Báo Úc: Việt Nam không chống Covid-19 như cúm mùa, hành động nhanh hơn bất cứ quốc gia nào khác tạo nên sự ghen tị của cả thế giới

Về cuộc chiến chống dịch của Việt Nam, hãng tin ABC của Australia nêu rõ: "Không có cái chết. Đó là một thành tựu trong bối cảnh đại dịch Covid-19 mà các chính phủ từ Mỹ đến Ý chỉ có thể mơ ước".

Việt Nam không chống đại dịch Covid-19 như bệnh cúm mùa

Trong khi các trường hợp nhiễm Covid-19 vẫn đang nổ ra ở Singapore giàu có và tiếp tục là một xu hướng đáng lo ngại ở những nơi khác trong khu vực Đông Nam Á, thì Việt Nam là một ngoại lệ khó có thể xảy ra. Dù có biên giới trên bộ kéo dài hơn 1.400 km với Trung Quốc, nơi bùng phát dịch bệnh đầu tiên, dân số hơn 90 triệu người và GDP bình quân đầu người thấp hơn 22 lần so với Australia, nhưng Việt Nam vẫn làm tốt công tác chống dịch.

"Thiếu đi cái chết do Covid-19 tạo nên sự ghen tị của cả thế giới", hãng tin này bình luận.

Malaysia đang có 6.276 trường hợp nhiễm Covid-19. Singapore nhỏ bé, chỉ chiếm hơn 1/20 dân số Việt Nam, lại có số ca nhiễm khổng lồ tới 23.787. Australia học theo thanh công của Singapore trong chống dịch ban đầu, nhưng Singapore là một trong những thất bại lớn nhất trên thế giới hiện nay. Mike Toole, chuyên gia về các bệnh truyền nhiễm của Viện Burnet có trụ sở tại Melbourne, nói với ABC.

Truyền thông phương Tây thường gán ghép Việt Nam là quốc gia luôn bí mật về việc chia sẻ thông tin. Nhưng hầu hết các chuyên gia đã tin rằng chính quyền Việt Nam trung thực về thống kê Covid-19.

Lê Thu Hương, một nhà phân tích tại Viện Chính sách chiến lược Australia, nói với ABC rằng các tổ chức quốc tế, nhà dịch tễ học nước ngoài, và thậm chí đại sứ Australia tại Hà Nội, đã bày tỏ sự tin tưởng vào dữ liệu. "Tôi không có lí do gì để nghi ngờ các số liệu", bà nói.

Hãng tin Reuters thậm chí cho thăm dò 13 nhà tang lễ ở Hà Nội, nhưng không ai chứng kiến sự gia tăng các đám tang trong bối cảnh đại dịch.

Sharon Kane, Giám đốc phụ trách Việt Nam tại Plan International, một tổ chức phi chính phủ hoạt động vì sức khỏe cộng đồng, nói: "Tôi biết nói ra điều này có vẻ như tôi đã uống say, nhưng tôi không thấy bất kì tiếng chuông cảnh báo vang lên về độ chính xác, hoặc thiếu minh bạch nào trong các con số".

"Đã có một nhận thức đúng đắn và báo cáo trung thực của Chính phủ từ đầu tháng 1, về nguồn lực y tế lâm sàng hạn chế nếu dịch bệnh này lan rộng. Vì vậy, Việt Nam đã nhanh chóng cố gắng kiểm soát dịch bệnh", giáo sư Toole nói.

Ông còn nói: "Việt Nam, họ không chống Covid-19 giống như bệnh cúm mùa".

Việt Nam hành động nhanh hơn bất kì quốc gia nào trên thế giới

ABC đánh giá chìa khóa thành công của Việt Nam là xét nghiệm dịch tễ một cách chiến lược, chủ động theo dõi liên lạc giữa các bên, và các chiến dịch truyền thông cộng đồng hiệu quả. "Quan trọng nhất, họ đã làm những điều này một cách nhanh chóng", hãng tin nhấn mạnh.

"Ngay từ rất sớm, người ta đã hiểu rằng đây là một thứ gì đó rất nghiêm trọng, một loại virus có thể lây nhiễm cho tất cả mọi người", tiến sĩ Thu Hương nói.

Báo cáo trường hợp nhiễm Covid-19 đầu tiên vào ngày 22/1, Việt Nam đã nhanh chóng chuyển sang thành lập một đội đặc nhiệm cấp bộ, được gọi là Ủy ban chỉ đạo quốc gia về Phòng chống và kiểm soát Covid-19.

"Đợt tập dợt đánh giá rủi ro đầu tiên của Việt Nam tiến hành vào đầu tháng 1, ngay sau khi các trường hợp ở Trung Quốc bắt đầu được báo cáo", đại diện Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam, Kidong Park, khẳng định với Viện hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP).

Giáo sư Toole cho biết Việt Nam "hành động có lẽ nhanh hơn bất kì quốc gia nào trên thế giới ngoài Trung Quốc".

Đến ngày 1/2, hãng hàng không quốc gia Vietnam Airlines tuyên bố dừng tất cả các chuyến bay đến và đi từ Trung Quốc, Hong Kong và Đài Loan. Biên giới đã bị đóng cửa ngay sau đó, đình chỉ tất cả các chuyến bay quốc tế trước ngày 21/3. 

