Vì sao Viện Kiểm sát tối cao kháng nghị hủy bản án li hôn của vợ chồng vua cà phê Trung Nguyên?

Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao vừa có quyết định kháng nghị giám đốc thẩm đối với vụ án tranh chấp hôn nhân của ông Đặng Lê Nguyên Vũ và bà Lê Hoàng Diệp Thảo.

Cơ quan này đề nghị Hội đồng thẩm phán TAND tối cao xét xử giám đốc thẩm, hủy bản án hôn nhân gia đình phúc thẩm và sơ thẩm của TAND TP HCM về phần hôn nhân và chia tài sản chung.

Đồng thời, giao hồ sơ cho TAND TP HCM xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật. Quyết định cũng nêu rõ tạm đình chỉ thi hành bản án hôn nhân gia đình phúc thẩm nêu trên, cho đến khi có quyết định giám đốc thẩm.

Theo Viện kiểm sát Nhân dân tối cao, quyết định kháng nghị giám đốc thẩm được đưa ra khi xét thấy có nhiều vi phạm nghiêm trọng về tố tụng và tài sản được chia, làm ảnh hưởng quyền lợi các đương sự trong vụ án.

"Công nhận thuận tình li hôn là không đúng"

Kháng nghị giám đốc thẩm cho rằng bà Lê Hoàng Diệp Thảo và ông Đặng Lê Nguyên Vũ là vợ chồng kết hôn năm 1998, có đăng kí kết hôn. Do phát sinh mâu thuẫn nên bà Thảo xin li hôn. Trong quá trình giải quyết vụ án bà Thảo lúc xin li hôn lúc xin đoàn tụ, ông Vũ lúc đầu xin đoàn tụ, sau đó xin li hôn. Tòa sơ thẩm tuyên ông Vũ và bà Thảo thuận tình li hôn là đúng quy định.

Tuy nhiên, sau đó, bà Thảo kháng cáo muốn được đoàn tụ nhưng ông Vũ không đồng ý. Vậy nên trường hợp này không còn là thuận tình li hôn. 

Kháng nghị cho rằng tòa cấp phúc thẩm vẫn công nhận thuận tình li hôn là không đúng.

"Trong trường hợp này nếu Tòa án cấp phúc thẩm xác định có căn cứ cho li hôn thì sửa án sơ thẩm theo hướng không chấp nhận kháng cáo của bà Thảo về nội dung quan hệ hôn nhân, chấp nhận yêu cầu phản tố của ông Vũ về quan hệ hôn nhân; căn cứ Điều 56 Luật Hôn nhân gia đình và Điều 309 BLTTDS để giải quyết cho ông Vũ được li hôn với bà Thảo mới đúng", Kháng nghị nêu rõ.

"Vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng" về thẩm định giá tài sản

Kháng nghị giám đốc thẩm cho rằng tại phần quyết định trong bản án, cấp phúc thẩm không đình chỉ đối với các yêu cầu phản tố về việc chia tài sản chung là bất động sản, tài sản gửi ngân hàng… mà ông Đặng Lê Nguyên Vũ đã rút là vi phạm nghiêm trọng khoản 2, Điều 244, BLTTDS.

Các chứng thư và báo cáo kết quả thẩm định giá của Công ty TNHH Thẩm định giá Sài Gòn đối với các doanh nghiệp thuộc Trung Nguyên đến ngày xét xử sơ thẩm 20/2/2019 đã hết hiệu lực. Tại phiên sơ thẩm, nguyên đơn có thống nhất kết quả thẩm định giá, nhưng sau phiên sơ thẩm, nguyên đơn kháng cáo toàn bộ bản án sơ thẩm. 

Kháng nghị nêu rõ tòa phúc thẩm không định giá lại theo quy định mà vẫn lấy kết quả thẩm định giá hết hiệu lực để chia tài sản là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng.

Ngoài ra, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao cho biết nhiều tài sản chung của ông Vũ và bà Thảo tại các phiên xét xử đã đưa thiếu người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan tham gia tố tụng, làm ảnh hưởng quyền lợi các bên, là vi phạm nghiêm trọng trong thủ tục tố tụng.

Cơ sở để chia tài sản chung không đúng

Về định giá, kháng nghị cho rằng tòa án cấp sơ thẩm không tiến hành định giá, mà sử dụng kết quả thẩm định giá và giá các bất động sản do các bên thống nhất, để giải quyết vụ án là không bảo đảm quyền lợi của các bên đương sự.

