Phiên toà vụ án Hà Văn Thắm sáng 23/9: 'Ông Sơn từng nói sẵn sàng hi sinh cả tính mạng của mình vì lợi ích của PVN'

HĐXX tạm nghỉ. Chiều 13h30 HĐXX tiếp tục làm việc.

Luật sư Trương Thị Minh Thơ bào chữa cho bà Hứa Thị Phấn

Luật sư khẳng định 81 bút lục này không phải là bút lục trong vụ án của Phạm Công Danh mà là bút lục của vụ Hà Văn Thắm, đề nghị VKS chỉ rõ. Đồng thời, bút lục có chữ viết tay vẫn được xác định là bút lục của vụ án bình thường.

Tôi hoàn toàn toàn thống nhất với LS Thiệp và LS bị cáo Hoàn. Số tiền 500 tỷ là mục đích sử dụng cho quá trình tái cơ cấu, không phải là thụ hưởng cá nhân. Nếu bà Phấn là người thụ hưởng thì ông Danh lúc đó đã là người sở hữu rồi những tài sản sau khi giải chấp liên quan đến 5 người trong nhóm bà Phấn lại không được trả vào chủ sở hữu. Số tài sản đó hiện đã kê biên đến vụ án liên quan đến VNCB chứ không phải liên quan đến bà Phấn.

VKS không có căn cứ chứng minh bà Phấn là người làm hồ sơ vay, phía bà Phấn chỉ là người ký thế chấp tài sản và chỉ bảo đảm cho ½ khoản vay tương đương 250 tỷ đồng.

Tiếp nối lời của Luật sư Thơ, Luật sư Thảo nhấn mạnh lại người đi vay là Công ty Trung Dung. Chính Tập đoàn Thiên Thanh trong văn bản gửi một lãnh đạo (4/9/2015) trong đó cũng có nêu rõ khoản nợ 500 tỷ của Công ty Trung Dung tài sản thế chấp là 268 Tô Hiến Thành. Do đó, đối tượng đi vay được xác định rõ là Công ty Trung Dung không phải là bà Phấn.

Ngoài ra, luật sư cũng đưa vấn đề là VKS chưa trả lời về việc lấy hai bản cung vào thời điểm bà Phấn nằm viện cấp cứu có đảm bảo tính khách quan hay không.

Luật sư Huỳnh Phương Nam bào chữa cho bị cáo Phạm Hoàng Giang

Đồng ý với quan điểm của VKS về bị cáo Giang không có việc bàn bạc và cùng ý chí trong việc thu lãi ngoài từ Công ty BSC. Trong quá trình xét xử, bị cáo có sự thành khẩn khai báo, hoàn cảnh gia đình khó khăn, con mắc bệnh hiểm nghèo. Luật sư cũng cho biết các bị cáo khác đã có sự đóng góp trong việc chữa trị bệnh cho con của bị cáo Giang mặc dù các bị cáo cũng đang trong hoàn cảnh khó khăn.

Đề nghị HĐXX xem xét không kết tội của bị cáo Giang trong tội danh “Lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản”. Luật sư mong nếu không được miễn tội thì mong HĐXX cho bị cáo Giang được hưởng mức án thấp, không tiếp tục bị cách ly khỏi xã hội sau khi phiên toà kết thúc.

Luật sư bào chữa cho bị cáo Lê Tuấn Anh

VKS cho rằng với vị trí Giám đốc CN, bị cáo về mặt chủ quan buộc phải biết về hành vi chi lãi ngoài và là người có vị trí cao nhất nên phải chịu trách nhiệm.

Theo Luật sư, việc các nhân viên thực hiện việc nhận và chi tiền đã được thực hiện từ giám đốc trước. VKS không đưa ra được căn cứ buộc phải biết việc chi lãi ngoài của các nhân viên và buộc phải biết từ thời điểm nào.

Luật sư bào chữa cho bị cáo Nguyễn Văn Hoàn

Bị cáo Hoàn là người làm công ăn lương, tại thời điểm Trung Dung vay bị cáo không hề biết mục đích thực sự của khoản vay. Theo LS việc phê duyệt cho Trung Dung vay hoàn toàn đúng với quy định của pháp luật, theo quy định 1627 của NHNN. Nếu bị cáo Hoàn có vi phạm thì chỉ vi phạm quy trình nội bộ của OceanBank thôi.

