Theo báo cáo mới công bố của Savills, giá bán căn hộ tại Hà Nội có xu hướng tăng từ quý I/2019. Trong 5 năm qua, giá chào bán sơ cấp trung bình căn hộ hạng B đã tăng 8%/năm, hạng C tăng 7%/năm và hạng A tăng 4%/năm.
Không chỉ loại hình chung cư, các sản phẩm bất động sản liền thổ như biệt thự, liền kề, nhà phố tại cũng liên tục tăng giá bán sơ cấp kể từ quý III/2021. Cụ thể, trong quý I/2022, giá sơ cấp trung bình của biệt thự là 134 triệu đồng/m2 đất, tăng 30% sau một năm. Giá trung bình nhà liền kề là 185 triệu đồng/m2 đất, tăng 8% theo quý và 73% theo năm. Với nhà phố, giá trung bình khoảng 323 triệu đồng/m2 đất, tăng 35% theo quý và 79% theo năm.
Nhiều chuyên gia, tổ chức nhận định, giá nhà đang ngày càng vượt quá khả năng chi trả của người dân. Điều này được thể hiện rõ qua chỉ số giá trên thu nhập - thước đo cơ bản cho khả năng chi trả để mua nhà.
Thước đo này là tỷ lệ giữa giá nhà trung bình với giá thu nhập trung bình của các gia đình, được tính bằng số năm thu nhập. Theo Numbeo, trong năm 2022, chỉ số giá trên thu nhập ở Việt Nam đạt 20,5, ổn định theo năm. Chỉ số này tại Hà Nội ở mức 20 năm, tăng 2 năm so với năm ngoái. Chỉ số tại TP HCM ở mức 33,5 năm.
Savills cho biết, tuy thấp hơn TP HCM khá nhiều, chỉ số của Hà Nội vẫn cao hơn một số thành phố trong khu vực Đông Nam Á như Kuala Lumpur (Malaysia), Yangon (Myanmar) hay Chiang Mai và Pattaya (Thái Lan).
Tình trạng giá nhà đất tăng liên tục, biểu hiện qua chỉ số giá nhà ở cao gấp hơn 20 lần so với thu nhập trung bình của xã hội cũng đã được Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) nhắc đến trong văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ đề xuất giải pháp cấp bách giải quyết tình trạng thiếu nguồn cung nhà ở và kéo giảm giá nhà. Theo Hiệp hội, ở các nước công nghiệp phát triển, chỉ số giá nhà chỉ cao gấp 6 - 7 lần thu nhập trung bình.
Giá nhà tăng cao làm cho nhiều hộ gia đình và cá nhân khó tạo lập nhà ở. Tại TP HCM, trong giai đoạn 2016 - 2021, căn hộ cao cấp (giá trên 40 triệu đồng/m2) chiếm tỷ lệ 37,2% trong tổng số nhà ở dự án; căn hộ trung cấp (giá từ 25 - 40 triệu đồng/m2) chiếm tỷ lệ 44,6%; căn hộ bình dân (giá dưới 25 triệu đồng/m2) chiếm tỷ lệ 18% - rất thấp trong tổng số nhà ở dự án
Đáng chú ý, từ năm 2020, số căn hộ bình dân đã tụt dốc mạnh, chỉ chiếm 1% tổng số nhà ở đưa ra thị trường. Năm 2021, trong tổng số 14.443 căn nhà cung cấp mới ra thị trường đã không còn căn hộ bình dân. Ngược lại có đến 10.404 căn nhà cao cấp, hạng sang, siêu sang - chiếm 73,98%; còn lại là nhà ở trung cấp, chiếm 26,02% thị trường.
Theo HoREA, cơ cấu sản phẩm nhà ở như trên là biểu hiện rõ nét của tình trạng lệch pha cung - cầu. Thị trường phát triển thiếu cân đối, thiếu bền vững, do có dấu hiệu thừa cung nhà ở cao cấp và rất thiếu nhà ở vừa túi tiền cho đa số người dân trong xã hội (người có thu nhập trung bình và người có thu nhập thấp đô thị bao gồm cán bộ, công chức, viên chức nhà nước, cán bộ lực lượng vũ trang, người mới lập nghiệp, mới lập gia đình, công nhân lao động và người nhập cư) như Bộ Xây dựng và Hiệp hội đã nhiều lần cảnh báo.