Danh xưng trong làng nhạc Việt: 'Phong tước' nghệ sĩ dễ như gọi biệt danh một đứa trẻ

"Phong tước" nghệ sĩ ở Việt Nam dễ như gọi biệt danh... một đứa trẻ

Chuyện danh xưng âm nhạc là đề tài gây tranh cãi làng giải trí Việt nhiều năm trở lại đây. 4 giọng ca biểu trưng cho nền nhạc nhẹ Việt Nam gồm: Thanh Lam, Hồng Nhung, Mỹ Linh, Trần Thu Hà được khán giả mến mộ gọi "diva", minh chứng cho thành tựu nghệ thuật, đóng góp quan trọng của họ cho âm nhạc dân tộc thế kỉ 21.

Từ trái qua phải: Hồng Nhung, Mỹ Linh, Thanh Lam, Trần Thu Hà được mệnh danh là "bộ tứ diva" nền nhạc nhẹ Việt Nam (Nguồn: Vietnamnet)

Kể từ ngày bộ tứ diva được hình thành, nhiều khán giả tìm kiếm một cái tên cân xứng, đặt cạnh đàn chị giàu kinh nghiệm, nhiều tiếng tăm. Những cái tên: Mỹ Tâm, Thu Phương, Thanh Hà, Thu Minh, Uyên Linh... đã được đặt cạnh nhưng chưa một khẳng định nào về hàng ngũ 5 diva Việt Nam.

Mỹ Tâm, Thu Minh từng được so sánh đặt vào hàng ngũ "diva" Việt Nam. (Ảnh: Internet)

Câu chuyện danh hiệu "diva" tại Việt Nam không chỉ là tranh cãi của phái nữ, nhiều ngôi sao như Tùng Dương, Đàm Vĩnh Hưng... cũng tham gia cuộc "khẩu chiến" mà khán giả, giới truyền thông chưa rõ mục đích là gì, khẳng định điều chi? 

Trên thế giới, những nghệ sĩ được gọi là diva như Mariah Carey, Whithney Houston, Aretha Franklin, Celine Dion... đều sở hữu bề dày sự nghiệp, lượng khán giả hâm mộ đông đảo, thành tựu trọn đời được Viện hàn lâm trao tặng. Mỗi ca sĩ biểu trưng cho thể loại âm nhạc, màu sắc nghệ thuật khác nhau. Nếu Mariah Carey được mệnh danh là "nữ hoàng của những bản hit" với kĩ thuật âm nhạc sắc bén thì Aretha Franklin có công vực dậy, đưa nhạc Soul trở lại với khán giả. 

Mariah Carey là "diva" tiêu biểu nhất cho âm nhạc đương đại (Nguồn: The New York Times)

Diana Ross - nữ danh ca được người hâm mộ gọi "diva của những diva" nằm trong top 10 người phụ nữ ảnh hưởng nhất mọi thời đại do các tạp chí danh tiếng bình chọn. Hay như Madonna mang theo danh xưng "nữ hoàng nhạc Pop" với đóng góp to lớn, thay đổi gu thưởng thức âm nhạc đương thời của khán giả, đi đầu trong việc khai phá thể loại Pop. 

"Danh hiệu" của một nghệ sĩ tại châu Mỹ, thị trường Anh gắn liền với đóng góp quan trọng trong dòng chảy âm nhạc. Không dễ gì, một ca sĩ mới nổi như Ariana Grande hay Taylor Swift lại nhận được danh xưng "diva", "nữ hoàng". Nghệ sĩ có bề dày thành tích như Lady Gaga, Adele, Jessi J... chỉ được người hâm mộ gọi với cái tên thân thuộc "mẹ quái vật", "họa mi nước Anh"... 