Luật sư Ngô Huy Ngọc bào chữa cho bị cáo Lê Thị Thu Thuỷ

LS cho rằng bà Thuỷ không phải chịu trách nhiệm liên đới gộp chung với số tiền hơn 1.300 tỷ đồng mà chỉ phải chịu trách nhiệm với 22 tỷ thôi. LS đã đưa ra những căn cứ nhưng VKS chưa đưa ra ý kiến quan điểm của mình về phần này. Ông cho rằng liên quan đến trách nhiệm dân sự cần phải có căn cứ pháp luật rõ ràng, không thể buộc những người liên quan đến thủ tục hành chính phải bồi thường.

Bị cáo Thuỷ không phải là người thực hành, không có thẩm quyền và cũng không có khả năng thu hồi số tiền đã chi ra.

Đề nghị VKS áp dụng 5 tình tiết giảm nhẹ để thay đổi khung hình phạt đối với bị cáo Thuỷ.

Luật sư Đỗ Mạnh Trường bào chữa cho bị cáo Nguyễn Thị Minh Thu

Theo Luật sư đây là sự đột phá trong khoa học pháp lý của VKS khi xem xét hành vi cấu thành tội phạm dựa trên việc xét xử công khai, rất có ý nghĩa trong đời sống xã hội, là diễn biến mang tính bước ngoặt của HĐXX. Đối với lỗi của yếu tố đồng phạm về mặt khoa học pháp lý thì phải là lỗi cố ý gián tiếp.

Bị cáo Thu không hề biết mục đích chi của số tiền 12,9 tỷ đồng nên bị cáo Thu không chung ý chí với Ông Sơn và ông Thắm. Mặt khác đây cũng chưa xác định là lợi nhuận của BSC. Do đó không có căn cứ để kết luận bị cáo Thu là đồng phạm với Thắm và Sơn để chiếm đoạt tiền. Luật sư đề nghị VKS tuyên bị cáo Thu không vi phạm tội “Lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản”.

Đối với tội danh “Cố ý làm trái…”, đề nghị HĐXX giảm trừ 184 tỷ liên đới đối với hành vi có liên quan Khôi Trang, bà Thu Ba, 116 tỷ chưa đủ căn cứ xác định. Đồng thời, có cơ sở thu hồi số tiền đó hay không? trong thời hạn truy tố đã áp dụng biện pháp nào để thu hồi số tiền đó hay chưa?

Đối với LS Phạm Thành Hưng – đại diện OceanBank, ông đồng tình với những chia sẻ của luật sư bên nguyên đơn dân sự chính trong vụ án này nhưng theo luật sư Trường “dù có ngôn từ mỹ lệ hay trái tim nhân hậu” thì cần phải xác định có thiệt hại hay không có thiệt hại, ai là người thiệt hại?

LS đưa ra một số quan điểm mang tính gợi mở nhưng vẫn chưa làm rõ tư cách pháp lý của mình. Tại phiên toà này, Oceanbank không mặc nhiên trở thành nguyên đơn dân sự, không thể sử dụng nội dung trong cáo trạng hay kết quả tư CQĐT làm căn cứ, nếu có thiệt hại thì thiệt hại đó có khả thi trong việc thu hồi hay không?

Nhóm LS bào chữa cho bị cáo Phạm Công Danh

Luật sư Phan Trung Hoài

Luật sư thừa nhận việc sử dụng sai mục đích của khoản vay tại Công ty Trung Dung, nhưng cần xác định lại một cách chính xác hậu quả. Luật sư cũng thống nhất về dòng tiền đi của khoản tiền vay 500 tỷ và người thụ hưởng cuối cùng. Do đó, nhất trí với ý kiến của VKS và từ phía nguyên đơn dân sự là OceanBank về việc bà Phấn là người chịu trách nhiệm dân sự cuối cùng.

