Đường Hồ Chí Minh còn 382 km chưa hoàn thành, khó thông toàn tuyến trong năm 2022

Tại phiên họp thẩm tra Báo cáo của Chính phủ đánh giá tổng thể tình hình thực hiện Nghị quyết về triển khai dự án đường Hồ Chí Minh và kế hoạch trong giai đoạn tiếp theo, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, ông Lê Quang Huy cho biết dự án đường Hồ Chí Minh được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư vào tháng 12/2004. Dự án có điểm đầu tại Pắc Bó (Cao Bằng) điểm cuối tại Đất Mũi (Cà Mau) dài 3.183 km, tuyến chính dài 2.499 km, nhánh tây dài 684 km.

Để phù hợp với thực tế triển khai, năm 2013, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết điều chỉnh một số nội dung và giải pháp nhằm tiếp tục thực hiện có hiệu quả chủ trương đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh. Theo đó, thời hạn hoàn thành nối thông toàn tuyến được lùi đến năm 2020.

Đến thời điểm hiện nay, dự án chưa được nối thông toàn tuyến, nhưng do đã hết giai đoạn phân kỳ đầu tư, cần triển khai giai đoạn phân kỳ đầu tư mới, Chính phủ đã có báo cáo đánh giá tổng thể tình hình thực hiện Nghị quyết 66/2013/QH13 (Nghị quyết 66) đến năm 2020, 2021 và kế hoạch triển khai dự án đường Hồ Chí Minh giai đoạn tiếp theo.

Dự kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ xem xét, cho ý kiến về báo cáo này tại Phiên họp thứ 9.

Mục tiêu thông toàn tuyến vẫn chưa hoàn thành trong năm 2022

Dự án đường Hồ Chí Minh được khởi công xây dựng năm 2000. Theo Nghị quyết 66, đến năm 2020, hoàn thành nối thông toàn tuyến từ Pác Bó (Cao Bằng) đến Đất Mũi (Cà Mau) quy mô tối thiểu hai làn xe với chiều dài khoảng 2.744 km, không bao gồm các đoạn đi trùng đã và đang được đầu tư bằng các dự án khác.

Đến nay, dự án đã hoàn thành 2.362 km/2.744 km, đạt 86,1% và khoảng 258 km tuyến nhánh; đang triển khai đầu tư 211 km; còn lại khoảng 171 km chưa bố trí được vốn để triển khai thực hiện.

Để tiếp tục thực hiện có hiệu quả chủ trương đầu tư, đảm bảo tiến độ nối thông toàn tuyến, Bộ Giao thông vận tải kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các Ủy ban của Quốc hội và các Đoàn ĐBQH tiếp tục quan tâm, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát để kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai dự án.

Đồng thời, kiến nghị Quốc hội ưu tiên bố trí đủ nguồn lực để thực hiện nối thông hai làn xe; trong giai đoạn 2021-2025 ưu tiên đầu tư trước hai dự án Chợ Chu - Ngã ba Trung Sơn và Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Vĩnh Thuận; cho phép cập nhật điểm khống chế chủ yếu theo quy hoạch mạng lưới đường bộ được duyệt; chuyển đổi hình thức đầu tư các dự án trong giai đoạn tiếp theo thuộc đoạn Đoan Hùng - Chợ Bến sang hình thức đầu tư công.

Bộ Giao thông vận tải cũng kiến nghị Quốc hội giao Chính phủ triển khai cụ thể các dự án trong giai đoạn sau năm 2020 tùy theo nhu cầu vận tải và khả năng cân đối nguồn lực.

Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho biết việc triển khai thực hiện dự án đầu tư xây dựng đường Hồ Chí Minh đến nay đã là 18 năm, mục tiêu của dự án cơ bản hoàn thành, phát huy hiệu quả kinh tế - xã hội.

Dự án hoàn thành nối thông toàn tuyến đã được lùi từ năm 2010 đến sang năm 2020. Tuy nhiên, đến nay có 171 km chưa triển khai. Như vậy dự án chưa hoàn thành nối thông toàn tuyến theo đúng Nghị quyết 66.

Đối với vấn đề giải phóng mặt bằng, di dân, một số địa phương bàn giao chậm, ảnh hưởng đến tiến độ dự án, vấn đề này cần phải có đánh giá chi tiết, cụ thể.

Đối với giai đoạn triển khai tiếp theo để hoàn thành thông tuyến, Ủy ban cho rằng Chính phủ cần cân đối, sắp xếp đủ nguồn lực, quyết tâm hoàn thành thông toàn tuyến trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV.

Quyết tâm cao không lỡ hẹn

Tại phiên họp các đại biểu chỉ ra rằng, trên thực tế, đến năm 2022 mục tiêu thông toàn tuyến vẫn chưa hoàn thành, một số đoạn tuyến đang trong quá trình triển khai, còn dở dang, một số đoạn tuyến chưa triển khai thực hiện. Như vậy, tiến độ thực hiện dự án không bảo đảm theo phân kỳ đầu tư đã quy định tại Nghị quyết của Quốc hội.

Các đại biểu cho rằng cần làm rõ nguyên nhân chậm trễ trong triển khai thực hiện; đồng thời, đề nghị làm rõ sự cần thiết phải triển khai thực hiện các đoạn tuyến còn lại, việc đầu tư các đoạn tuyến phải được ưu tiên bố trí vốn để hoàn thành.

Bên cạnh đó, các đại biểu cũng đề nghị Chính phủ khẳng định quyết tâm cao độ, đẩy nhanh tiến độ các dự án thành phần chưa hoàn thành để đảm bảo nối thông toàn tuyến theo quy mô tối thiểu hai làn xe, không lỡ hẹn hoàn thành dự án đường Hồ Chí Minh.

Trong quá trình đưa vào khai thác vẫn còn một số tình trạng vi phạm, lấn chiếm hành lang giao thông đường bộ, đề nghị Bộ Giao thông vận tải phối hợp với chính quyền địa phương để phát hiện và xử lý kịp thời…

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết việc hoàn thành dự án sẽ góp phần đẩy mạnh kết nối giao thông, liên kết vùng, nâng cao đời sống đồng bào dân tộc vùng sâu vùng xa, vùng căn cứ cách mạng trước đây, tạo điều kiện cho các địa phương miền núi, vùng sâu vùng xa phát triển, rút ngắn khoảng cách miền núi với đồng bằng, góp phần tích cực vào công cuộc xóa đói giảm nghèo, đảm bảo quốc phòng, an ninh.

Tuy nhiên, cho tới nay, dự án vẫn chưa thể hoàn thành để nối thông toàn tuyến từ Pắc Bó đến Đất Mũi, một số đoạn chưa hoàn thành khiến dự án chưa phát huy được hết hiệu quả cũng như chưa tạo được mối liên kết vùng, chưa đảm bảo được tính đồng bộ, liên thông, tạo tiền đề tăng trưởng cho địa phương và cho cả nước.

Lãnh đạo Quốc hội đề nghị Bộ Giao thông vận tải sớm hoàn thiện báo cáo, nêu rõ những khó khăn, vướng mắc, kiến nghị, đề xuất để Chính phủ cho ý kiến thống nhất, nêu cao tinh thần hành động quyết liệt để sớm hoàn thiện dự án với chất lượng cao.