Uniqlo: Hành trình từ cửa hàng quần áo nam đến niềm tự hào thời trang châu Á của tỉ phú giàu nhất Nhật Bản

Cửa hàng quần áo nhỏ mọc lên ở vùng đất công nghiệp

Ogori Shoji – tiền thân của Uniqlo, được thành lập bởi gia đình Yanai vào tháng 3/1949. Ogori ban đầu được định hướng là một cửa hàng bán quần áo cho quý ông, đặt tại thành phố Ube, phía tây nam Nhật Bản. Nơi này nổi tiếng trong những thập niên đầu của thế kỉ trước về khai thác than, hóa chất, bê tông và thép.

Nhận thấy tiền năng và công việc kinh doanh ngày một thuận lợi, Hitoshi Yanai – người sáng lập ra cửa hàng, cảm thấy đủ tự tin để thành lập Công ty TNHH Ogori Shoji vào mùa xuân năm 1963. Tổng số vốn ban đầu chỉ vỏn vẹn ở 6 triệu yên.

Hưởng lợi từ bối cảnh kinh tế Nhật Bản tăng trưởng mạnh mẽ vào những thập niên 70- 80 của thế kỉ XX, Ogori mở rộng và phát triển ổn định trong 20 năm sau đó.

Tới năm 1984, Hitoshi Yanai chuyển giao công việc quản lí công ty cho con trai mình, là Tadashi Yanai. Và thời điểm đó cũng đánh dấu một cột mốc cho nhà bán lẻ hàng đầu Nhật Bản này.

Chuyển giao quyền lực

Tadashi bắt tay vào công cuộc cách mạng doanh nghiệp của mình. Ngày 2/6/1984, ông thành lập ra cửa hàng Unique Clothing Warehouse tại quận Fukuromachi thuộc thành phố Hiroshima. "Kho quần áo độc đáo" ngay lập tức tạo ra sức hút với người tiêu dùng xứ mặt trời mọc, với logo có phông chữ vuông, giống như tên của những bộ phim khoa học viễn tưởng được yêu thích ở thời điểm bấy giờ.

Bên cạnh bán quần áo cho quý ông như định hướng trước đây, Unique Clothing Warehouse  kinh doanh cả những sản phẩm thời trang cho phụ nữ. Mặt hàng khá đa dạng, trải dài từ giày trắng, những chiếc quần jeans rộng thùng thình, váy xếp li cho đến áo khoác nam và giày đế bằng cho nữ.

Đám đông xếp hàng trước "Kho quần áo độc đáo" vào ngày khai trương cửa hàng. (Ảnh: SCMP).

Theo những gì Yanai mô tả trong một cuốn sách của mình, khái niệm "Kho quần áo độc đáo" ra đời nhằm mục đích cung cấp một cửa hàng, nơi có thể giúp người tiêu dùng mua sắm quần áo có chất lượng cao một cách dễ dàng nhưng với giá cả hợp lí, giống như mua một quyển tạp chí trong hiệu sách.

Một năm sau khi cửa hàng ban đầu ra đời, Unique Clothing Warehouse bắt đầu để ý đến việc chiếm lĩnh thị trường trong nước và vươn ra nước ngoài. Tình cờ, tham vọng này giúp thay đổi số phận công ty sau này.

Thương hiệu được tạo ra khi... đọc nhầm

Vào năm 1988, trong quá trình làm việc với đối tác Hong Kong, liên quan đến vấn đề thương hiệu, nhân viên chịu trách nhiệm đã đọc nhầm chữ "C" thành chữ "Q". Tadashi lập tức bị thu hút bởi điều này, và quyết định đổi tên và rút ngắn thương hiệu xuống thành "Uniqlo" như ngày hôm nay.

Cái tên "Uniqlo" nổi tiếng ngày hôm nay được ra đời do... đọc nhầm. (Ảnh: Yahoo).

Ba năm sau, công ty mẹ Ogori Shoji được đổi tên thành Fast Retailing, và được niêm yết trên Sàn giao dịch chứng khoán Hiroshima vào mùa hè năm 1994. 

Thời điểm đó, Uniqlo có 100 cửa hàng trên khắp Nhật Bản. 

Đến năm 1996, công ty mở một văn phòng tại quận Shibuya ở Tokyo để lên kế hoạch phát triển sản phẩm. Sau đó 1 năm, Fast Retailing đã niêm yết cổ phiếu của mình trên Sở giao dịch chứng khoán Tokyo.

Bước ngoặt phát triển

Vào lúc này, Uniqlo đã đưa ra quyết định mang tính lịch sử: đi theo bước chân của các nhà bán lẻ quần áo lớn, như Gap của Mỹ, bằng cách sản xuất các mặt hàng gắn thương hiệu của riêng mình và bán độc quyền thông qua các cửa hàng. Cũng từ đây, hãng làm việc với công ty tư vấn thương hiệu tại Mỹ, và tạo ra logo mới, với 4 hình vuông tương ứng với 4 chữ "u", "ni", "q", "lo" ghép vào nhau.

Tadashi Yanai bắt đầu thuê các nhà máy Trung Quốc để sản xuất quần áo, nơi chi phí lao động thấp hơn đáng kể so với tại Nhật Bản. Điều này giúp cho giá cả các mặt hàng của hãng được giữ ở mức khá thấp.

Ban đầu, tỉ lệ sản phẩm "nguyên bản" đến từ thương hiệu không cao, hãng vẫn bán thêm một số quần áo khác được nhập về. Đến năm 1998, Uniqlo mở cửa hàng đầu tiên tại quận Harajuku, Tokyo, tất cả đồ được bán đều có thương hiệu của hãng.

Tadashi Yanai tiếp nối thành công của cha mình và đưa Uniqlo trở thành thương hiệu nổi tiếng Nhật Bản. (Ảnh: SCMP).

