Người chuyển giới có cần sử dụng hormone suốt đời?

	Việt Nam có trung tâm y tế hỗ trợ người chuyển giới tiêm hormone
	Sự thay đổi kì diệu của cơ thể khi được tiêm hormone chuyển giới

Tại Việt Nam, hormone (testosterone, estrogen) được sử dụng như một phần của quá trình chuyển giới. Thế nhưng, số người hiểu về lợi ích cũng như những tác hại của việc điều trị này thì rất ít. Nguyên nhân chủ yếu là do các bạn chuyển giới không được cập nhật thông tin kiến thức cũng như không được sự hướng dẫn từ các bác sĩ hay những người có chuyên môn.

Vì sao người chuyển giới cần tiêm homrone?

Người chuyển giới (transgender) là người có tâm lý giới tính, không phù hợp với giới tính cơ thể. Như một người sinh ra với cơ thể nam nhưng cảm nhận giới tính mình là nữ (chuyển giới nữ). Hay ngược lại, một người sinh ra với cơ thể nữ nhưng cảm nhận giới tính mình là nam (chuyển giới nam). Cảm nhận này không phụ thuộc vào việc người đó có làm phẫu thuật chuyển giới hay điều trị hormone chưa?

Với khao khát được có ngoại hình như giới tính mong muốn, người chuyển giới có xu hướng lựa chọn liệu pháp tiêm hormone. Bởi vậy, số lượng người điều trị hormone trong quá trình chuyển giới ngày càng tăng.

Quá trình điều trị nội tiết này rất quan trọng vì nó giúp cho người chuyển giới thay đổi thuận lợi về tâm lý và cơ thể trước khi quyết định đi đến phẫu thuật. Thế nhưng, ở một số quốc gia, để được điều trị hormone, cá nhân phải trải qua quá trình điều trị tư vấn tâm lý ít nhất 6 tháng. Trong khi đó tại Việt Nam, người chuyển giới vẫn còn phải tiêm hormone chui.

Ảnh minh họa.(Hormone Replacement Therapy).

Sự thay đổi của cơ thể khi tiêm hormone

Chuyển giới nam: Testosterone (nội tiết nam) giúp cơ thể thay đổi giống như nam giới: lông và râu phát triển, ngực thu nhỏ, giọng nói trầm hơn, dễ bị mụn, giảm dần hoặc mất chu kì kinh nguyệt, tăng ham muốn tình dục. Tác dụng phụ gồm có: tăng cân, chất lượng của xương giảm, dễ bị nghẽn mạch máu nếu sử dụng lâu dài, viêm khớp, bệnh liên quan đến tâm lý, cảm xúc…

Chuyển giới nữ: Estrogen (nội tiết nữ) giúp cơ thể thay đổi giống như nữ giới: lông và râu phát triển chậm lại, túi ngực lớn hơn, cơ thể trở nên mềm mại và đầy đặn hơn, giảm chức năng sinh sản, bộ phận sinh dục nhỏ lại. Tác dụng phụ là dễ dẫn đến loãng xương, cao huyết áp, là một trong nhiều nguyên nhân dẫn đến tiểu đường và các bệnh về tim mạch, về tâm lý dễ cảm động, hay khóc…

Tuy nhiên, khung xương và giọng nói sẽ không thay đổi trong quá trình điều trị hormone.

Các dạng điều trị nội tiết phổ biến

Dạng uống: tiện lợi, ổn định về liều lượng, dễ hấp thu cũng như đào thải ra ngoài, nhưng có thể gây rối loạn hệ tiêu hóa sau khi sử dụng và một số tác dụng phụ ảnh hưởng đến gan.

Dạng tiêm: được sử dụng rộng rãi nhất ở người chuyển giới nam. Có loại phải tiêm mỗi tuần và kéo dài trong 10-14 ngày, liều lượng cao, tác động đến cơ thể nhanh. Chính vì vậy đưa tới những tác dụng phụ về tâm sinh lý cũng rất lớn. Song, phương pháp điều trị này khá bất tiện, nguy hiểm và dễ bị ảnh hưởng đến tính mạng nếu tiêm không đúng cách.

