Cách xét nghiệm mới giúp phát hiện bệnh lao nhanh và chính xác gấp nhiều lần thông thường

	WHO: Việt Nam đi đầu trong chiến lược chấm dứt bệnh lao toàn cầu
	Bệnh lao – một trong số những ‘kẻ giết người’ hàng đầu
	Hơn 20.000 người mang vi rút lao chưa được phát hiện bệnh

Với hy vọng tìm thấy bệnh lao sớm, các nhà khoa học tại Viện Khoa học và Công nghệ Y tế (THSTI) và Viện khoa học y tế Ấn Độ, New Delhi, đã cùng nhau phát triển các xét nghiệm nhạy cảm và nhanh chóng để phát hiện nhiễm lao ở phổi và màng xung quanh.

Một báo cáo trong Hội nghị khoa học Ấn Độ cho rằng phát hiện và điều trị sớm là việc làm rất quan trọng để ngăn chặn sự lây lan, bùng phát và phát triển của bệnh lao.

Lao là bệnh truyền nhiễm do vi rút Mycobacterium gây ra. Nó thường ảnh hưởng đến phổi, nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến các bộ phận khác của cơ thể. Bệnh lây lan từ người này sang người khác khi hít phải không khí bị nhiễm bệnh - khi những người bị nhiễm bệnh lao ho, hắt hơi, họ đẩy mầm bệnh vào không khí.

Theo báo cáo, khi vi khuẩn tấn công phổi, bệnh sẽ có những biểu hiện ở phổi - dạng bệnh lao phổ biến nhất. Nhưng trong năm 2016, khoảng 15% bệnh nhân mới được phát hiện bị nhiễm lao ngoài phổi, nghĩa là những cơ quan khác cũng có thể bị nhiễm lao.

Ảnh minh họa

Cho đến nay, việc phát hiện tất cả các dạng bệnh lao chủ yếu dựa trên kính hiển vi soi đờm và xét nghiệm nuôi cấy. Mặc dù phương pháp này không tốn kém và đơn giản, nhưng nó có độ nhạy thấp.

Một thử nghiệm không tốn nhiều chi phí nhưng phải mất từ ​​2 đến 8 tuần để có kết quả. Để phát hiện các protein của vi khuẩn trong các mẫu đờm, các xét nghiệm chẩn đoán thông thường sử dụng kháng thể.

Tuy nhiên, để giúp giải quyết những thiếu sót trong giao thức thử nghiệm hiện tại, các nhà nghiên cứu đã phát triển hai xét nghiệm dựa trên aptamer DNA - xét nghiệm Sorbent Immobilized Sorbent Assay (ALISA) và cảm biến điện hóa (ECS) để phát hiện protein vi khuẩn trong đờm. Aptamers là các phân tử DNA, RNA hoặc peptide liên kết với một phân tử cụ thể. Chúng có thể được sử dụng cho cả nghiên cứu cơ bản và mục đích lâm sàng như các loại thuốc phân tử.

Hiện tại, các nhà nghiên cứu đã so sánh hiệu suất của các xét nghiệm mới được phát triển với các xét nghiệm dựa trên kháng thể trong 314 mẫu đờm. Kết quả cho thấy, ALISA tạo ra độ nhạy 92% so với phương pháp dựa trên kháng thể là 68%.

Nhóm nghiên cứu đã sử dụng ALISA để phát hiện một protein vi khuẩn, HspX. Nhưng phải mất năm giờ để các nhà nghiên cứu thu được kết quả vì phương pháp này đòi hỏi sự cố định đờm là một bước tốn thời gian. Vì vậy, nhóm đã phát triển một bài kiểm tra ECS đơn giản hóa. Trong kỹ thuật này, nhóm nghiên cứu cố định aptamer bằng điện cực, và khi gắn với HspX trong mẫu đờm, một tín hiệu điện đã được ghi lại.

Theo các nhà nghiên cứu, xét nghiệm ECS có thể được sử dụng để sàng lọc các mẫu trong thực địa. Mất ít nhất 30 phút để cung cấp kết quả và rất nhạy cảm.

Xét nghiệm ECS cũng có thể phát hiện protein HspX trong 91% các mẫu được thử nghiệm trong nghiên cứu. Ngoài ra, không cần chuẩn bị mẫu đờm mà là một quá trình phức tạp và tốn thời gian.

Tarun Sharma, một thành viên của nhóm nghiên cứu cho biết: “Chúng tôi mong muốn phát triển các aptamers để phát hiện nhiều protein vi khuẩn đồng thời, được dự kiến ​​sẽ dẫn đến một thử nghiệm mạnh mẽ hơn”.

Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học đã sử dụng xét nghiệm dựa trên aptamer cũng để phát hiện bệnh lao màng phổi, dạng lao ngoài phổi thứ hai phổ biến nhất. Các nhà nghiên cứu lưu ý chẩn đoán sớm bệnh lao phổi được giới hạn bởi sự sẵn có của một xét nghiệm nhạy cảm và nhanh chóng. Hiệu suất của các xét nghiệm dựa trên DNA hiện tại rất khác nhau do tải lượng vi khuẩn thấp trong mẫu dịch màng phổi.

“Đến hiện tại vẫn chưa có xét nghiệm nào chẩn đoán xác định bệnh lao màng phổi. Ngay cả WHO cũng xác nhận Gene Xpert có độ nhạy kém 22%. Ngược lại, xét nghiệm dựa trên aptamer của chúng tôi cho bệnh lao màng phổi cho thấy độ nhạy 93% và có hiệu quả về chi phí”, Sagarika Haldar, một thành viên của nhóm nghiên cứu giải thích.

Hiện tại, tất cả kết quả của cuộc nghiên cứu này được công bố trên tạp chí ACS Các bệnh truyền nhiễm và phân tích sinh hóa.

	Khó khăn trong việc điều trị bệnh lao cho người nhiễm HIV
	Bệnh lao sinh dục nữ khiến nhiều phụ nữ không thể có con
	Phụ huynh cần cảnh giác để phòng tránh và điều trị bệnh lao ở trẻ em