Đề xuất thí điểm thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng

Chiều 14/5, tại Phiên họp 33, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 119/2020/QH14 của Quốc hội về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng.

Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định 2 nhóm cơ chế, chính sách đặc thù với 30 cơ chế, chính sách.

Trong 9 chính sách về tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại TP Đà Nẵng, có 7 chính sách hoàn toàn tương tự các địa phương khác đã được Quốc hội cho phép thực hiện tại các Nghị quyết đặc thù và 2 chính sách đề xuất mới.

Trong 21 chính sách đặc thù phát triển TP Đà Nẵng đề xuất thực hiện thí điểm, có 6 chính sách hoàn toàn tương tự các tỉnh, thành phố đã được Quốc hội cho phép thực hiện tại các Nghị quyết đặc thù, 10 chính sách tương tự có điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn của thành phố và 5 chính sách đề xuất mới.

Trong 5 chính sách đề xuất mới theo thực tế của thành phố, đáng chú ý là thí điểm thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng.

"Trên cơ sở nghiên cứu một số mô hình khu thương mại tự do thành công trên thế giới và kết hợp hài hòa với các mô hình kinh tế tương đồng đã có sẵn khung cơ chế, chính sách trong hệ thống pháp luật Việt Nam, dự thảo nghị quyết quy định thí điểm thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng gắn với Cảng biển Liên Chiểu để thực hiện thí điểm các cơ chế, chính sách nhằm mục tiêu thu hút đầu tư", Bộ trưởng nêu rõ.

Theo đó, khu thương mại tự do Đà Nẵng là khu chức năng, có ranh giới địa lý xác định, do Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập. Chủ trương đầu tư các dự án xây dựng kết cấu hạ tầng các khu chức năng được phân cấp cho UBND Thành phố.

Cơ chế chính sách ưu đãi đầu tư về thuế thu nhập doanh nghiệp, miễn giảm tiền thuê đất và các ưu đãi khác tại Khu thương mại tự do Đà Nẵng được áp dụng như Khu kinh tế.

Các doanh nghiệp trong Khu thương mại tự do được áp dụng chế độ ưu tiên về thủ tục hải quan. Ban quản lý Khu công nghệ cao và Khu công nghiệp Đà Nẵng thực hiện chức năng quản lý nhà nước về Khu thương mại tự do Đà Nẵng có thẩm quyền thực hiện quản lý theo cơ chế “một cửa, tại chỗ”, trên các lĩnh vực.

Quy định rõ phương án phát triển Khu thương mại tự do

Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Lê Quang Mạnh cho biết, việc thí điểm thành lập khu thương mại tự do là chủ trương lớn, cần thiết và đề xuất của Thành phố thể hiện sự quyết tâm, tinh thần đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, nếu thực hiện thành công sẽ tạo tiền đề thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội của Thành phố và của vùng. Đây cũng là mô hình được áp dụng thành công ở nhiều quốc gia trên thế giới.

Tuy nhiên, Thường trực Ủy ban Tài chính Ngân sách đề nghị Chính phủ chỉ đạo rà soát để quy định rõ trong Dự thảo Nghị quyết về khái niệm, mô hình tổ chức; chức năng, nhiệm vụ; chính sách phát triển và quản lý nhà nước; phương án phát triển Khu thương mại tự do; nguồn lực thực hiện; kết quả đầu ra khi thành lập Khu thương mại tự do, bao gồm tác động đến tăng trưởng kinh tế, ngân sách và tính lan tỏa vùng miền....

Về mức ưu đãi, thời gian miễn, giảm tiền thuê đất đối với dự án đầu tư xây dựng, kinh doanh kết cấu hạ tầng các khu chức năng thuộc Khu thương mại tự do, Thường trực Ủy ban Tài chính, Ngân sách cơ bản nhất trí với dự thảo Nghị quyết. Tuy nhiên, đề nghị bổ sung đánh giá rõ hơn tác động của chính sách đến tình hình thu ngân sách địa phương để làm căn cứ trình Quốc hội xem xét, quyết định.

"Đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung, làm rõ sự cần thiết, tính hiệu quả và khả năng quản lý, kiểm soát của nhà nước khi thực hiện chính sách này, đặc biệt trong bối cảnh đang tạo môi trường cạnh tranh, bình đẳng giữa các doanh nghiệp để có thêm căn cứ trình Quốc hội xem xét, quyết định",  cơ quan thẩm tra nêu rõ.

Phát biểu tại phiên họp, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng đề nghị cho phép thành phố được thực hiện ngay mô hình chính quyền đô thị; khẳng định TP có đủ điều kiện để thực hiện mô hình này kèm theo đó là các cơ chế, chính sách để vận hành để khẳng định tính ưu việt của mô hình chính quyền đô thị.

Bí thư Thành ủy Đà Nẵng cũng nêu rõ, thành phố có đủ các điều kiện nguồn lực và quyết tâm chính trị để thực hiện các cơ chế, chính sách đặc thù được đề xuất nếu được thông qua.

“Đây sẽ là nơi thí điểm để khẳng định các chính sách mới của Nhà nước và sau này chúng ta có điều kiện nhân rộng trong thực tiễn”, ông Quảng kỳ vọng.

Sau khi thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất trình Quốc hội xem xét, thông qua tại kỳ họp thứ 7 (tháng 5) theo trình tự thủ tục rút gọn tại một kỳ họp.