Kinh tế Việt Nam là điểm sáng nhất trong số các nước châu Á

Tờ Vietnam-Briefing nhận định, Việt Nam làm một trong những quốc gia nhận được đánh giá tích cực của quốc tế trước phản ứng nhanh chóng và hiệu quả trong việc kiểm soát đại dịch Covid-19. 

Dù không tránh được "cơn bão" suy thoái kinh tế toàn cầu, nhưng triển vọng phục hồi của Việt Nam vẫn tích cực và là điểm sáng nhất trong số các nước châu Á. Quan điểm này cũng được chia sẻ trong nghiên cứu của UBS - một công ty dịch vụ tài chính và ngân hàng của Thụy Sĩ có lượng tài sản quản lí lớn nhất thế giới.

Kinh tế Việt Nam có những dấu hiệu tích cực

Số liệu do Tổng cục Thống kê công bố ước tính GDP của Việt Nam tăng 1,81% trong nửa đầu năm 2020. Mặc dù tỉ lệ này còn khiêm tốn, nhưng Việt Nam vẫn là một trong số ít quốc gia đạt được mức tăng trưởng tích cực trong thời kì đại dịch. Với việc kiểm soát dịch tốt, các hoạt động kinh doanh nhanh trở lại hoạt động bình thường, dự báo nền kinh tế Việt Nam sẽ lấy lại đà tăng trưởng trong thời gian còn lại của năm.

Việt Nam đã đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế cho các giai đoạn sắp tới. Theo Ngân hàng Nhà nước tốc độ tăng trưởng GDP của Việt Nam năm 2021 sẽ hồi phục trở lại. Nếu dịch bệnh trong nước được tiếp tục kiểm soát, dịch bệnh trên thế giới được đẩy lùi, tăng trưởng GDP của Việt Nam năm 2021 dự kiến có thể đạt 6,5-7,5%.

Số liệu mới nhất của Bộ Kế hoạch và Đầu tư (MPI) về tổng quan về tình hình hoạt động của Việt Nam trong sáu tháng đầu năm 2020 có nhiều khả quan. Tính đến ngày 20/6/2020, tổng giá trị vốn đăng kí cấp mới, điều chỉnh tăng vốn và góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài đạt 15,67 tỉ USD, bằng 84,9% so với cùng kì năm 2019. Ước tính vốn các dự án FDI tạo ra đạt 8,65 tỉ USD, bằng 95,1% so với cùng kì năm 2019.

Lũy kế đến ngày 20/6/2020, cả nước có 32.212 dự án còn hiệu lực với tổng vốn đăng kí là 377,9 tỉ USD. Vốn đầu tư thực hiện lũy kế của các dự án FDI ước đạt 220,4 tỉ USD, bằng 58,3% tổng vốn đầu tư đăng kí còn hiệu lực.

Chỉ tính riêng trong tháng 6/2020, cả nước thu hút 1,79 tỉ USD vốn đăng ký cấp mới, đầu tư mở rộng và góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài, tăng 3,1% so với cùng kỳ năm 2019, tăng 14,9% so với tháng 5/2020 và chiếm tỉ trọng chiếm 11,4% tổng vốn đầu tư thu hút được trong 6 tháng đầu năm.

Việt Nam tiếp tục tăng trưởng FDI bất chấp đại dịch

Đại dịch Covid-19 đã ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng FDI của Việt Nam. Tính đến tháng 9/2020, các dự án đầu tư nước ngoài đã giải ngân được 13,76 tỉ USD, bằng 96,8% so với cùng kì năm 2019.

Trong 9 tháng năm 2020, cả nước thu hút được 21,20 tỉ USD, bằng 81,1% so với cùng kì năm trước về tổng vốn đăng kí cấp mới, vốn điều chỉnh và góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài.

Cũng như năm 2019, các quốc gia châu Á chiếm tỉ trọng lớn nhất trong vốn FDI vào Việt Nam. Trong 9 tháng đầu năm, các quốc gia như Singapore, Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản và Thái Lan là các nhà đầu tư hàng đầu theo doanh thu. Về số lượng dự án, Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản và Singapore là những nước đóng góp hàng đầu.

Trong đó, Trung Quốc đang tiếp tục tăng tốc đầu tư vào Việt Nam. Năm ngoài, Trung Quốc đứng thứ tư trong nhóm nhà đầu tư lớn vào Việt Nam, thì năm nay quốc gia này thăng bậc lên thứ ba về tổng vốn và thứ hai về số dự án. 

Việc phê duyệt các dự án lớn vào đầu năm 2020, trước khi xảy ra đại dịch, đã góp phần lớn vào việc tăng đầu tư mới và điều chỉnh vốn. 

Các khu công nghiệp trên cả nước đã thu hút 6 tỉ USD vốn FDI trong nửa đầu năm, trong đó Bạc Liêu, TP HCM và Bà Rịa - Vũng Tàu dẫn đầu về tỉ trọng cam kết vốn.

Cụ thể, tính đến cuối tháng 6, có 336 khu công nghiệp đã được thành lập tại Việt Nam, trên tổng diện tích đất là 98.000 ha, theo số liệu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Trong số 57 tỉnh, thành phố nhận được vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trong nửa đầu năm, Bạc Liêu thu hút được tỉ trọng cam kết vốn lớn nhất với 4 tỉ USD, chiếm 25,5% tổng vốn. TP HCM đứng thứ hai với hơn 2 tỉ USD, chiếm 12,9% tổng vốn, tiếp theo là Bà Rịa - Vũng Tàu với 1,95 tỉ USD, chiếm 12,4%.

