Chuyên gia y tế thế giới: Người khoẻ mạnh không cần đeo khẩu trang phòng dịch Covid -19

Các quan chức y tế thế giới nhấn mạnh rằng những người khoẻ mạnh không nhất thiết phải đeo khẩu trang để phòng virus Covid -19. Tuy nhiên cảnh báo này đã không thể ngăn được dòng người đổ xô đi mua khẩu trang, khiến nhiều bệnh viện rơi vào tình trạng thiếu khẩu trang y tế trầm trọng. 

Nhiều người đặt câu hỏi là chiếc khẩu trang có thể bảo vệ bác sĩ và y tá, vậy tại sao lại nói khẩu trang không có ích giúp họ phòng bệnh? Dưới đây là những giải đáp cần thiết mà Bloomberg đã ghi lại được từ những chuyên gia y tế hàng đầu thế giới.

1. Các quan chức y tế khuyến cáo gì?

Trong hướng dẫn Covid -19, Tổ chức Y tế Thế giới cho biết những người khoẻ mạnh chỉ nên đeo khẩu trang khi chăm sóc những người bị bệnh, hoặc tiếp xúc với những người nghi ngờ nhiễm virus. 

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ cũng khuyến cáo mọi người không nên “thần thánh hoá” tác dụng của khẩu trang. 

Tạp chí Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ cũng đưa ra quan điểm tương tự khi nói rằng không có bằng chứng nào cho thấy khẩu trang sẽ bảo vệ được những người bình thường trong công việc hàng ngày của họ.

2. Khuyến cáo đó có đúng không?

Một vài nghiên cứu nhỏ đã chỉ ra rằng, việc sử dụng khẩu trang thường xuyên có thể đã làm giảm tốc độ lây lan của các dịch bệnh, như cúm mùa hay Sars. Tuy nhiên, những nghiên cứu này không được coi là một kết luận y khoa. 

Và khi tình trạng khẩu trang y tế khan hiếm, sẽ tốt hơn nếu chúng ta để dành cho bác sĩ, y tá, những người thực sự cần chúng và là những người bắt buộc phải tiếp xúc với người bệnh trong môi trường làm việc của họ.

3. Vậy khi nào chúng ta nên đeo khẩu trang?

Đó là khi chúng ta đang bị ho hoặc hắt hơi. Ho là triệu chứng phổ biến của virus Covid - 19, và virus lây lan qua những giọt bắn, những chất dịch bị đẩy ra ngoài cơ thể khi ho hoặc hắt hơi. Những giọt bắn này thường đủ nặng để rơi ngay xuống đất hoặc các bề mặt xung quanh. 

Nhiễm trùng có thể xảy ra nếu các giọt dịch tiết này rơi vào miệng, mũi hoặc là mắt của những người xung quanh, hoặc trực tiếp từ bàn tay chưa rửa mà chạm vào các bề mặt có dính các dịch tiết đó. 

Một khi bệnh nhân được chuẩn đoán mắc Covid -19 và được cách li tại nhà, họ và những người chăm sóc được khuyên nên đeo khẩu trang khi ở cùng phòng.

4. Có nên đeo mặt nạ phòng độc?

Mặt nạ phòng độc có những kích cỡ khác nhau để phù hợp với khuôn mặt của người đeo. Người sử dụng lấy không khí thông qua bộ lọc của mặt nạ thay vì qua các khoảng trống ở hai bên như khẩu trang thông thường. 

Mặt nạ phòng độc được thiết kế để người đeo tránh tiếp xúc với không chỉ các giọt hô hấp, mà còn là các hạt khí dung nhỏ hơn có thể mang các tác nhân virus và trôi nổi trong không khí. Lây truyền virus Covid -19 qua khí dung đã được cảnh báo, tuy nhiên nó chỉ xảy ra trong phòng phẫu thuật, với các thủ tục y tế nhất định như mở khí quản và hút đường thở. 

Các loại mặt nạ phòng độc không thoải mái khi sử dụng trong thời gian dài. Chúng gây nóng và tạo áp lực lên mặt, một số người thậm chí còn thấy khó thở. Do đó mặt nạ phòng độc không phù hợp cho những người có tiền sử bệnh tim hay hô hấp.

5. Sai lầm nào khi đeo khẩu trang? 

Jerome Adams, bác sĩ phẫu thuật tại Hoa Kỳ, cho biết mọi người thường có xu hướng chạm vào mặt ngoài khẩu trang nhiều lần, điều này có thể làm tăng nguy cơ bị nhiễm virus Covid -19. 

WHO nhấn mạnh rằng khi sử dụng khẩu trang, điều quan trọng bạn nên làm theo chính xác các bước dưới đây: đeo khẩu trang bằng tay sạch; tháo gỡ khẩu trang từ phía sau vành tai, tránh chạm vào mặt ngoài khẩu trang và rửa tay ngay sau đó. Tuyệt đối không tái sử dụng khẩu trang dùng một lần, và vứt bỏ khẩu trang vào thùng rác có nắp đậy.

* Bài viết có sự giúp đỡ của Jason Gale, nhà báo/biên tập viên tờ Bloomberg. Ông là cây viết phụ trách các mảng như kinh doanh, tài chính và sức khoẻ toàn cầu. Jason Gale hoàn thành bằng Thạc sĩ Y tế dự phòng tại Đại học Sydney năm 2018.