Về việc đánh giá các tài sản bảo đảm, LS cho rằng những tài sản bảo đảm cho khoản vay là hoàn toàn đủ giá trị pháp lý và có giá trị. LS đưa ra nguyên nhân không đưa tài sản quyền phát sinh từ tài sản số 268 Tô Hiên Thành vào để thay thế tài sản bảo đảm là do tài sản này không đủ giá trị pháp lý, tài sản này không thuộc sở hữu của Công ty Trung Dung.

Về nội dung của cam kết 3 bên, người ký với tư cách đại diện NH Đại Tín không phải là người đại diện theo pháp luật, do đó không có giá trị. Lúc đó Đại Tín đang đặt dưới sự giám sát của tổ giám sát của NHNN, do đó văn bản này phải có ý kiến của tổ giám sát này. Theo luật sư văn bản 3 bên chỉ là hình thức, các bị cáo vi phạm tội danh vi phạm quy định cho vay của TCTD hoàn toàn biết mục đích thực sự của khoản vay trên là nhằm đảm bảo thanh khoản cho NH Đại Tín.
Đề nghị cân nhắc căn cứ xác định tội danh đồng phạm của ông Danh với Hà Văn Thắm hay không.

Luật sư Nguyễn Thị Minh Phương

Luật sư nói: “Khi nghe lời đối đáp của VKS niềm tin trong tôi vỡ vụn hết nhưng hôm nay tôi lại có một niềm tin mới”.

Công văn giới thiệu từ PVN không đủ căn cứ để xác minh ông Sơn là đại diện phần vốn của PVN

Căn cứ vào quy chế đại diện phần vốn của PVN, HĐQT là người có giới thiệu giữ vị trí chủ tịch và trưởng ban kiểm soát đơn vị góp vốn, nhưng ở đây theo công văn giới thiệu thì ông Sơn được giới thiệu làm chức vụ phó chủ tịch HĐQT. Như vậy việc giới thiệu này có đúng thẩm quyền hay không.

Sau khi được giới thiệu, tổ chức đơn vị được góp vốn phải thông qua việc giới thiệu từ cổ đông là tổ chức về người được giới thiệu. Nhưng trên thực tế không hề có văn bản nào từ OceanBank đồng ý về chức vụ của ông Sơn. Điều này, ông Thắm đã xác nhận tại phiên toà, ông Sơn chưa hề là người đại diện của PVN.

Mặt khác người đại diện phải được hưởng lương và thưởng của PVN, nhưng thực tế ông Sơn không hề nhận được các khoản này.

Theo LS tại sao VKS không sử dụng những lời khai có lợi cho các bị cáo mà chỉ sử dụng những lời khai bất lợi, như vậy có đảm bảo công bằng cho các bị cáo hay không?

Tiền chi lãi ngoài là tiền đến từ vốn kinh doanh hoàn toàn không nằm trong số vốn góp của PVN trong vốn điều lệ của OceanBank. Với vai trò là cổ đông PVN chỉ được hưởng lợi từ cổ tức. Nếu cho đây là khoản chi sai thì cũng phải trừ các chi phí, quỹ, thì mới ra được một mức cổ tức khác chứ không phải là 246 tỷ đồng.

Đề nghị HĐXX xem xét cân nhắc để có một bản án công minh cho các bị cáo.

Luật sư Phạm Danh Tín tiếp tục phần đối đáp

Luật sư cho rằng cùng một hành vi nhận tiền chi lãi ngoài mà Nguyễn Xuân Sơn lại bị quy kết hai tội danh tham ô và lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản, việc quy kết này là không hợp lý.

LS cho rằng nếu xác định số tiền tham ô từ PVN của Sơn là 49 tỷ đồng từ 246 tỷ đồng thì quyền lợi của các cổ đông còn lại bị thiệt hại bao nhiêu? Ở đây việc xem xét của VKS chưa đảm bảo sự bình đẳng.

Về tội cố ý làm trái, về mặt chủ quan thì người phạm tội phải biết rõ hành vi của mình là làm trái, gây thiệt hạị và mong muốn hậu quả xảy ra nhưng ở đây không bị cáo nào mong muốn hậy quả làm ra.

