Dự thảo Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục được Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) Phùng Xuân Nhạ thay mặt Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội (QH) ngày 12-3 không có đề xuất tăng lương giáo viên và miễn học phí cấp THCS như trước đó đã đưa ra.
Không tăng lương giáo viên: Chưa thỏa đáng!
TS Trịnh Ngọc Thạch - nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của QH - thành viên Ban Soạn thảo Dự án Luật Giáo dục, cho hay trong phiên họp Chính phủ thông qua dự án luật để trình QH, một số bộ, trong đó có Bộ Nội vụ và Bộ Tài chính, đã bày tỏ băn khoăn về chính sách này.
Bộ Nội vụ đang được Chính phủ giao thực hiện Đề án cải cách tiền lương. Vì thế, vấn đề lương của tất cả đối tượng sẽ được đưa vào đề án chung của Chính phủ, trong đó có lương giáo viên.
Về vấn đề miễn học phí cho học sinh THCS, ông Thạch cho biết khi Chính phủ thảo luận, đã có một số bộ băn khoăn về tính khả thi vì nguồn kinh phí chi cho giáo dục còn hạn hẹp, chưa đủ khả năng đáp ứng việc học sinh THCS không phải đóng học phí. Theo ông Thạch, nhiều ý kiến cho rằng phải phân tích học phí của học sinh THCS, phần nào học sinh đóng, phần nào nhà nước hỗ trợ (gọi chung là chi phí dịch vụ GD-ĐT), có thể miễn phần học phí do học sinh đóng góp, phần còn lại nhà nước lo.
Cũng có ý kiến cho rằng có thể không miễn học phí một cách đồng loạt mà phân ra các đối tượng học sinh khác nhau để miễn. Do còn nhiều ý kiến khác nhau nên Chính phủ thống nhất chưa đưa vào luật để nghiên cứu và có lộ trình thích hợp, căn cứ vào những điều kiện tài chính thực tế để thực hiện.
Theo GS Đào Trọng Thi - nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của QH - giải thích của Bộ Nội vụ rằng "nhà giáo được hưởng các chế độ phụ cấp lương đối với viên chức trên cùng địa bàn làm việc, được hưởng phụ cấp ưu đãi theo nghề mức cao nhất đến 70% và phụ cấp thâm niên nghề là sự ưu đãi đặc biệt của nhà nước" là không thỏa đáng. GS Thi cho rằng mức cao nhất 70% là với một bộ phận nhỏ, chứ không phải phụ cấp đứng lớp của tất cả giáo viên đều như vậy. Thực tế, chỉ giáo viên cấp tiểu học mới được nhận mức phụ cấp cao, còn đại học thì phụ cấp chỉ 25% - bằng mức mà bất cứ công chức nào cũng được hưởng. Vì thế, không thể nói đó là ưu tiên hơn được.
GS Thi nhấn mạnh cần phải tách bạch lương - phụ cấp. Phụ cấp không được ổn định như lương, không được tính để đóng bảo hiểm xã hội và không có giá trị khi giáo viên về hưu. Phụ cấp chỉ mang tính chất giải quyết tạm thời chứ không phải là một chế độ chính sách ổn định như lương và không thể so được với lương.
Tán thành ý kiến trên, bà Nguyễn Thị Mai Hoa - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của QH - cho rằng việc Bộ Tài chính và Bộ Nội vụ đưa ra lý do ngân sách nhà nước hạn hẹp, do nhà giáo đã được hưởng phụ cấp ưu đãi, do lo sợ làm phát sinh bất hợp lý giữa các ngành nghề... là thiếu sức thuyết phục.
Rất nhiều giáo viên tâm tư khi đề xuất tăng lương không nhận được sự đồng tình của Bộ Nội vụ và Bộ Tài chính |
Phổ cập THCS, sao không miễn học phí?
Ông Phạm Tất Thắng - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của QH - cho rằng nếu thực hiện được việc miễn học phí bậc THCS sẽ rất tốt, đặc biệt là với những vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, những hộ nghèo.
Theo ông Thắng, về mặt nguyên tắc, phổ cập bắt buộc tức là trách nhiệm của nhà nước và không thu học phí ở các đơn vị giáo dục công lập. Đây là chủ trương trong nghị quyết của Đảng, có nội dung đã ban hành hàng chục năm. Mặt khác, phải hàng chục năm nữa mới có cơ hội sửa Luật Giáo dục. Vì thế, cần xem xét đưa chủ trương của Đảng vào luật.
