Đường sắt Cát Linh - Hà Đông chưa biết bao giờ hoàn thành và đưa vào sử dụng

Chiều 27/9, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đã tổ chức họp báo thường kì quý III-2019 dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông.

Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông chủ trì cuộc họp báo chiều 27-9

Trả lời câu hỏi của báo chí về việc vì sao Bộ GTVT nhiều lần báo cáo chỉ còn 1% khối lượng công việc còn lại chưa hoàn thành, nhưng đến giờ vẫn chưa thể đưa tuyến đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông vào vận hành chính thức và đến bao giờ dự án sẽ hoàn thành?, Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông cho biết đến nay, dự án vẫn chưa thể hoàn thành, bàn giao vào khai thác thương mại do còn một số tồn tại chính chưa được hoàn thiện gồm: Chưa hoàn thành công tác chỉnh trang, hoàn thiện mỹ quan, khắc phục tồn tại kiến trúc các nhà ga, khu depot, hoàn chỉnh hồ sơ hoàn công, thủ tục nghiệm thu; Các thiết bị đã lắp đặt Tổng thầu chưa cung cấp được đầy đủ các chứng chỉ, hồ sơ.... để hoàn tất đánh giá an toàn hệ thống.

Hiện chưa hoàn thành đề cương vận hành thử toàn hệ thống để cho tất cả các đoàn tàu chạy thử (thông tin tín hiệu, hệ thống bán vé...) để đồng bộ hóa làm cơ sở kiểm chứng hoạt động của thiết bị và đánh giá độ sẵn sàng của hệ thống, nhân sự vận hành;

Chưa bổ sung đủ hồ sơ quản lí chất lượng nên Tư vấn độc lập đánh giá an toàn hệ thống (Công ty Tư vấn ACT của Pháp) chưa có đủ cơ sở xác định mức độ an toàn của toàn hệ thống và chưa đủ điều kiện để cấp chứng nhận an toàn hệ thống theo quy định.

Đường sắt Cát Linh- Hà Đông chưa biết bao giờ hoàn thành và đưa vào sử dụng. (Ảnh: Ngô Nhung)

Theo Bộ GTVT, trong thời gian thực hiện dự án luôn nhận được sự quan tâm, đề cập tại cuộc gặp của lãnh đạo cấp cao Việt Nam và Trung Quốc. Từ tháng 4/2019 đến nay, Bộ trưởng Bộ GTVT cũng gặp và làm việc trực tiếp với lãnh đạo cấp cao của Tổng thầu, các cơ quan ngoại giao phía bạn trong đó có Đại sứ quán Trung Quốc tại Việt Nam để đôn đốc Tổng thầu khẩn trương hoàn thiện các vấn đề tồn đọng.

Các nguyên nhân tồn tại, khó khăn, vướng mắc dẫn đến chưa vận hành, khai thác thương mại dự án đã được Thủ tướng Chính phủ giao Bộ GTVT chủ động xử lí dứt điểm theo thẩm quyền hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền giải quyết.

Tuy nhiên, quá trình làm việc của Bộ GTVT, Ban Quản lí dự án đường sắt với Tổng thầu chưa đạt được kết quả, đặc biệt là công tác tập hợp hồ sơ của Tổng thầu chưa đáp ứng yêu cầu.

Tổng thầu có dự kiến tiến độ hoàn thành nhưng theo đánh giá của Bộ GTVT là chưa khả thi, Bộ đang yêu cầu Tổng thầu khẩn trương lập kế hoạch chi tiết cụ thể đối với từng hạng mục còn lại để xác định thời gian hoàn thành dự án sớm nhất. "Sau khi chốt được mốc hoàn thành, Bộ GTVT sẽ báo cáo cấp thẩm quyền cũng như thông tin kịp thời đến các cơ quan báo chí"- lãnh đạo Bộ GTVT cho hay.

Về việc trong thời gian gần đây, trên các phương tiện thông tin đại chúng có thông tin về Kết luận của Kiểm toán Nhà nước (KTNN) khi tiến hành kiểm toán dự án từ tháng 9-2018 đến tháng 11/2018, Bộ GTVT cho rằng do tính chất của dự án và các điều kiện khách quan như quy định của Việt Nam về hợp đồng trọn gói EPC khác biệt với thông lệ quốc tế; chậm trễ trong công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) dẫn đến không thể thực hiện hoàn thành công tác khảo sát thiết kế, lập tổng dự toán để làm cơ sở xác định giá trị trọn gói ngay từ đầu... 

Vì vậy, từ khi khởi công dự án đến cuối năm 2015, Chủ đầu tư phải thực hiện hình thức duyệt, tạm duyệt dự toán để có cơ sở cho việc thực hiện một số hạng mục xây lắp và để tạm thanh toán giá trị khối lượng cho Tổng thầu để thúc đẩy tiến độ dự án trong giai đoạn này.

Do quy định của Việt Nam và Trung Quốc có nhiều khác biệt về thiết kế, đơn giá định mức để lập dự toán chưa đầy đủ, văn bản hướng dẫn áp dụng chính sách chậm ban hành, dẫn đến quá trình thực hiện còn có sai sót, tồn tại đã được KTNN chỉ ra. Bộ GTVT đã có báo cáo, giải trình với KTNN và sẽ nghiêm túc thực hiện các kết luận mà KTNN đã nêu ra, đồng thời sẽ tổng hợp, báo cáo TTgCP các nội dung vượt thẩm quyền.

"Bộ GTVT đã và đang rà soát, xác định trách nhiệm các tập thể, cá nhân có liên quan đến các nội dung theo kiến nghị kiểm toán và tiếp tục thực hiện công tác kiểm điểm, xử lí trách nhiệm các cá nhân, tập thể có liên quan"- ông Nguyễn Ngọc Đông thông tin.