Không có căn cứ xác định việc chiếm đoạt tài sản của Nguyễn Xuân Sơn

Và căn cứ vào đâu để VKS xác định số tiền 49 tỷ lại nằm trong số 197 tỷ mà lại là tham ô từ PVN, đề nghị VKS xác định rõ. Ngoài ra, số tiền thu về từ BSC (69 tỷ đồng) căn cứ vào đâu để xác định thiệt hại khi không có khách hàng nào khiếu nại về việc thiệt hại.

Về tội tham ô, VKS cho rằng do ông Sơn là người đại diện phần vốn góp của PVN tại OceanBank nên là chủ thể có chức vụ quyền hạn để chiếm đoạt tài sản. LS cho rằng không phải cứ là người đại diện phần vốn thì có khả năng quản lý tài sản và rút tiền ở OceanBank. Nếu như vậy thì toàn bộ cổ đông của OceanBank đều có khả năng này, phải chăng ở đây ông Sơn chỉ là đại diện phần vốn sở hữu nhiều hơn.

Mặt khác, để có thể là người đại diện phần vốn góp, phải có quyết định và văn bản giới thiệu của tổ chức sở hữu. Theo lời ông Thắm, đây chỉ là quá trình chuyển giao từ ông Sự sang bà Hương. Luật sư cho rằng không thể dùng văn bản giới thiệu của PVN để xác định ông Sơn là đại diện vốn góp.

Với thời gian giữ chức vụ TGĐ, theo ông Thắm ông Sơn cũng không có quyền và khả năng để chiếm đoạt tài sản từ OceanBank. Khoản tiền 197 tỷ trong giai đoạn sau khi về PVN ông Sơn không còn chức vụ quyền hạn gì ở OceanBank nên không thể chiếm đoạt.

Như vậy LS xác định Nguyễn Xuân Sơn không thể phạm tội tham ô và lạm dụng chức vụ quyền hạn để chiếm đoạt tài sản.

LS đặt ra câu hỏi cứ cho là ông Sơn là người đại diện phần vốn thì ông Sơn đã chiếm đoạt bằng phương thức, thủ đoạn nào.

Ông Sơn đã từng có câu nói: “Bị cáo đã sẵn sàng hi sinh cả tính mạng của mình vì lợi ích của PVN”

Thơi điểm phải thực hiện ký hợp đồng với đối tác tại Singapore, ông Sơn bị bệnh tắc động mạch “trảm treo” nhưng vẫn “liều mạng” đến để ký kết hợp đồng. Ông Sơn là người của công việc chứ không phải con người hoạt ngôn.

Việc tặng quà lễ tết là thực trạng khách quan

Trong phần bào chữa, các LS đã viện dẫn việc tặng quà lễ tết để chứng minh lời khai của Sơn là đúng sự thật. Chỉ thị số 33 của Thủ tướng CP xác định rõ các “Cơ quan NN không biếu tết, tặng quà lãnh đạo, đề nghị các cơ quan, đơn vị tại các địa phương nghiêm chỉnh chấp hành”.

Do đó đây là một thực trạng khách quan trong thời điểm đó, lời khai của Sơn là hết sức thành thật.

Đề nghị VKS trả lời về đề nghị trả hồ sơ điều tra tội tham ô của Nguyễn Xuân Sơn

Có 2 ý kiến của luật sư mà VKS chưa đưa ra câu trả lời. LS Nguyễn Thị Minh Phương đề nghị trả hồ sơ điều tra bổ sung về tội tham ô của Nguyễn Xuân Sơn về các khoản chi cho các đối tượng. Liên quan đến việc chiếm đoạt tài sản, LS Quang cho rằng cần tách ra và gộp vào các vụ án điều tra Ninh Văn Quỳnh, Vietsovpetro,… Đề nghị VKS trả lời cho các LS biết là có đồng ý hay không. Đây là vấn đề quyết định đến pháp lý và sinh mạng của bị cáo, nhằm đảm bảo tính khách quan tránh oan sai cho các bị cáo.

