Doanh nghiệp địa ốc quay lại thị trường tăng hơn 40%

Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, tình hình hoạt động của doanh nghiệp địa ốc năm ngoái có dấu hiệu cải thiện so với 2023. Theo đó, 2024 ghi nhận số lượng lớn doanh nghiệp hoạt động trở lại với hơn 3.200 đơn vị, tăng 42%. Trong khi con số này vào năm 2023 khoảng 2.300 doanh nghiệp.

Đà tăng số doanh nghiệp giải thể cũng chậm lại. Năm ngoái có gần 1.300 công ty kinh doanh bất động sản giải thể. Bình quân mỗi tháng, 107 doanh nghiệp ngành này phá sản, trong khi số lập mới giảm nhẹ 2,7%, gần 4.600 đơn vị.

Lý giải diễn biến trên, đại diện Bộ Xây dựng cho biết thị trường bất động sản năm ngoái đã vượt qua "vùng đáy" từng ghi nhận trong 2023. Nguồn cung bất động sản sau thời gian dài hạn chế có dấu hiệu tăng trưởng. Riêng quý III/2024, 23 dự án với gần 12.000 sản phẩm được cấp phép, tăng 53% so cùng kỳ. Cả nước có hơn 900 dự án, khoảng 426.000 căn được xây dựng.

Thanh khoản cải thiện tích cực cũng thúc đẩy nhiều doanh nghiệp quay trở lại thị trường. Lượng giao dịch chung cư, nhà riêng lẻ và đất nền có xu hướng tăng. Theo số liệu của Bộ Xây dựng, giao dịch chung cư, nhà riêng lẻ trong quý III/2024 tăng 29%, còn đất nền là 13% so cùng kỳ.

Thị trường 2024 có nhiều động lực thúc đẩy doanh nghiệp địa ốc quay lại hoạt động, theo ông Nguyễn Văn Đính, Phó chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA). Theo ông, ba bộ luật liên quan bất động sản có hiệu lực sớm từ 1/8, mở ra hành lang pháp lý mới cho thị trường. Điều này thúc đẩy nhiều chủ đầu tư ra hàng sau thời gian dài "nghe ngóng", góp phần tăng thêm nguồn cung trong nửa cuối năm ngoái.

Ngoài ra, bảng giá đất mới được ban hành cũng góp phần gỡ vướng cho những dự án bị tắc khâu tính tiền sử dụng đất. Đây là điều doanh nghiệp mong đợi bởi dự án được tái khởi động sẽ giúp khơi thông dòng tiền và thúc đẩy thanh khoản.

Năm 2024 cũng ghi nhận hoạt động mua lại trái phiếu doanh nghiệp bất động sản trước hạn sôi động. Nhiều doanh nghiệp địa ốc đã "sạch" nợ trái phiếu. Theo dữ liệu của Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA), bất động sản là nhóm ngành đứng thứ hai về giá trị phát hành trái phiếu trong 11 tháng năm 2024 với hơn 63.000 tỷ đồng. Con số này tăng gần 23% so với năm 2022.

Sang năm nay, ông Đính cho biết khối lượng trái phiếu doanh nghiệp bất động sản còn lớn khi đến thời điểm trả nợ sau hai năm gia hạn. Tuy nhiên, áp lực đáo hạn "không đáng kể" nhất là với các chủ đầu tư chuyên phát triển nhà ở. Bởi nguồn cung cải thiện thúc đẩy thanh khoản, giúp doanh nghiệp huy động được lượng lớn tiền trả trước của khách hàng.

Dù qua giai đoạn khó khăn nhất, thị trường địa ốc vẫn đối mặt với một số thách thức. Ông Cấn Văn Lực, chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng BIDV, đánh giá thị trường phục hồi còn chậm, không đồng đều giữa các phân khúc và khu vực. Theo ông, khó khăn với doanh nghiệp địa ốc vẫn là vấn đề pháp lý, nghĩa vụ tài chính và áp lực chi phí đầu vào tăng cao.

Ngoài ra, nhu cầu vay mua bất động sản của người dân vẫn kém cải thiện do giá nhà quá cao, trong khi thu nhập thực tế của người dân chưa cải thiện.

Thực tế, 3-4 năm trở lại đây, thị trường bất động sản trải qua nhiều đợt "sốt nóng" do một số nhóm đầu cơ, sàn giao dịch, môi giới gom hàng, đẩy giá và lướt sóng. Thời gian qua, nhiều phiên đấu giá vùng ven Hà Nội ghi nhận mức trúng trên trăm triệu một m2, theo Bộ Xây dựng, có dấu hiệu bị đẩy giá để bán chênh kiếm lời.

Tương tự với chung cư, nhiều sàn giao dịch lợi dụng tình trạng khan hiếm nguồn cung để "cộng thêm giá" khi giao dịch với khách hàng, dao động 5-20% giá bán. Hoạt động này khiến các phân khúc nhà ở ngày càng bị đội giá lên cao, vượt xa tầm với của phần đông người dân, tiềm ẩn nhiều nguy cơ bất ổn cho đời sống xã hội, kinh tế.

"Giá nhà neo cao có thể gây cản trở quá trình phát triển bền vững của thị trường thời gian tới", ông Lực nhận xét.