Thời điểm đó, Nhật Bản đang đối mặt với tình trạng bong bóng kinh tế, những bộ quần áo gắn logo đỏ chữ trắng với chất lượng cao và giá cả hợp lí từ Uniqlo ngay lập tức tạo nên cú hích cho người tiêu dùng xứ Phù Tang.

Song song với việc khai trương cửa hàng bán hoàn toàn đồ mà mình làm ra, Uniqlo bắt đầu ra mắt "chiến dịch lông cừu", với những bộ quần áo mùa đông "sành điệu và đầy màu sắc", với tiêu chí là giá rẻ và tiện dụng. "Các mặt hàng có giá chỉ từ 1.900 yên, và công chúng bắt đầu mua sắm không ngừng" – Beryl Tung – phát ngôn viên của Uniqlo chia sẻ.

"Chức năng, sự đổi mới và công nghệ là những yếu tố đóng vai trò mạnh mẽ trong việc phổ biến các sản phẩm của hãng. Ví dụ, các dòng HeatTech, Airism hay và Ultra Light Down được sản xuất với các chất liệu và chức năng đa dạng để phục vụ các nhu cầu khác nhau của người mua".

"Một điều quan trọng nữa là chúng tôi sử dụng các vật liệu tự nhiên, cao cấp - như cashmere, merino siêu mịn, vải lanh cao cấp, cotton supima, v.v.. nhưng vẫn có giá cả hợp lí", bà Tung nói thêm.

Với hơn 500 cửa hàng trong nội địa tính vào năm 2001, Uniqlo bắt đầu đẩy mạnh kế hoạch đưa ra thương hiệu ra nước ngoài. Văn phòng công ty Thượng Hải được mở vào năm 1999 để tập trung vào việc quản lí sản xuất.

Cửa hàng đầu tiên tại nước ngoài của Uniqlo được mở ở London, vào tháng 9 năm 2001. Sau đó một năm, cửa hàng khác được mở tại Thượng Hải, Trung Quốc.

Không có khách hàng mục tiêu

Với triết lí "Thay đổi quần áo. Thay đổi trí tuệ thông thường. Thay đổi thế giới", mong muốn của của Fast Reatailing là "làm phong phú thêm cuộc sống của tất cả mọi người, ở mọi nơi, bất kể chủng tốc, tuổi tác, sắc tộc, tôn giáo, hay giới tính".

"Và đó là lí do tại sao Uniqlo không có khách hàng mục tiêu. 'Uniqlo LifeWear' được tạo ra cho tất cả mọi người, vì vậy bất cứ ai cũng đều là khách hàng mục tiêu", phát ngôn viên của hãng bổ sung.

Một cửa hàng quần áo của Uniqlo tại Owariasah, Nhật Bản. (Ảnh: SCMP).

Fast Retailing không có cơ sở sản xuất riêng nhưng làm việc với các đối tác trên toàn thế giới. Hầu hết các đối tác này đều nằm ở châu Á, bao gồm Trung Quốc, Việt Nam, Indonesia và Ấn Độ, với các văn phòng địa phương tại Thượng Hải, TP HCM, Dhaka, Jakarta, Istanbul và Bangalore. Ngoài ra, công ty cũng có xưởng thiết kế riêng tại Nhật Bản.

Công ty cũng đang tích cực xây dựng dựa trên các mối quan hệ hiện có của mình. Năm 2006, Fast Retailing liên kết với công ty vật liệu Toray Industries để tạo ra dòng sản phẩm HeatTech.

Vào tháng 3/2009, Uniqlo cũng làm việc với nhà thiết kế thời trang theo phong cách tối giản người Đức - Jil Sander trong một dự án khác. Bên cạnh đó, hãng cũng kết hợp với nhà mốt cao cấp Đài Loan Shiatzy Chen hay nhà thiết kế người Mỹ Alexander Wang để tạo ra những bộ sưu tập đặc biệt.

Tham vọng trở thành số một thế giới

Mặc dù có nhiều thành công, nhưng công ty mẹ của Uniqlo không phải không có những thất bại. Điển hình là việc tàn lụi rất nhanh của thương hiệu thời trang Skip, khi khai tử chỉ sau 15 tháng kể từ 2002.

Trong một cuộc phỏng vấn với The Daily Telegraph vào tháng 3 năm 2016, Yanai nói: "Tôi có thể được mọi người nhìn nhận là thành công, nhưng tôi đã phạm nhiều sai lầm. Mọi người coi sai lầm của họ quá nghiêm trọng. Điều bạn cần là phải tích cực và tin rằng bạn sẽ tìm thấy thành công trong lần tới".

Uniqlo trở thành hiện tượng của ngành công nghiệp thời trang châu Á nói riêng và thế giới nói chung. (Ảnh: Wiki).

Tuy nhiên, những thành công rõ ràng đã vượt xa những thất bại. 

Vào tháng 6 năm 2019, Yanai được Forbes xếp hạng là người giàu thứ 31 trên thế giới, và là người giàu nhất Nhật Bản, với giá trị tài sản ròng ước tính là 29,4 tỉ USD.

Tính đến tháng 2 năm nay, Uniqlo đã có 2.136 cửa hàng tại 22 thị trường, trong đó 825 ở Nhật Bản và công ty đang mở khoảng ba cửa hàng mới trên toàn cầu mỗi tuần. Điều này chứng minh tham vọng rất lớn của hãng.

"Fast Retailing đang hướng tới việc tạo ra một ngành bán lẻ tiêu dùng kĩ thuật số mới, và đưa Uniqlo trở thành thương hiệu số 1 thế giới trong lĩnh vực sản xuất hàng thời trang cơ bản", bà Beryl Tung khẳng định.