"Có nhiều bài học rút ra từ đại dịch SARS năm 2003, Chính phủ đã khéo léo sử dụng kinh nghiệm phong phú này và hành động có trách nhiệm", bà Kane nhận xét.

Những người trở về Việt Nam đã được yêu cầu cách li trong 14 ngày tại các cơ sở do Chính phủ tài trợ và vận hành. Việt Nam đã cô lập tất cả mọi người nghi ngờ bị nhiễm bệnh. Hàng chục ngàn người đã được đưa vào kiểm dịch.

Đến đầu tháng 3, các nhà khoa học Việt Nam đã phát triển một số bộ dụng cụ xét nghiệm giá rẻ. "Vào thời điểm đó, nước Mỹ thậm chí còn không có một bộ kit xét nghiệm hiệu quả. Vậy mà Việt Nam có đến ba", Giáo sư Toole nói.

Số lượng phòng thí nghiệm có thể xét nghiệm Covid-19 tại Việt Nam đã tăng từ 3 vào tháng 1 đến 112 vào tháng 4/2020. 

"Việt Nam đã chọn một chiến lược 'chi phí thấp' để xét nghiệm những người cô lập, thay vì tiến hành sàng lọc quy mô lớn, đắt tiền", Tôn Sinh Thành, cựu đại sứ Việt Nam tại Ấn Độ, nhận xét.

Đến cuối tháng 4, Việt Nam đã tiến hành hơn 260.000 đợt xét nghiệm, chiếm tỉ lệ 2.691 trên một triệu dân.

Bộ máy tuyên truyền của Việt Nam đã được huy động để khuyến khích các thói quen tích cực, như sử dụng chất khử trùng tay. Chính phủ ban hành lệnh bắt buộc đeo khẩu trang khi ra ngoài vào ngày 16/3, với các hình phạt khắc nghiệt cho những người không tuân thủ.

"Đó là vấn đề của lòng yêu nước, chỉ bằng cách rửa tay và ở yên trong nhà, một thông điệp được truyền đạt thành công thông qua các hình thức nghệ thuật phổ biến và tuyên truyền về Covid-19", tiến sĩ Thu Hương nhận xét.

Những khẩu hiệu bao gồm "ở nhà là yêu đất nước", "giãn cách xã hội là một biểu hiện của lòng yêu nước" và "virus là kẻ thù của bạn" rất phổ biến với mỗi người dân. "Chính phủ đã rất sáng tạo. Mỗi ngày, các cơ quan khác nhau của Chính phủ sẽ nhắn tin đều đặn cho công dân", giáo sư Toole nói.

ABC còn ấn tượng về "Ghen Cô Vy", một bài nhạc trẻ hấp dẫn được phát hành bởi chính quyền Việt Nam, đã lan truyền mạnh mẽ, không chỉ khắp đất nước mà cả nhiều châu lục vào tháng 3, thu hút hàng triệu lượt xem trên YouTube.

"Tôi đã quan sát Việt Nam. Về tổng thể, một nền văn hóa vì tập thể tốt, việc giám sát và báo cáo về dịch bệnh diễn ra ngay trong khu phố công cộng, với một môi trường truyền thông xã hội tích cực", bà Kane nói.

Kinh tế Việt Nam vẫn còn xán lạn

Không có trường hợp lây nhiễm ngoài xã hội nào được báo cáo trong gần một tháng qua, Việt Nam đã mở cửa trở lại các doanh nghiệp và điểm du lịch. Các trường học cũng mở cửa trở lại, tuân theo các biện pháp kiểm dịch, như theo dõi nhiệt độ và chất khử trùng tay luôn được cung cấp cho học sinh.

TP HCM, đô thị lớn nhất và đông đúc nhất, với khoảng 9 triệu người, đã mở lại hoàn toàn mạng lưới xe buýt trong tuần này. 

Vietnam Airlines cho biết họ sẽ nối lại tất cả các chuyến bay nội địa vào đầu tháng 6. 

ABC thích thú khi biết được phố đi bộ Nguyễn Huệ và phố Tây Bùi Viện của thành phố đã nhộn nhịp trở lại. Các điểm du lịch, bao gồm lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Hà Nội, cũng đã mở cửa trở lại.

Du lịch là một phần quan trọng của nền kinh tế Việt Nam, sử dụng trực tiếp 750.000 lao động và chiếm gần 8% GDP trong năm 2017. Nền kinh tế Việt Nam đã bị ảnh hưởng lớn từ Covid-19, ghi nhận mức tăng trưởng thấp trong thập niên qua, chỉ 3,8% trong quý đầu tiên của năm 2020.

Các nhà chức trách Việt Nam đang tìm cách bù đắp hậu quả kinh tế do ảnh hưởng của Covid-19. Chính phủ tuần này đã công bố chiến dịch "Người Việt Nam đi du lịch Việt Nam", nhằm mục đích thúc đẩy du lịch nội địa khi lệnh giãn cách bị dỡ bỏ.

Trong khi người Việt Nam ở nước ngoài tiếp tục hồi hương, mối đe dọa của Sars-CoV-2 được mang từ nước ngoài vẫn còn. Tuy nhiên, mọi công dân đều được cách li và điều tra dịch tễ ngay tại sân bay. 

ABC đánh giá nền kinh tế vẫn còn xán lạn theo đà kiểm soát dịch tốt của đất nước.