Adele, Lady Gaga từng được khán giả "cân nhắc" cho vị trí "diva" nhạc Pop thế kỉ 21 (Nguồn: Today Show)

Nhìn lại thị trường âm nhạc nước nhà, liệu khán giả có quá dễ dãi khi "phong tước" cho những hiện tượng âm nhạc, nghệ sĩ? Gọi tên ca sĩ này diva (dành cho nữ), giọng ca kia là divo (dành cho nam)... tại Việt Nam như gọi biệt danh một đứa trẻ, thích là phong, yêu là nhận. Nghệ sĩ có chút giọng, lên được nốt cao, có bản hit... trở thành diva dễ như "mua bằng cấp thi cử". Việc người đó có thành tích ra sao, đời sống âm nhạc thế nào, dường như không còn quan trọng. 

Thậm chí, nhiều ca sĩ mới như Hương Tràm, Đức Phúc, Hòa Minzy... từng được "phong tước" để trở thành "nữ hoàng", "diva" của một dòng nhạc.

Danh xưng còn quan trọng khi âm nhạc đương thời đã khác?

Chuyện về những "diva" chưa bao giờ có hồi kết trên cả thị trường âm nhạc Việt và quốc tế. Khi khán giả mỏi mắt, nặng tai tìm ra một vị trí phù hợp với hàng ngũ ngôi sao kì cựu, những ngôi sao trẻ đã bước đi một hướng mới: tự tin, độc lập, mạnh mẽ hơn.

Sơn Tùng M-TP - hiện tượng âm nhạc gây tranh cãi nhất trong 10 năm qua vừa có MV đạt 200 triệu lượt xem trên YouTube, sánh ngang với các ngôi sao quốc tế. Trọng Hiếu - chàng ca sĩ mang hai quốc tịch được đông đảo fan thế giới chia sẻ với màn trình diễn âm nhạc "bùng cháy" tại Hàn Quốc. 

Hiện tượng âm nhạc gây tranh cãi nhất trong 10 năm qua - Sơn Tùng lập kỉ lục lượt xem trên mạng xã hội YouTube (Nguồn: Tuổi trẻ)

Những nghệ sĩ Indie như Da LAB, Đen Vâu, Ngọt... thổi vào nền âm nhạc đương đại hơi thở mới, đưa nhạc Rap, Hiphop tiệm cận công chúng. Orange - nữ ca sĩ sở hữu bản hit hàng trăm triệu lượt xem, nhận nhiều đề cử tại lễ trao giải âm nhạc châu Á. Họ - những nghệ sĩ trẻ không cần danh xưng, không cần tước hiệu, chinh phục người nghe bằng âm nhạc, sự đổi mới dù còn nhiều tranh cãi.

Những nhóm nhạc Indie, Underground thổi làn gió mới vào nền âm nhạc đương đại Việt Nam (Nguồn: Thanh niên)

Ngược lại, những tên tuổi gạo cội như Thanh Lam, Tùng Dương, Mỹ Linh, Thu Minh... ở đâu, làm gì ngoài những tranh cãi khẳng định đẳng cấp âm nhạc? Bề dày sự nghiệp quan trọng nhưng không có nghĩa nghệ sĩ mãi ở một nơi, sống trong danh vọng quá khứ. Khi Mariah Carey, Celine Dion... vẫn miệt mài tìm kiếm bản hit, ra mắt album, sản phẩm nghệ thuật giá trị, những diva Việt lao mình trong cuộc "khẩu chiến" chưa bên nào nhường bên nào.

Âm nhạc đương thời chuyển mình khi hàng loạt thể loại âm nhạc mới phát triển, thị hiếu khán giả thay đổi. Chưa hẳn, người sở hữu kĩ thuật thanh nhạc, bè dày thành tích có thể đóng góp nhiều để đưa nghệ thuật Việt vươn tầm quốc tế. Vì vậy, chuyện một danh xưng nên dừng ở cuộc thảo luận vui. Trách nhiệm, vai trò của người nghệ sĩ là dùng sản phẩm âm nhạc làm đẹp, phát triển cho xã hội thay vì tuyên chiến trên mặt báo, mạng xã hội như đã từng.