Lãi suất ngân hàng năm 2019 sẽ tăng hay giảm?

Đại diện Vụ Chính sách tiền tệ cũng cho biết thêm hiện lãi suất của các ngân hàng có phần tăng hơn là do chu kỳ đến hẹn lại lên. Năm nào gần Tết cũng có hiện tượng biến động lãi suất, sau đó sẽ trở lại xu hướng là giảm, hoặc có tăng không đáng kể so với năm 2018.

Mục tiêu 2019 là giải ngân dòng vốn đang kẹt

Chia sẻ tại Hội thảo về kinh tế vĩ mô 2019 do Đại học Ngân hàng TP HCM vừa tổ chức, TS. Nguyễn Tú Anh, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ NHNN, cho rằng quan điểm cá nhân ông đánh giá lãi suất trong năm 2019 sẽ giảm. Điều này cũng trùng khớp với khảo sát nhanh do Vụ Chính sách tiền tệ thực hiện với 28 tổ chức tín dụng.

Các tổ chức này khá lạc quan về tình hình lãi suất, với 17/28 ngân hàng dự đoán lãi suất sẽ giảm, 11/28 nhà băng cho là lãi sẽ tăng, tuy nhiên mức độ tăng không đáng kể. Riêng tỷ giá, 100% các tổ chức tin năm nay tỷ giá sẽ đi xuống.

Xu hướng lãi suất của năm 2019 được nhận định sẽ không biến động so với 2018.

Ông nói thêm lãi suất tăng hay giảm còn phải tương quan với tình hình các nước trong khu vực và thế giới. Nhưng theo quan sát, tình hình chung ở các nước, năm 2019 lãi khó có thể tăng thêm nữa, do đã đạt đỉnh.

“Động lực tăng trưởng của năm 2019 là giải ngân. Điều đáng chú ý hiện nay là dòng vốn đầu tư công với khoảng 400.000 tỷ đồng còn kẹt, chưa giải ngân được. Nếu năm 2019 vẫn tiếp tục kẹt thì rất khó. Nên mục tiêu năm nay là giải ngân, khoảng hơn một nửa số này giải ngân được là thành công rồi. Bởi dòng vốn này thoát được ra thị trường thì trong khoảng một tháng sẽ quay lại hệ thống ngân hàng, giảm áp lực huy động vốn. Xu thế tăng của lãi suất vì vậy cũng sẽ bị kìm hãm”, ông Tú Anh khẳng định.

Doanh nghiệp nào sẽ sống tốt nếu lãi suất tăng?

Một báo cáo khá công phu của Đại học Ngân hàng TP HCM về kinh tế vĩ mô Việt Nam vừa được đơn vị này công bố cũng cho thấy bức tranh khá sáng cho mặt bằng lãi suất từ năm 2018 đến nay.

Báo cáo cho thấy ngay những tháng đầu của năm 2018, các nhà điều hành chính sách tiền tệ đã chủ động giảm lãi suất. NHNN đã hạ dần lãi suất chào mua trên thị trường mở từ 5%/năm xuống còn 4,75%/năm, gián tiếp tạo điều kiện cho các ngân hàng thương mại giảm mặt bằng lãi suất cho vay. Nhờ vậy đã giúp giữ lãi suất bình quân cho vay năm qua, trong khi lãi suất huy động tăng khá mạnh.

PGS. TS Nguyễn Đức Trung, Phó Hiệu trưởng Đại học Ngân hàng TP HCM, đại diện nhóm nghiên cứu này, cho biết khi lập bảng theo dõi hệ số khả năng thanh toán lãi vay (ICR) trên nền dữ liệu từ nhà thống kê tài chính StoxPlus, có thể thấy suốt giai đoạn từ năm 2012 tới nay, tỷ lệ doanh nghiệp có khả năng chịu đựng chi phí vay vốn ngân hàng đã tăng dần. Số doanh nghiệp vay vốn quá nhiều so với khả năng, hoặc kinh doanh kém, lợi nhuận không đủ trả lãi cũng ít đi (năm 2018 còn 10%).

Nói về sức chịu đựng của doanh nghiệp trong năm 2019, TS. Lê Thẩm Dương cho rằng nếu chỉ nhìn nhận việc kinh doanh qua lãi suất vay thì chưa đủ. Bởi không chỉ chống đỡ với lãi suất, bản thân các doanh nghiệp phải tìm cách chống đỡ với toàn bộ môi trường kinh doanh như nguyên liệu, các đối thủ cạnh tranh.

Theo ông, vấn đề của các doanh nghiệp là tập trung nâng năng lực kháng cự của mình lên, đây cũng là xu thế và cách làm chung của doanh nghiệp trên thế giới. Có như vậy thì trước bất cứ biến đổi nào thì cũng có thể kháng cự được.

Những doanh nghiệp có đầu tư cho lâu dài sẽ dư sức chịu đựng được những biến động của nền kinh tế. (Ảnh: Vneconomy).

Dẫn chứng về điều này, TS. Lê Thẩm Dương cho hay trong năm 2018, số doanh nghiệp chết yểu tại Việt Nam là hơn 90.000, tăng 59% so với năm trước đó. Tuy nhiên, bên cạnh con số này vẫn có các doanh nghiệp trụ vững và phát triển tốt bằng chính năng lực cạnh tranh của mình.

Ngoài ra, ông Dương cũng cho rằng các doanh nghiệp phải tìm được thị trường cho đầu ra cho các sản phẩm. Có năng lực cạnh tranh và thị trường thì dù lãi suất tăng đến đâu vẫn có thể trụ vững trong nền kinh tế.

TS. Dương nhân định thêm, nếu lãi suất biến động mạnh thì sẽ chỉ có 2 loại doanh nghiệp có thể chịu đựng được, là doanh nghiệp mà năm 2018 có lợi nhuận và nền tảng đều tăng, tức các doanh nghiệp chịu đầu tư cho hạ tầng, năng lực người lao động. Loại doanh nghiệp thứ 2 chịu đựng được khó khăn là những doanh nghiệp tập trung hy sinh lợi nhuận để tập trung cho dài hạn, tức lợi nhuận tuy chưa tốt nhưng có tập trung đầu tư cho lâu dài.