Dân Trung Quốc 'kiệt sức' vì chính sách một con

	Trung Quốc kêu gọi công chức sinh hai con để làm gương
	Lo gây dựng sự nghiệp, phụ nữ Trung Quốc 'ngại' kết hôn

Han Jing chụp ảnh cùng chồng Zhang Pengzhi và con trai. Ảnh: WP

Con trai của cô Han Jing bắt đầu học thêm từ khi 5 tuổi. Cậu bé học thêm tiếng Anh, toán và vẽ để không tụt hậu so với bạn bè ở trường mẫu giáo.

"Tôi không muốn thằng bé xấu hổ hay tự ti trong ngày đầu tới trường tiểu học", Han nói, lo lắng cho con trai khi gặp những bạn đã biết nói tiếng Anh, nhận biết hàng nghìn ký tự tiếng Hán hay có thể chơi dương cầm.

Ba năm sau, áp lực của Han còn lớn hơn, khi hai vợ chồng tốn hơn 10.000 USD/năm để cho con học thêm. Đây là khoản tiền thực sự lớn, bởi chồng cô kiếm được chưa đầy 35.000 USD/năm.

Căn hộ của vợ chồng Han ở Bắc Kinh không đủ chỗ ở nếu sinh bé thứ hai, nhưng để chuyển tới nơi lớn hơn thì họ không đủ tiền.

Tuy nhiên, tiền không chỉ là vấn đề duy nhất ngăn họ sinh con thứ hai, Han nói. Hai vợ chồng cảm thấy kiệt sức vì phải dành tất cả thời gian và sức lực cho con trai.

"Chúng tôi rất buồn khi thấy con chịu nhiều áp lực, vì vậy tôi không muốn một đứa con nữa cũng chịu cảnh này. Thằng bé mệt mỏi, chúng tôi cũng mệt mỏi. Hai vợ chồng tôi hay con trai đều không thể chịu đựng thêm nữa", Washington Post dẫn lời Han nói.

Không mặn mà sinh con thứ hai

Chính phủ Trung Quốc ban hành chính sách một con vào năm 1979. Quyết định này dẫn tới hàng triệu ca nạo phá thai và tỷ lệ sinh giảm mạnh. Giờ đây, chính quyền Trung Quốc đang phải thay đổi lộ trình lần nữa bởi tình trạng già hóa dân số là một gánh nặng cho nền kinh tế nước này. Chính sách một con được nới lỏng năm 2013 và xóa bỏ đầu năm nay.

Ở các địa phương, chính quyền cho phụ nữ nghỉ thai sản lâu hơn, tăng thêm vài tháng so với quy định cũ 98 ngày. Tại nhiều làng, khẩu hiệu cấm sinh đẻ được thay thế bằng khẩu hiệu mới như "Ngủ sớm, ngừng bài bạc, làm việc chăm chỉ để sinh con”, “Rèn luyện sức khỏe, cơ thể tráng kiện, sẵn sàng sinh con thứ hai", hay "Không trừng phạt. Hãy sinh con thứ hai nếu muốn".

Nhưng vấn đề là không nhiều người muốn sinh con thứ hai nữa, khi tư tưởng chỉ sinh một con đã ăn sâu vào văn hóa và xã hội Trung Quốc. Người dân cũng không còn tin vào những lời tuyên truyền.

Hồi tháng 9, khi lãnh đạo thành phố Nghi Xương, tỉnh Hồ Bắc, đăng thư kêu gọi đảng viên "thực hiện đầy đủ chính sách hai con", làn sóng phẫn nộ trên mạng xã hội đã bùng nổ. "Các vị không thể bảo chúng tôi đẻ là chúng tôi phải đẻ, ngừng là ngừng. Chúng tôi là người, không phải lợn", một người bình luận.

Ngay cả Thời báo Hoàn cầu cũng cho rằng kiến nghị của lãnh đạo Nghi Xương là "vô lý và phạm luật". Thư kiến nghị lập tức biến mất khỏi trang web của ủy ban sức khỏe và kế hoạch hóa gia đình thành phố này.

Thách thức lớn

Chính sách một con được nới lỏng năm 2013 cho phép các cặp vợ chồng ở Trung Quốc có vợ hoặc chồng là con một được phép sinh thêm con thứ hai. Song điều này không tạo được đột biến lớn trong bối cảnh già hóa dân số. Ảnh: AP

Theo số liệu từ chính phủ Trung Quốc, tỷ lệ sinh quốc gia trong 6 tháng đầu năm nay đã tăng 6,9% so với cùng kỳ năm ngoái, với 800.000 ca sinh nở. Truyền thông nhà nước đưa tin Bắc Kinh đang "bùng nổ sinh nở", khi các bệnh viện hàng đầu thủ đô đã kín lịch đặt sinh, một số bệnh viện được đăng ký sinh tới tận tháng 4 sang năm.

Nhưng theo Wang Feng, giáo sư đại học California tại Irvine (Mỹ), những tin tức đó không chính xác. Theo ông, tỷ lệ sinh tuy có tăng nhưng vẫn thấp hơn mục tiêu tăng thêm 2,5 triệu ca sinh năm 2016 của chính phủ và còn rất khiêm tốn so với nhu cầu sinh bị dồn nén từ lâu do chính sách một con gây ra.

Các bệnh viện hàng đầu thủ đô thường xuyên rơi vảo cảnh tắc nghẽn do hệ thống y tế quá tải. Nhiều sản phụ dự sinh năm nay có tuổi cao hơn tuổi sinh đẻ trung bình và đều được khuyến khích sinh ở bệnh viện hạng A để đề phòng biến chứng.

Thực tế, khi chính sách một con được nới lỏng năm 2013, cho phép các gia đình có vợ hoặc chồng là con một được phép sinh thêm con thứ hai, chỉ 18% trong số 11 triệu cặp vợ chồng đủ điều kiện này quyết định sinh con. Giáo sư Wang gọi đây là cách đối phó "thờ ơ" từ chính quyền.

Làn sóng di cư hàng loạt tới đô thị lớn, nơi có chi phí sinh hoạt đắt đỏ, đã làm suy giảm tỷ lệ sinh và khiến thanh niên kết hôn muộn hơn, thậm chí không lập gia đình.

"Về ngắn hạn, Trung Quốc có khả năng tăng dân số nhưng xét lâu dài, chưa chắc đạt được tổng tỷ suất sinh hơn 1,5 con cho một cặp vợ chồng", ông Wang cho hay.

Đây thực sự là thách thức đối mới với Trung Quốc.

Xi Wei, bố của một bé trai 9 tuổi, chia sẻ, anh và vợ sẽ không sinh thêm con. Ngoài giờ học ở trường, con trai của họ phải học ngoại khóa và cả ngày thứ 7. Cả hai vợ chồng và con trai đều cảm thấy kiệt sức vì áp lực xã hội buộc cậu bé "không được phép tụt hậu".

Đều là con một, Xi và vợ cảm thấy không có vấn đề gì nếu con trai cũng giống minh. Anh nói: "Sau nhiều năm ròng, tất cả mọi người đều đã quen với việc chỉ có một con. Làm sao bạn có thể sinh con thứ hai khi nguồn lực xã hội không tương thích?”.