Người già cần cảnh giác với nguy cơ đột quỵ mùa nắng nóng

	101 điều cần biết về đột quỵ
	Cảnh báo 'cái chết đột ngột' đang ngày càng trẻ hoá

Nhờ khả năng điều hòa nhiệt độ nên thân nhiệt của chúng ta luôn ổn định ở 37 độ C, dù nhiệt độ ngoài môi trường có giảm xuống hay tăng lên. Trong những ngày nắng nóng, cơ thể phải thải nhiệt bằng cách ra mồ hôi, thở nhanh, đi tiểu, giãn mạch ngoài da, tăng hoạt động của tim để đẩy máu ra bề mặt cơ thể nhằm thoát nhiệt... Nếu cơ thể không tự làm mát được thì nhiệt độ cơ thể tăng cao sẽ dẫn đến đột quỵ.

Đột quỵ không còn là căn bệnh xa lạ đối với người Việt Nam và nó đang có xu hướng giảm độ tuổi mắc bệnh, khoảng 45 tuổi trở lên. 80% nguyên nhân dẫn đến đột quỵ là do tắc mạch máu não bởi cục máu đông gây ra và 20% còn lại là do xuất huyết não.

Những ngày nắng nóng có thể gây đột qụy bằng cơ chế phối hợp bởi 3 yếu tố:

Nắng nóng khiến cơ thể phải đổ nhiều mồ hôi, gây mất nước, dẫn tới giảm khối lượng máu, làm thiếu hụt lượng máu nuôi não, dẫn đến đột quỵ não.

Hai là, thời tiết nắng nóng làm tăng thân nhiệt, gây rối loạn chức năng điều phối hoạt động sống của hệ thần kinh trung ương, làm rối loạn hô hấp và tuần hoàn, hậu quả cũng suy giảm lượng máu nuôi não dẫn đến đột quỵ.

Ba là, nắng nóng gây rối loạn hoạt động của hệ tim mạch, làm tim hoạt động kém, suy giảm hiệu suất tống máu, kèm theo sự giãn mạch, làm cho thiếu máu nuôi não và nhiều cơ quan khác cũng dẫn đến đột quỵ.

Thời tiết nắng nóng, khi nhiệt độ cao, mức dao động nhiệt độ càng lớn thì nguy cơ dẫn đến bệnh đột quỵ lại càng cao. (Ảnh: Kiều Vân)

Trời càng nắng nóng, càng dễ gây ra đột quỵ, nhiệt độ càng cao thì mức độ đột quỵ càng nặng. Nếu nhiệt độ ngoài trời từ 35 - 36^oC ít khi gây ra đột quỵ mà chỉ có triệu chứng say nắng và say nóng. Nhưng khi nhiệt độ ngoài trời từ 39 - 40^oC trở lên thì rất dễ gây đột quỵ não ở người cao tuổi.

Theo TS.BS Trần Chí Cường - Chủ tịch Hội Can thiệp Thần kinh TP.HCM, người sáng lập Trung tâm Cấp cứu Đột quỵ Quốc tế (SIS), trước khi cơn đột quỵ đến gần thường có các dấu hiệu như đau đầu và hoa mắt (do huyết áp tăng cao); cơn thiếu máu não thoáng qua (mắt mờ, tê yếu tay chân, nói khó, nói đớ)... Tuy nhiên, các triệu chứng thường xảy ra nhanh trong vài giờ, nên người bệnh dễ nhầm lẫn với say nắng và bỏ qua.

Sốc nhiệt tổn thương não

Theo TS.BS Lương Quốc Chính, khoa Cấp cứu A9, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, sốc nhiệt là tình trạng nghiêm trọng nhất của tổn thương do nhiệt.

Sốc nhiệt có thể giết hoặc gây tổn hại cho não và các cơ quan nội tạng khác trong cơ thể. Mặc dù sốc nhiệt chủ yếu ảnh hưởng tới những người trên 50 tuổi nhưng người trẻ cũng dễ gặp.

Sốc nhiệt là hậu quả của việc tiếp xúc với nhiệt độ cao kéo dài. Sốc nhiệt thường biểu hiện ban đầu bằng các rối loạn nhẹ liên quan tới nhiệt như chuột rút, ngất xỉu và lả nhiệt (kiệt sức vì nóng). Các triệu chứng thường gặp khác bao gồm buồn nôn, co giật, lú lẫn, mất định hướng, đôi khi mất ý thức hoặc hôn mê. Nhưng sốc nhiệt cũng có thể không có dấu hiệu báo trước.