Ngoài ra, các báo cáo tài chính được sử dụng trong thẩm định giá doanh nghiệp phải gồm báo cáo tài chính năm được kiểm toán, nhưng một số báo cáo tài chính không kiểm toán mà cấp sơ thẩm và phúc thẩm vẫn căn cứ vào kết quả thẩm định giá các công ty trên của Công ty TNHH Thẩm định giá Sài Gòn để giải quyết vụ án là không đúng.

Kháng nghị nêu rõ theo quy định, giá trị tài sản chung của vợ, chồng, tài sản riêng của vợ chồng được xác định theo giá thị trường tại thời điểm xét xử sơ thẩm vụ việc, nhưng cấp sơ thẩm và phúc thẩm vẫn sử dụng kết quả thẩm định giá trên làm cơ sở để chia tài sản chung của bà Thảo và ông Vũ, là không đúng, ảnh hưởng đến quyền lợi các bên.

Đồng thời, Kháng nghị cho rằng Công ty TNHH thẩm định giá Sài Gòn chưa thẩm định giá trị quyền sở hữu trí tuệ (giá trị thương hiệu) của các công ty là thiếu sót. Nhưng cấp sơ thẩm và phúc thẩm đều sử dụng kết quả thẩm định này để chia tài sản chung là không đúng, ảnh hưởng quyền lợi của bà Thảo, khi bà Thảo không được nhận hiện vật.

Chia cho ông Vũ phần nhiều hơn là không bảo đảm quyền lợi cho bà Thảo

Về các tài sản được chia, thứ nhất là 13 bất động sản, Kháng nghị cho rằng tòa án phân chia theo thỏa thuận của ông Vũ và bà Thảo là có căn cứ.

"Tuy nhiên, tòa án cấp sơ thẩm và tòa án cấp phúc thẩm lại tuyên 'Giao cho bà Thảo quản lí và sử dụng giá trị quyền sử dụng đất' tại 7 bất động sản là không đúng, mà phải giao cho bà Thảo quyền sở hữu, quản lí, sử dụng mới đúng theo quy định của pháp luật.

Về cách chia tài sản chung, Kháng nghị cho rằng tòa sơ thẩm, phúc thẩm đã không xem xét đánh giá toàn diện về số cổ phần, phần vốn góp và nhu cầu sử dụng của đương sự, mà chia toàn bộ cổ phần, phần vốn góp cho ông Vũ, giao cho bà Thảo bằng giá trị là không đúng, chưa đảm bảo quyền lợi của bà Thảo về quyền được kinh doanh theo quy định của pháp luật.

Đặc biệt, Kháng nghị cho biết sau khi kết hôn với bà Thảo, việc kinh doanh của ông Vũ bắt đầu có sự phát triển và hình thành tập đoàn Trung Nguyên hiện nay. Bà Thảo đã nhiều năm tham gia điều hành hoạt động của Tập đoàn Trung Nguyên, nhất là thời gian ông Vũ không trực tiếp điều hành tập đoàn. 

"Việc Tòa án hai cấp xem xét việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung của vợ chồng là cổ phần trong tập đoàn Trung Nguyên, chia cho ông Vũ phần nhiều hơn, chia cho bà Thảo ít hơn ông Vũ 20% giá trị cổ phần trong Tập đoàn Trung Nguyên, là không bảo đảm quyền lợi của bà Thảo", Kháng nghị nêu.

Về tài sản gửi ngân hàng, đối với tiền, vàng, phía ông Vũ xác định tổng số tiền yêu cầu phản tố là 1.764 tỉ đồng. Tuy nhiên, tòa án không yêu cầu bị đơn cung cấp căn cứ để tính ra số tiền trên mà đã công nhận số tiền do bị đơn khai tại phiên tòa, là chưa có căn cứ vững chắc.

Theo yêu cầu của ông Vũ, tòa án đã văn yêu cầu Eximbank cung cấp số dư trong 23 tài khoản mang tên bà Thảo tại ngân hàng này. Eximbank cho biết trong 23 tài khoản ở ngân hàng trên thì có 6 tài khoản mang tên Lê Hoàng Văn, nhưng tòa án lại xác định số tiền trong 6 tài khoản này là tài sản chung của vợ chồng ông Vũ, bà Thảo là chưa có cơ sở.

"Ngoài ra, tòa án hai cấp giao cho bà Thảo được sở hữu khối tài sản tiền, vàng, các loại ngoại tệ hiện nay nằm trong ngân hàng quy đổi thành số tiền là 1.764 tỉ đồng tại các ngân hàng, trong khi kết quả xác minh tại thời điểm xét xử số dư chỉ còn 1,3 tỉ đồng là chưa chính xác, không đúng với số tiền thực có gửi tại ngân hàng, gây khó khăn cho việc thi hành án", Kháng nghị nêu.