Sabeco thành gà vàng của Thaibev. (Ảnh: thanhnien.vn).
Thai Beverage (ThaiBev) đang xem xét một đợt chào bán công khai lần đầu (IPO) cho hoạt động kinh doanh bia của mình lên sàn chứng khoán SGX của Singapore. Bloomberg nhận định ThaiBev có thể định giá mảng bia lên tới 10 tỉ USD. Trong khi đó, ThaiBev năm 2017 đã chấp nhận mua Sabeco (SAB) với giá khá cao gần 5 tỉ USD.
Bộ Công Thương được cho là đã thoái vốn thành công khỏi Sabeco, nhưng thị trường tiêu thụ tại Việt Nam sẽ phải “đáp” lại mức kì vọng cho số tiền khổng lồ này.
Với mức định giá 10 tỉ USD, công ty bia của ThaiBev sẽ được xếp hạng trong số các công ty bia lớn nhất khu vực, ngang bằng với Tsingtao của Trung Quốc. ThaiBev nổi tiếng với việc sản xuất bia Chang, chai màu xanh lá cây với hình ảnh của 2 con voi. Ngoài ra, còn có các thương hiệu Archa, Federbrau, Tapper, Huntsman, Black Dragon và các thương hiệu của Sabeco.
Báo cáo tài chính của ThaiBev lấy năm tài chính kết thúc ngày 30/9 hằng năm. Theo đó năm 2019, việc mua lại Sabeco đã giúp nâng doanh thu của mảng bia lên 4 tỉ USD, tăng 27% so với năm trước, lợi nhuận tăng 50% lên 104 triệu USD. ThaiBev cũng nhận định tăng trưởng đến từ đóng góp của Sabeco ở thị trường Việt Nam, còn thị trường Thái Lan và khu vực đang suy yếu.
Nhìn lại định giá Sabeco, năm 2017, chi nhánh Việt Nam của ThaiBev đã mua cổ phần kiểm soát 53,59% tại Sabeco, nhà sản xuất bia lớn nhất Việt Nam, với giá khoảng 4,8 tỉ USD. Trong khi nếu tính theo 4 quý kết thúc ngày 30/9/2019 như ThaiBev, doanh thu SAB các năm gần đây khoảng 1,5-1,7 tỉ USD, thấp hơn nhiều so với con số 4 tỉ USD doanh thu kia.
Có thể thấy, ThaiBev vẫn đánh giá rất cao về tăng trưởng tiêu thụ bia của người Việt Nam.
Trong các công bố thông tin của ThaiBev về thương vụ mua Sabeco như báo cáo thường niên và phát biểu báo chí, không thấy công ty này đặt mục tiêu gì về thúc đẩy tiêu thụ bia ở Việt Nam. ThaiBev chỉ cho rằng Sabeco hấp dẫn, vì là công ty bia có vị thế hàng đầu ở thị trường Việt Nam cùng bề dày lịch sử.
Tuy nhiên, với việc chấp nhận trả mức định giá cao cao hơn 32 mức thu nhập trước thuế cho Sabeco, và sắp tới là niêm yết mảng bia lên sàn chứng khoán SGX, nếu muốn thu hút nhà đầu tư, có lẽ ThaiBev phải thúc đẩy tăng trưởng của Sabeco, cũng như thị trường Việt Nam trong khi các thị trường khác của ThaiBev đang dần suy giảm.
Euan McLeish, một chuyên gia phân tích tại Bernstein, cho rằng ThaiBev không có nhu cầu huy động vốn ở thời điểm hiện tại, nên động thái IPO có thể là bước đi thu hút Budweiser APAC tham gia mua cổ phần Sabeco. Budweiser APAC đang có cơ hội rất lớn để có thể mua lại Sabeco.
Dù tiêu thụ bia tại các thị trường lớn như Mỹ, Nhật và Trung Quốc hầu như không tăng trưởng thì tại Đông Nam Á, thị trường bia vẫn là một trong những điểm sáng của ngành. Theo số liệu từ Euromonitor, tầng lớp trung lưu và dân số trẻ gia tăng khiến nhu cầu tiêu thụ bia tại Việt Nam tăng 300% trong giai đoạn 2002-2017.
Năm 2019, tổng khối lượng bán bia của ThaiBev ghi nhận mức 2,7 tỉ lít, tăng 31% so với năm trước. Báo cáo mảng kinh doanh bia quốc tế của ThaiBev cho thấy sản lượng tăng 44% được dẫn dắt bởi Sabeco. Công ty Chứng khoán Bản Việt (VCSC) nhận định Sabeco hiện chiếm khoảng 43% thị phần bia năm 2018.
Sau thành công của chiến dịch tái tung thương hiệu Bia Sài Gòn hồi giữa năm nay, Sabeco đang tiến hành chiến dịch định vị lại thương hiệu cho bia 333. Công ty này vừa giới thiệu mẫu bao bì mới cho bia 333, với diện mạo hiện đại và cao cấp hơn so với bao bì cũ.
Theo báo cáo tài chính của Sabeco, chi phí bán hàng trong 3 quý đầu năm 2019 đạt 2.099 tỉ đồng, cao nhất trong các chu kì 5 năm trở lại đây.
VCSC ước tính tổng lượng bia tiêu thụ tại Việt Nam năm 2018 là 4,2 tỉ lít, tương đương sức tiêu thụ 44,4 lít/người/năm, hay khoảng 11,2 lon bia/người/tháng, trong đó có 4,8 lon là Sabeco (43% thị phần).
ThaiBev không công bố rõ kế hoạch tăng trưởng sau khi mua Sabeco, nhưng theo mục tiêu năm 2019 tại Đại hội cổ đông, sản lượng tiêu thụ sẽ tăng lên hơn 1.908 triệu lít bia. Riêng VCSC cho rằng với chiến lược thương hiệu và hoạt động marketing hiệu quả này, tỉ lệ tăng trưởng kép (CAGR) trong sản lượng tiêu thụ bia Sabeco giai đoạn 2019-2021 ước tính tới 7% (cao hơn tổng ngành bia là 5%). Tức là với tốc độ tăng dân số kép như hiện tại 1%, thì đến năm 2021, sức tiêu thụ sẽ là 5,7 lon bia Sabeco/người/tháng.
Thương vụ bán cổ phần Sabeco cho ThaiBev được ghi nhận là thành công với người bán. Tuy nhiên, đánh đổi lại, dưới áp lực nhà đầu tư, ThaiBev có lẽ phải gia tăng doanh thu của Sabeco trong tương lai.
Điều đó cũng đồng nghĩa mỗi người dân Việt Nam có thể sẽ “phải uống thêm 1 lon bia Sabeco mỗi tháng”, để đáp lại kì vọng của nhà đầu tư, mặc dù lượng tiêu thụ bia của Việt Nam đang được xếp vào hạng quán quân trên thế giới.