Chia sẻ với báo chí, ông Nguyễn Kim Hồng, nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm TP HCM, cho hay không đồng tình với việc miễn học phí THCS bị bác bỏ. Theo ông Hồng, sắp tới, Luật Giáo dục sẽ phải đưa bậc học THCS là giáo dục bắt buộc.
"Nếu đã là bậc học bắt buộc thì tại sao phải đóng học phí? Người dân đặt câu hỏi "tại sao chúng tôi bắt buộc phải đóng học phí" thì nhà nước trả lời ra sao?" - ông Hồng đặt vấn đề.Chuyên gia này cho rằng khi đã đưa THCS là bậc học bắt buộc vào Luật Giáo dục thì nhà nước phải lo. Còn nếu không miễn học phí thì phải đưa điều khoản này ra khỏi Luật Giáo dục, tức là chỉ bắt buộc ở bậc tiểu học. Ông Hồng bày tỏ thật đáng buồn khi một chính sách đúng đắn của Bộ GD-ĐT lại không nhận được sự đồng tình ủng hộ.
GS Đào Trọng Thi - nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội: Lùi một thời gian, không nên bãi bỏ Tôi cảm thấy rất đáng tiếc khi đề xuất trong dự thảo luật không nhận được sự đồng tình của Bộ Nội vụ và Bộ Tài chính. Nếu điều kiện ngân sách nhà nước còn khó khăn, chúng ta có thể lùi một thời gian thì còn chấp nhận được. Còn nếu bãi bỏ, không đồng tình với đề xuất tăng lương cho giáo viên thì thật sự đáng buồn. Vướng mắc chủ yếu là do ngân sách nhà nước còn hạn hẹp. Lực lượng giáo viên đông đảo nên bất kỳ một thay đổi dù rất nhỏ cũng đòi hỏi sự chuẩn bị rất lớn về nguồn lực tài chính. Dù vậy, theo tôi, không chỉ được hưởng mức lương cao nhất trong hệ thống thang, bảng lương, giáo viên còn cần phải có một thang, bảng lương đặc thù riêng, chứ không như các ngành nghề khác. Việc thực hiện miễn học phí THCS, tôi cho rằng đó thực sự là một cuộc cách mạng. Tuy nhiên, phải cân nhắc kỹ về khả năng tài chính và thời điểm thực hiện. Nếu thực hiện ở thời điểm này; liệu có thành công, có đủ nguồn lực không? Sẽ rất khó để lấy chỗ này lấp vào chỗ khác trong giáo dục. Cần phải suy nghĩ, tính toán trên cơ sở khoa học, thuyết phục chứ không nên theo cảm tính. Bà Nguyễn Thị Mai Hoa - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội: Thu nhập thấp, giáo viên khó toàn tâm toàn ý Đề xuất chính sách lương cho nhà giáo không phải là ý tưởng mới. Từ hơn 20 năm nay, vấn đề xếp lương giáo viên cao nhất trong hệ thống bậc lương hành chính sự nghiệp đã được đưa vào một số nghị quyết của Đảng về định hướng phát triển GD-ĐT. Bộ GD-ĐT cần kiên trì với việc đề xuất chính sách lương cho giáo viên và miễn học phí THCS khi sửa Luật Giáo dục lần này, đặc biệt là vấn đề chính sách lương nhà giáo. Không thể đòi hỏi giáo viên toàn tâm toàn ý trau dồi chuyên môn, nghiệp vụ để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục khi tổng thu nhập bình quân của nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục trong khối công lập hiện chỉ dao động trong khoảng từ 3 đến 10 triệu đồng. TS Trịnh Ngọc Thạch - nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội: Có thể thu xếp được ngân sách Việc nghiên cứu để đưa vào Luật Giáo dục chính sách ưu tiên về lương của nhà giáo tại thời điểm này vẫn có thể thực hiện được. Khoản kinh phí này có thể thu xếp được ở trong khoản ngân sách 20% chi cho giáo dục mà không cần lấy sang ngân sách của lĩnh vực khác. Đơn cử, khi thực hiện tốt xã hội hóa trong giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp, có nghĩa là không sử dụng ngân sách nhà nước hoặc sử dụng rất ít ngân sách nhà nước chi cho lương nhà giáo trong khu vực này, thì phần ngân sách chi thường xuyên cho giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp sẽ tăng cường cho giáo dục phổ thông. |
Bỏ tăng lương cho giáo viên: Ngành giáo dục có mất nhân tài?
Việc bác bỏ tăng lương cho giáo viên có thể khiến người giỏi không hứng thu đến những vùng khó khăn và đăng ký thi ... |