Nếu sinh sống ở khu vực đô thị, người trong cuộc có thể dễ bị sốc nhiệt trong đợt nóng kéo dài, đặc biệt khi trời không có gió và chất lượng không khí kém. (Ảnh: Kiều Vân)

Với thời tiết nắng nóng hiện nay, bất cứ ai cũng có thể đột quỵ do thời tiết. Người trung niên và cao tuổi, mắc bệnh lý tim mạch hoặc có tiền sử đột quỵ có nguy cơ cao nhất. Việc cấp cứu chậm trễ có thể dẫn tới những hậu quả đáng tiếc.

Ngoài việc nhanh chóng cấp cứu trong "thời gian vàng" - 3 tiếng đầu tiên, bệnh nhân cần được việc sơ cứu trong lúc chờ đến bệnh viện để giữ mạng sống, giảm nhẹ di chứng.

- Đầu tiên, trấn an tâm lý và khuyến khích họ thở sâu. Nới rộng quần áo, chú ý quan sát sắc diện của người bệnh. Nếu bệnh nhân ngừng thở hoặc hôn mê, lập tức hô hấp nhân tạo.

- Để bệnh nhân nằm yên với đầu kê hơi cao. Nếu ói mửa, cần đặt người nghiêng sang một bên, tránh để các chất ói mửa từ miệng và mũi khiến bệnh nhân khó thở. Nếu lên cơn co giật, người nhà đặt bệnh nhân nằm nghiêng, dùng khăn vải đặt giữa hai hàm răng để tránh cắn vào lưỡi.

- Lưu ý không cạo gió, vắt chanh vào miệng, cúng bái, cố ép bệnh nhân ăn hoặc uống... làm tình hình thêm nghiêm trọng.

4 bước sơ cứu người bị đột quỵ (Ảnh: VnExpress)

Phòng tránh bệnh đột quỵ

Dù rất nguy hiểm và khó lường nhưng hoàn toàn có thể chủ động phòng tránh, bằng cách chú ý khẩu phần ăn uống kết hợp tập thể dục đều đặn, giữ thói quen sinh hoạt lành mạnh.

- Mùa nắng nóng bạn cần theo dõi dự báo thời tiết để chủ động phòng tránh đột quỵ cho ông bà, cha mẹ đã cao niên. Không nên đi lại hay làm việc vào những ngày nắng nóng và những giờ cao điểm nắng nóng từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều. Cần đội nón mũ rộng vành khi đi ngoài nắng.

- Nếu gia đình bạn có điều kiện dùng máy điều hòa nhiệt độ thì nên để nhiệt độ ở khoảng 26 - 28 độ C. Các gia đình không dùng máy điều hòa nhiệt độ thì làm mát nhà ở bằng cách che nắng, mở cửa cho thông thoáng với bên ngoài, bật quạt mát.

- Bạn cần uống nước thường xuyên để tránh mất nước. Các loại nước uống tốt vừa giải nhiệt vừa bù muối là nước trái cây, nước canh, nước rau, dung dịch oresol. Những người cao tuổi, sức yếu, có bệnh tim mạch, đã từng bị đột qụy thì không ra ngoài nắng sau 10 giờ sáng, không làm việc hoặc hoạt động gắng sức khi cơ thể mệt mỏi, đói và khát ở ngoài trời nắng.

(Ảnh: misiunea150) Đột quỵ, đôi khi được gọi là "tai biến mạch máu não" xảy ra khi máu cung cấp đến một vùng não bị chặn lại. Khi đó, các tế bào não không được cung cấp oxy và glucose cần thiết để tồn tại, bị chết đi. Nếu không được phát hiện và chữa trị sớm, tổn thương não vĩnh viễn có thể xảy ra. Đột quỵ có thể cướp đi mạng sống của một người hết sức đột ngột và có thể xảy ra với bất cứ độ tuổi nào. Đột quỵ não thường xảy ra bởi 2 nguyên nhân chính, thứ nhất là do động mạch não bị tắc, thường là do cục máu đông hoặc mảng xơ vữa gây cản trở dòng máu. Nguyên nhân cao thứ hai là do mạch máu bị vỡ ra do tăng huyết áp đột ngột. Vì vậy, việc ngăn ngừa cục máu đông, bình ổn huyết áp là rất cần thiết và quan trọng đối với mỗi người để phòng tránh tai biến, đột quỵ.

Nguyên nhân và cách xử trí khi có người bị tim đột ngột ngừng đập Tim đột ngột ngừng đập là tình trạng bất ngờ mất chức năng tim, hô hấp và ý thức, khá nhiều người hoang mang về căn ...

Điều gì xảy ra với bạn trong cơn đột quỵ? Đột quỵ là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. Dưới đây là những gì cần biết về các triệu chứng, yếu ...

Thiết bị sớm phát hiện đột quỵ trong 30 giây Theo EurekAlert, các nhà nghiên cứu Mỹ đã phát triển một thiết bị có hình dạng như chiếc mũ, có khả năng phát hiện đột ...