Chuẩn mực quốc tế về quyền của người chuyển giới

Trên thế giới, nhiều quốc gia nỗ lực đảm bảo bình đẳng cho tất cả mọi công dân và không phân biệt đối xử với người đồng tính, song tính, chuyển giới. Tuy vậy, vẫn còn một số quốc gia hình sự hóa vấn đề này và nhiều quốc gia vẫn chưa thể bảo vệ quyền cho người chuyển giới.

Dưới đây là một số nguyên tắc về không phân biệt đối xử đối với cộng đồng LGBTQ được nhiều quốc gia trên thế giới áp dụng.

chuan muc quoc te ve quyen cua nguoi chuyen gioi
Hình minh họa (Ảnh: IndianExpress)

1. Tuyên ngôn quốc tế về nhân quyền 1948

Mở đầu, tuyên ngôn quốc tế về nhân quyền có viết “Xét rằng việc thừa nhận phẩm giá bẩm sinh và những quyền bình đẳng bất khả chuyển nhượng của tất cả các phần tử trong đại gia đình nhân loại là nền tảng của tự do, công lý và hoà bình thế giới…”

Điều 1: Mọi người sinh ra tự do và bình đẳng về phẩm cách và quyền lợi, có lý trí và lương tri, và phải đối xử với nhau trong tình bác ái.

Điều 6: Ai cũng có quyền được công nhận là con người trước pháp luật bất cứ tại đâu.

Điều 7: Mọi người đều bình đẳng trước pháp luật và được pháp luật bảo vệ bình đẳng không kỳ thị. Mọi người đều được bảo vệ chống lại mọi kỳ thị hay xúi giục kỳ thị trái với Tuyên Ngôn này.

Ngoài ra, tại video The Riddle – lời nhắn từ Liên Hợp Quốc (LHQ) đã nói rất rõ “Quyền của người đồng tính, song tính, chuyển giới là quyền con người”, bởi vậy, tất cả những gì được cho là quyền con người cũng là quyền của người LGBT.

The Riddle: thông điệp chống kì thị đồng tính mới từ văn phòng nhân quyền LHQ.

2. Công ước quốc tế về các quyền dân sự chính trị (ICCPR)

Điều 16 quy định: “Mọi người đều có quyền được thừa nhận là một thể nhân trước pháp luật ở mọi nơi”.

Điều này được diễn giải kĩ hơn tại sách “Giới thiệu công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị” – 2012 – Khoa luật đại học quốc gia/ Trung tâm nghiên cứu quyền con người và quyền công dân – Tr 252: Điều 16 của ICCPR bảo đảm một quyền cơ bản là được pháp luật thừa nhận là một con người (thể nhân). Nếu một cá nhân không được pháp luật thừa nhận, các nhân đó sẽ mất đi sự thừa nhận các quyền khác của mình.

3. Công ước xóa bỏ mọi hình thức phân biệt đối xử đối với phụ nữ (CEDAW)

Điều 1 của CEDAW định nghĩa thuật ngữ “phân biệt đối xử với phụ nữ"; sẽ có nghĩa là bất kỳ sự phân biệt, loại trừ hay hạn chế nào được đề ra dựa trên cơ sở giới tính, mà có tác dụng hoặc nhằm mục đích làm tổn hại hoặc vô hiệu hóa việc phụ nữ, bất kể tình trạng hôn nhân của họ như thế nào, được công nhận, hưởng thụ hay thực hiện các quyền con người và tự do cơ bản trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa, dân sự hay bất kể lĩnh vực nào khác, trên cơ sở bình đẳng giữa nam giới và phụ nữ.

4. Công ước về các quyền kinh tế, xã hội và văn hóa (ICESCR)

Khoản 2 điều 2: Các quốc gia thành viên cam kết bảo đảm rằng các quyền được nêu trong Công ước này sẽ được thực hiện không có bất kỳ sự phân biệt đối xử nào về chủng tộc, màu da, giới tính, ngôn ngữ, tôn giáo, quan điểm chính trị hoặc các quan điểm khác, nguồn gốc dân tộc hoặc xã hội, tài sản, thành phần xuất thân hoặc các trạng thái khác.

5. Bình luận chung số 20 – Công ước ICESCR

Đoạn 32: “Các trạng thái khác“ được nêu tại Khoản 2 điều 2 ICESCR bao gồm cả về khuynh hướng tính dục. Các bên phải đảm bảo rằng khuynh hướng tính dục của một người không phải là rào cản để thực hiện các quyền trong Công ước, ví dụ như quyền tiếp cận hưu trí. Ngoài ra, bản dạng giới được công nhận là một trong những vấn đề bị cấm phân biệt đối xử, ví dụ như người chuyển giới, liên giới tính thường phải đối mặt với các vi phạm nhân quyền nghiêm trọng, ví dụ như quấy rối tại trường học hay nơi làm việc.

Trên đây là một số chuẩn mực quốc tế nhằm bảo vệ mọi người và đặc biệt liên quan đến quyền của LGBTQ và người chuyển giới. Ngoài ra, có rất nhiều những nguyên tắc khác để xóa bỏ sự kì thị và phân biệt đối xử với tất cả mọi người, bất kể xu hướng tính dục và bản dạng giới.

* Tư liệu tham khảo: Thuvienphapluat; ABC Về các quyền dân sự chính trị cơ bản; Giới thiệu công ước quốc tế về các quyền kinh tế xã hội văn hóa - ICESCR 1966, NXB Hồng Đức 2012.

chuan muc quoc te ve quyen cua nguoi chuyen gioi Tôi đã từng không muốn là người đồng tính

"Tôi từng nghĩ đây là "bệnh" vì bản thân không giống như những bạn nam cùng trang lứa. Nên bản thân từng không muốn mình ...

chuan muc quoc te ve quyen cua nguoi chuyen gioi Cộng đồng LGBT Thanh Hóa hoạt động thiện nguyện thăm trẻ em khuyết tật

Sau sự kiện Pride 2018 thành công, cộng đồng LGBT Thanh Hóa đã tổ chức hoạt động thiện nguyện thăm trẻ em khuyết tật và ...

chuan muc quoc te ve quyen cua nguoi chuyen gioi Tôi chỉ muốn được sống đúng với chính mình, nhưng sao lại khó đến thế?

"Tôi luôn muốn trở thành một người đàn ông mạnh mẽ. Dù biết là khó khăn nhưng bản thân vẫn không ngừng theo đuổi thực ...

chuan muc quoc te ve quyen cua nguoi chuyen gioi Phim về người chuyển giới 'Đi tìm Phong' chính thức ra rạp tại Việt Nam sau thời gian công chiếu ở quốc tế

Sau thời gian công chiếu tại nhiều sự kiện liên hoan phim quốc tế, bộ phim về người chuyển giới ''Đi tìm Phong'' sẽ chính thức ra ...

chọn
'Quy hoạch NOXH ở những khu vực quá xa trung tâm như Củ Chi là không khả thi'
Theo đại diện Ban Quản lý các Khu chế xuất và công nghiệp TP HCM, so với các dự án nhà ở thông thường, việc xây dựng NOXH phức tạp hơn. Chẳng hạn như việc chọn địa điểm xây dựng, nếu NOXH được quy hoạch ở những khu vực quá xa trung tâm như Củ Chi thì sẽ không khả thi do di chuyển hàng ngày bất tiện.