Dạng dung dịch, hoặc miếng dáng: rất tiện lợi, dễ thay thế, theo đánh giá là tác dụng không mạnh nhưng phù hợp về lâu dài. Tuy nhiên dễ ảnh hưởng đến người xung quanh khi tiếp xúc.

Đặt hay cấy dưới da: rất ổn định và kéo dài lâu hơn, để lai sẹo nhỏ trên cơ thể.

Sau 6 tháng sử dụng hormone, liều lượng trong cơ thể bắt đầu ổn định, người chuyển giới không cần sử dụng quá nhiều, và có thể thay thế bằng các dạng điều trị khác.

Ảnh minh họa.(Hormone Repacement Therapy).

Tại Việt Nam, phần lớn các bạn chọn dạng tiêm và uống trong quá trình chuyển giới, sự khác nhau đặc biệt của hai phương pháp này?

Nếu các bạn tiêm hoặc uống hormone theo một liều lượng thích hợp và không thay đổi trong một thời gian dài thì tác dụng hoàn toàn giống nhau. Phần lớn các bạn chuyển giới mỗi lần tiêm thì cảm thấy có sự khác biệt về tâm sinh lý, giống như có chu kì.

Nhưng với các bạn uống thì không có hiện tượng này vì uống mỗi ngày, tác dụng của thuốc là liên tục. Với dạng uống, trong cơ thể chúng ta có nhiều acid, nên thường sẽ làm giảm tác dụng của thuốc so với dạng tiêm.

Tuy nhiên, tùy theo hormone, chức năng và tác dụng, cũng như phản ứng phụ mà sẽ được sử dung dưới nhiều dạng khác nhau, như với estrogen thì thường được các bác sĩ kê đơn dưới dạng uống, và với testosterone thì sử dụng ở dạng tiêm hoặc miếng dán.

Ảnh minh họa.(Hormone Repalcement Therapy).

Người chuyển giới cần phải sử dụng hormone suốt đời không?

Có hai trường hợp, với người chuyển giới nam và nữ đã trải qua phẫu thuật chuyển giới hoàn toàn, cơ thể họ sẽ không tự sản xuất hormone như người dị tính. Về lâu dài việc điều trị nội tiết sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe của hệ xương.

Đối với những người chuyển giới chưa phẫu thuật bộ phận sinh dục, thì ngừng điều trị hormone sẽ làm cơ thể quay trở lại hình thể ban đầu, điều này dễ dẫn đến trầm cảm, lo âu về giới tính của mình.

Thực tế, điều trị hormone là việc bắt buột trong quá trình phẫu thuật chuyển đổi giới tính hoàn toàn đối với cả nam và nữ. Tuy nhiên, đây lại là một sự lựa chọn mang tính cá nhân, có những bạn chuyển giới không cần đến quá trình điều trị hormone mà chỉ qua giai đoạn tư vấn tâm lý vì họ chấp nhận cơ thể của mình, hoàn toàn không có nhu cầu thay đổi.

Điều trị nội tiết rất phức tạp và sẽ có một số tác dụng phụ nhất định mang tính suốt đời. Tùy theo từng cơ thể của mỗi người, các bạn phải cần có sự nghiên cứu, tư vấn, theo dõi thường xuyên của bác sĩ, và kiểm tra tổng quát thường xuyên nếu các bạn đã và đang trong quá trình điều trị lâu dài.

Nên kiểm tra cơ thể mỗi 3 tháng ở năm đầu tiên, sau đó là mỗi 6 tháng ở những năm sau. Có chế độ ăn uống, nghĩ ngơi hợp lý, không sử dụng các chất kích thích, nước uống có cồn… để bảo vệ cơ thể của mình và hạn chế thấp nhất những rủi ro mà quá trình điều trị mang lại.

	Chuyện người mẹ chuyển giới và đứa con gái 12 tuổi
	Sự thay đổi kì diệu của cơ thể khi được tiêm hormone chuyển giới

Mia Nguyễn

Tư vấn Tâm lý – Việc làm ở Úc