Trận đấu giành 'bát cơm vàng' của 1,5 triệu người Trung Quốc

1,56 triệu người Trung Quốc đăng ký thi tuyển công chức năm 2017, theo Business Insider ngày 22/11. Kỳ thi thường niên này là bước đầu tiên để đặt một chân vào vị trí đáng mơ ước trong cơ quan nhà nước, hay còn được gọi là "bát cơm vàng" nhờ tính ổn định lâu dài.

Ở Trung Quốc, nhân viên công chức nhận được phúc lợi về sức khỏe và trợ cấp lương hưu tốt hơn. Một số cơ quan nhà nước còn cung cấp chỗ ăn ở miễn phí. Mọi ứng viên phải là công dân Trung Quốc có bằng đại học, tuổi từ 18 đến 35.

Kỳ thi gồm hai phần và kéo dài năm tiếng. Hai tiếng đầu tiên, ứng viên phải làm 135 câu hỏi trắc nghiệm về toán, sự kiện thế giới, ngôn ngữ và logic. Sau đó, họ phải làm bài luận trong ba tiếng tiếp theo.

Những ứng viên thành công sẽ tiếp tục được kiểm tra chuyên môn và phỏng vấn với các cơ quan cụ thể.

Ứng viên thi công chức chen chúc trước một trường ở thành phố Nam Xương, tỉnh Giang Tây năm 2011. Ảnh: Getty Images

Năm nay, 1,38 triệu người vượt qua vòng hồ sơ và sẽ dự thi vào ngày 10/12. Tuy nhiên, với 28.533 chỉ tiêu trên cả nước, cơ hội giành được một vị trí công chức rất mong manh. Trung bình, 48 người sẽ cùng tranh nhau một "bát cơm vàng".

Trang China Daily cho biết một vị trí tại Phòng Hợp tác Quốc tế thuộc Hội kế hoạch hóa gia đình Trung Quốc có đến 2.666 ứng viên mong chờ.

Các công việc trong khu vực tư nhân từng phổ biến vào những năm 1980 và 1990. Năm 2004, chỉ có 120.000 người thi tuyển công chức. Tuy nhiên, từ đầu thế kỷ 21 đến nay, do nhiều cơ chế thay đổi, số thanh niên muốn có việc nhà nước tăng vọt.

Số lượng việc làm có sẵn cũng tăng dần mỗi năm, một phần do dân số đang già đi và đến tuổi nghỉ hưu.

Ổn định tài chính không đồng nghĩa với lương cao

Sự ổn định mà các công việc nhà nước mang lại rất hấp dẫn, khiến nhiều thạc sĩ và tiến sĩ - những người vượt xa điều kiện tham dự kỳ thi, cũng mong muốn nộp hồ sơ. Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa bạn sẽ được trả lương cao khi làm những công việc này.

Lương không cao nhưng công việc nhà nước đảm bảo tính ổn định, do đó được người Trung Quốc ví là "bát cơm vàng". Ảnh: Getty Images

Năm 2015, công chức bậc thấp nhất có mức lương cơ bản mới áp dụng là 212,5 USD mỗi tháng, được các cơ quan truyền thông Trung Quốc đánh giá "không cao" so với người lao động ở nông thôn. Tuy nhiên, mức lương công chức đã tăng gần gấp đôi lương cơ bản trước đó. Đây là một phần cuộc chiến chống tham nhũng của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Bắt nguồn từ thi tuyển quan chức triều đình

Kỳ thi tuyển công chức không phải là ý tưởng của thời hiện đại. Trong hơn 1.200 năm, Trung Quốc đã tổ chức thi tuyển cho các vị trí ở mọi cấp hành chính. Về bản chất, đất nước đông dân nhất thế giới khuyến khích việc tuyển dụng dựa trên kết quả thi thay vì ảnh hưởng bởi nền tảng gia đình hoặc quan hệ xã hội.

Thời xưa, hàng triệu người đàn ông khắp cả nước đã đăng ký dự thi. Việc gian lận cũng từng xảy ra từ thời đó bởi tính chất vô cùng khắc nghiệt. Dù cuối cùng không thể đỗ, những người bỏ thời gian ôn thi vẫn được lợi lâu dài.

"Một trong những kết quả ngoài mong đợi của các kỳ thi đó là tạo ra hàng loạt người có tài năng ngôn ngữ, sử dụng chúng cho những mục đích phi chính thức, từ thầy thuốc đến thầy cò, tác giả tiểu thuyết đến giáo viên", Benjamin Elman, chuyên gia nghiên cứu Trung Quốc tại Đại học Princeton (Mỹ) cho biết.

Các kỳ thi được bãi bỏ năm 1905, trước khi được xem xét kỹ và tổ chức lại sau nhiều thập niên.

Thi công chức không xa lạ ở châu Á

Trung Quốc không phải quốc gia châu Á duy nhất tổ chức kỳ thi công chức. Philippines có kỳ thi viết với mục đích tương tự hai năm một lần, dành cho bất cứ ai trên 18 tuổi, bất kể trình độ học vấn.

Hàn Quốc cũng tổ chức thi công chức, bao gồm vị trí trong sở cảnh sát và sở cứu hỏa. Nếu ai đó được nhận vào cơ quan nhà nước, họ được coi đã đem lại vinh dự cho toàn thể gia đình, theo Korea Times. Năm nay, hơn 600.000 người Hàn Quốc đang chuẩn bị cho kỳ thi này. Thậm chí, một "làng thi" ở gần Seoul được lập ra dành cho những người đến ở tạm thời để tập trung ôn thi.