Tại Bạc Liêu, bên cạnh dự án nhà máy nhiệt điện khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) trị giá 4 tỉ USD do nhà đầu tư Singapore tài trợ. một số dự án lớn khác trong tháng 1 - 6 bao gồm nhà máy sản xuất lốp xe trị giá 300 triệu USD của nhà đầu tư Trung Quốc tại tỉnh Tây Ninh. Nhà đầu tư Trung Quốc cũng bơm thêm 138 triệu USD vào một cơ sở sản xuất lốp radian. 

Nhà đầu tư Nhật Bản cũng tăng 75,2 triệu USD cho nhà máy sản xuất phụ tùng ô tô và điện tử tại Việt Nam; Nhà máy Ce Link Việt Nam 2 của Hồng Kông trị giá 49,8 triệu USD tại Bắc Giang cho các sản phẩm và linh kiện điện tử.

Tổng số dự án đầu tư trong nước lũy kế là 9.650 dự án, với tổng vốn đầu tư đạt khoảng 99,6 triệu USD với vốn đầu tư đã giải ngân chiếm 46,3%.

Công nghệ số và các sản phẩm công nghệ cao góp phần tăng doanh thu

Trong bối cảnh đại dịch toàn cầu, ngành sản xuất, công nghệ số và các sản phẩm công nghệ cao tiếp tục đem lại doanh thu lớn cho Việt Nam. Trong 6 tháng đầu năm 2020, điện thoại, điện tử và máy tính là những mặt hàng đứng đầu về giá trị và tỉ trọng xuất khẩu.

Một số dự án đầu tư lớn trong giai đoạn này bao gồm dự án USI của Trung Quốc để sản xuất bảng mạch điện tử đeo được ở Hải Phòng; dự án hệ thống ô tô Furukawa của Nhật Bản để sản xuất dây điện cho ô tô ở Vĩnh Long, và dự án Victory của Đài Loan để sản xuất và lắp ráp máy tính và các dự án liên quan khác các bộ phận.

Ngoài ra, các sản phẩm công nghệ khác như may mặc và giày dép vẫn nằm trong số 5 mặt hàng xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam.

Sự phát triển của Công nghiệp 4.0 để hỗ trợ đổi mới sáng tạo được xác định vừa là ưu tiên vừa là thách thức. Gần đây, một số công ty lớn đã thành lập cơ sở sản xuất và nghiên cứu và phát triển của họ tại Việt Nam. 

Ở cấp độ trong nước, TP HCM cũng đang có kế hoạch sâu rộng nhằm thúc đẩy phát triển và nghiên cứu trí tuệ nhân tạo (AI) trong thời gian tới. Theo đề xuất, thành phố sẽ trở thành trung tâm nghiên cứu, triển khai và chuyển giao ứng dụng AI của cả nước và khu vực, đồng thời là một trong những thành phố dẫn đầu về phát triển AI trong khu vực ASEAN.

Sau khi sản xuất thành công thiết bị 5G, Việt Nam sẽ hướng tới thương mại hóa công nghệ, nhằm nâng cao lợi thế cạnh tranh.

Xuất khẩu bị ảnh hưởng, nhưng hàng hóa của Việt Nam vẫn có nhu cầu cao

Trong nửa đầu năm 2020, xuất khẩu giảm 6,7% so với cùng kì năm ngoái, đạt tổng giá trị 79,8 tỉ USD. Thặng dư thương mại 14,2 tỉ USD của khu vực có vốn đầu tư nước ngoài bù đắp cho mức nhập siêu 10,2 tỉ USD của khu vực trong nước, góp phần đưa cán cân thương mại thặng dư 4 tỉ USD.

Ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 đặc biệt nghiêm trọng đối với nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu của Việt Nam. Ngoài máy tính và máy móc, hầu hết các sản phẩm hàng đầu của Việt Nam đều có kim ngạch xuất khẩu thấp hơn trong nửa đầu năm 2020 so với cùng kì năm ngoái. Tuy nhiên, các số liệu chỉ ra rằng những thiệt hại này là tương đối nhẹ và hàng hóa Việt Nam vẫn có nhu cầu.

Thúc đẩy ưu tiên hoạt động kinh tế 

Nhận thức được nhu cầu cấp thiết để đưa nền kinh tế đi đúng hướng, Chính phủ Việt Nam đã thực hiện một số biện pháp khuyến khích xuất khẩu, đầu tư và tiêu dùng.

Có thể chỉ ra một số thành công gần đây của Việt Nam chẳng hạn như việc thực hiện Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - EU (EVFTA) và Hiệp định Bảo hộ Đầu tư Việt Nam - EU (EVIPA) và dự kiến kí kết Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) trong tháng 11/2020.

Lĩnh vực sản xuất trở lại tăng trưởng trong tháng 9 với Chỉ số mua hàng sản xuất (PMI) của Việt Nam tăng lên 52,2 từ 45,7 trong tháng 8. Điểm trên 50 cho thấy sự mở rộng trong lĩnh vực sản xuất.

Tuy nhiên, trước tác động của đại dịch làm tăng nguy cơ thất nghiệp tại thành thị và những vấn đề về nợ công, chậm giải ngân. Mặc dù phải đối mặt với nhiều thách thức và bất ổn, kết quả hoạt động trong 9 tháng đầu năm 2020 cho thấy Việt Nam đã vượt qua được "cơn bão" kinh tế. 

Dù cuộc khủng hoảng hiện tại còn lâu mới kết thúc, nhưng Việt Nam sẽ tiếp tục gặt hái những lợi ích từ chiến lược ngăn chặn sớm khi tiếp tục dẫn đầu trong quá trình phục hồi sau Covid-19.

Theo ghi nhận từ một báo cáo của HSBC, nền kinh tế Việt Nam tiếp tục tăng trưởng trong năm nay, và sẽ trở thành nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất trong khu vực vào năm 2021.