Việt Nam cần 7-10 tỉ USD mỗi năm để đầu tư phát triển nguồn điện

Diễn đàn cấp cao năng lượng Việt Nam 2020 nhằm triển khai Nghị quyết số 55-NQ/TW về Định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045 đã diễn ra sáng nay 22/7 tại Hà Nội.

Theo báo Chính phủ, tại diễn đàn, ông Nguyễn Văn Bình, trưởng Ban Kinh tế trung ương, cho biết thời gian qua ngành năng lượng Việt Nam đã phát triển nhanh, tương đối đồng bộ và đây là ngành kinh tế năng động, đảm bảo quốc phòng an ninh ở các địa phương.

Tuy nhiên, năng lượng Việt Nam vẫn còn nhiều yếu kém, nhiều dự án chậm tiến độ, quản lí và khai thác tài nguyên năng lượng còn nhiều hạn chế. Đáng chú ý là độc quyền nhà nước trong ngành năng lượng và chính sách giá năng lượng còn bất cập.

Với Nghị quyết 55 vừa ban hành đã dành sự ưu tiên hơn các nguồn năng lượng tái tạo, nên để ngành phát triển trong thời gian tới, ông Bình đề nghị các nhà đầu tư cần kiến nghị, đề xuất để xây dựng ngành năng lượng cạnh tranh, hiệu quả, minh bạch cũng như những khó khăn, vướng mắc để tư nhân xây dựng nguồn, truyền tải điện.

Đồng quan điểm, Phó thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng, cho biết ngành năng lượng Việt Nam đã cơ bản bảo đảm năng lượng cho phát triển kinh tế-xã hội của đất nước với chất lượng ngày càng được cải thiện, đóng góp quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội tại nhiều địa phương và cả nước.

Cụ thể, năm 2019, sản lượng điện sản xuất và nhập khẩu đạt khoảng 240,1 tỉ kWh, công suất đặt nguồn điện hệ thống điện quốc gia đạt xấp xỉ 56.000 MW.

Sản lượng dầu thô đạt 13,1 triệu tấn (trong nước đạt 11,07 triệu tấn, ngoài nước đạt 2,03 triệu tấn) và khí đạt 10,2 tỉ m3; sản lượng khai thác than đạt 44,9 triệu tấn (TKV đạt khoảng 39 triệu tấn, Tổng công ty Đông Bắc đạt khoảng 5,9 triệu tấn).

Tuy nhiên, "mục tiêu bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia hiện đối mặt với nhiều thách thức do một số chỉ tiêu biến động theo chiều hướng bất lợi như trữ lượng và sản xuất của than, dầu thô và khí đã và đang suy giảm dần hàng năm. 

Việc này dẫn đến yêu cầu nhập khẩu năng lượng ngày càng lớn, giảm khả năng tự chủ về năng lượng của nước ta và tăng sự phụ thuộc vào các nền kinh tế quốc gia khác”, Phó Thủ tướng đánh giá.

Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng ngành năng lượng còn một số bất cập. Nhiều dự án năng lượng chậm tiến độ, nhất là nhiều dự án nguồn điện than lớn triển khai rất khó khăn do không được sự ủng hộ của nhiều địa phương. 

Trình độ công nghệ trong một số lĩnh vực chưa cao; hiệu quả khai thác, sử dụng năng lượng còn thấp. Thị trường năng lượng cạnh tranh phát triển chưa đồng bộ, chính sách giá năng lượng còn một số bất cập. Công tác bảo vệ môi trường trong ngành năng lượng có lúc chưa được quan tâm đúng mức, gây một số bức xúc xã hội…

Do đó, để đảm bảo an ninh năng lượng đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh trong thời kì mới, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 55 về Định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

"Thủ tướng Chính phủ đang tập trung chỉ đạo để triển khai Nghị quyết 55, trước hết là hoàn thiện thể chế, kiểm soát quá trình phát triển. Riêng về huy động nguồn lực cho năng lượng đến 2025, Việt Nam cần 7 - 10 tỉ USD cho các dự án mới, đầu tư mạnh cho nguồn điện và truyền tải", Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng chia sẻ.

Theo đó, để đáp ứng mục tiêu này, mỗi năm Việt Nam cần phải lắp đặt 5 GW công suất mới trong giai đoạn từ 2018 - 2030, điều này đặt ra rất nhiều thách thức về kĩ thuật, quản lí và tài chính.

Còn theo Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh để Nghị Quyết 55 đi vào cuộc sống, được triển khai một cách hiệu quả, nhất quán trong nhiều lĩnh vực khác nhau thì toàn bộ tinh thần của Nghị quyết, những nội dung tổng quát, các khía cạnh cụ thể của Nghị quyết cần phải được nghiên cứu và quán triệt đầy đủ. 

Những nét mới, những điểm đột phá của Nghị quyết như phát triển đa dạng các nguồn năng lượng một cách phù hợp; tiếp tục tập trung ưu tiên phát triển năng lượng tái tạo, điện khí...; tiếp tục rà soát, có cơ chế chính sách mới, mang tính đột phá, tạo điều kiện cho khu vực tư nhân tham gia phát triển năng lượng cần được cụ thể hóa bằng các Chương trình hành động, Nghị quyết cụ thể của Chính phủ.

Nhiệm vụ trọng tâm, chủ yếu của Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 55 sẽ bao gồm đẩy mạnh hoàn thiện, xây dựng cơ chế chính sách; xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển ngành năng lượng, đảm bảo môi trường, thúc đẩy hợp tác quốc tế trong lĩnh vực năng lượng và vai trò của địa phương trong việc thực hiện Nghị quyết 55, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhấn mạnh.