồn cung bất động sản nhà ở, đặc biệt là nhà ở giá phù hợp đang và nhiều khả năng sẽ tiếp tục thiếu hụt trong tương lai. Trong khi đó, loại hình bất động sản nghỉ dưỡng, giá trị lớn lại đang hiện hữu trên danh mục hàng tồn kho của hầu hết các ông lớn địa ốc”, VARS cho hay.
Nhằm giúp người dân tăng khả năng tiếp cận nhà ở với giá hợp lý, theo VARS, cần giải quyết được mắt xích quan trọng nhất là thiếu nguồn cung do đất đai chưa được sử dụng tối ưu. Đồng thời, sử dụng các công cụ điều tiết cung - cầu để thị trường phát triển thực chất.
Để làm được điều đó, đơn vị này đã nêu lên 3 kiến nghị.
Thứ nhất, cần siết chặt kỷ cương về lập, thẩm định, phê duyệt và thực hiện quy hoạch. Cơ quan có thẩm quyền cần sử dụng hiệu quả công cụ lập, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, điều tiết nguồn cung bằng cách bố trí quỹ đất phát triển nhà ở ngay khi lập quy hoạch.
Đồng thời, người dân phải có cơ hội được biết và tham gia góp ý cho quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, để đất đai được sử dụng đúng mục đích, tiết kiệm, phát huy cao nhất giá trị sử dụng.
Thứ hai, cần xóa quy hoạch treo, xây dựng hành lang pháp lý riêng cho việc mua bán đất đai trong những khu đã quy hoạch. Cùng với đó, cần kiểm soát chặt chẽ kinh nghiệm quản lý, năng lực tài chính của chủ thầu để đảm bảo tiến độ dự án, tránh gây thất thoát tài chính, lãng phí tài nguyên.
Thứ ba, cần nghiên cứu phương án áp dụng mức thuế phù hợp với tài sản lũy kế theo số lượng, quy mô bất động sản sở hữu để làm giảm động lực đầu cơ. Ngoài ra, cần có các chính sách tín dụng làm hạn chế việc đầu cơ như áp dụng lãi suất cao hơn khi mua bất động sản thứ 2, thứ 3,...
Lý do là bởi cầu đầu cơ càng lớn, càng nằm ngoài kiểm soát, thì giá bất động sản càng tăng cao, biến động với biên độ lớn, làm giảm khả năng tiếp cận nhà ở của người dân.
Dự báo diễn biến thị trường địa ốc trong năm 2024, VARS cho rằng nhìn chung, có thể giá nhà sẽ không tăng nhiều.
Tuy nhiên, riêng phân khúc căn hộ tại các thành phố lớn dự kiến sẽ tiếp tục tăng ổn định do nguồn cung các sản phẩm này vẫn chưa thích ứng kịp với nhu cầu từ khách hàng và nhà đầu tư.
Phần lớn những dự án sắp ra mắt tại Hà Nội và TP HCM đều nằm ở các quận/huyện cách xa trung tâm, nơi quỹ đất vẫn dồi dào. Cơ sở hạ tầng không ngừng hoàn thiện sẽ tiếp tục đẩy mặt bằng giá các dự án này lên cao hơn nữa trong tương lai.