Việc giao nhận tiền giữa ông Sơn và ông Quỳnh là vụ án hình sự, nên Nguyễn Xuân Sơn không có nghĩa vụ chứng minh lời khai mà nghĩa vụ chứng minh là của cơ quan điều tra. LS đưa ra các hậu quả, nếu Nguyễn Xuân Sơn được kết luận là chiếm đoạt tiền của PVN và OceanBank thì ảnh hưởng đến các vụ án khác. Vô hình chung là điều kiện khách quan khiến cho các đối tượng liên quan khác không nhận tội. Do đó, việc khởi tố 3 vụ án kia sẽ không có ý nghĩa trong việc xác định sự thật khách quan. Nếu như trong 3 vụ án kia phát hiện ra sự thật là Sơn không chiếm đoạt số tiền đó mà khi đó Sơn đã bị kết án tử hình thì sẽ giải quyết hậu quả như thế nào?

LS cho rằng phương thức nhận tiền chi lãi ngoài của OceanBank không có tính chất khác với những người khác, tại sao việc xác định tội phạm lại khác nhau. Có khác chăng là dòng tiền từ Hà Văn Thắm đến các đơn vị thuộc PVN. Căn cứ pháp lý nào mà VKS lại tách hành vi của Sơn ra chiếm đoạt.

Tại phiên toà, Thắm đã khai tin vào tư cách của Nguyễn Xuân Sơn không hề chiếm đoạt tiền của mình, bị cáo có cách để kiểm tra Sơn và để bù đắp cho Sơn ông đã tạo điều kiện cho Sơn được mua cổ phiếu ưu đãi. LS cho rằng đây được xem là một nguồn chứng cứ để xác định tội của Sơn, quan điểm đánh giá của VKS về lời khai này là gì?

Luật sư Nguyễn Minh Tâm, Phạm Danh Tín bào chữa cho Nguyễn Xuân Sơn

Khi nghe lời đối đáp của VKS sau những lời bào chữa của LS, theo ông việc luận tội của VKS không dựa trên cơ sở tư duy logic mà chỉ dựa trên suy đoán. Điều này làm ảnh hưởng nghiêm trọng lên các bị cáo đặc biệt là Nguyễn Xuân Sơn.

Cụ thể, trước khi về PVN, Nguyễn Xuân Sơn đã bàn bạc về chủ trương chi lãi ngoài nên mặc dù không còn ở OceanBank nữa nhưng ông Sơn vẫn bị quy kết là gây thiệt hại. Điều này, vi phạm nguyên tắc suy đoán vô tội trong BLHS. Luật sư chia sẻ sự đối đáp của VKS làm các LS không thoả mãn trong hoàn cảnh cải cách tư pháp hiện nay.

VKS đã không xem xét các tài liệu, chứng cứ đã được đưa ra trong lời khai, chứng cứ tại phiên toà. Dường như VKS đang coi trách nhiệm của VKS là bảo vệ cáo trạng, theo luật sư cáo trạng chỉ là một văn bản thể hiện kết luậnnghiên cứu hồ sơ của VKS, phiên toà phải là người kết luận sự đúng đắn trong cáo trạng.

HĐXX bắt đầu làm việc, thư ký điểm danh các bị cáo

Tại phiên toà xét xử đại án OceanBank chiều 22/9, đại diện Viện kiểm sát TP. Hà Nội đã đối đáp lại những tranh luận của các luật sư khi bào chữa cho các bị cáo trong nhiều ngày qua.

Theo kết luận, hành vi chi lãi ngoài của các bị cáo đã gây thiệt hại cho OceanBank số tiền 1.576 tỷ đồng. Tuy nhiên, luật sư bào chữa cho các bị cáo cho rằng nhờ chi lãi ngoài nên OceanBank mới huy động được tiền gửi, thu lợi và tránh đổ bể cho ngân hàng. Do vậy, số tiền nay không thể coi là thiệt hại mà cần phải hiểu là việc “mua đắt bán đắt”.

Trước lập luận này, đại diện Viện kiểm sát cho rằng: Cơ quan truy tố căn cứ chứng cứ lời khai, chứng cứ thấy rằng số tiền này là trái quy định của Ngân hàng Nhà nước đến nay không có chứng từ hợp lệ và không có khả năng thu hồi.

Hậu quả của việc làm trái nêu trên không chỉ gây thiệt hại về vật chất mà còn là tiền đề để tội phạm tham nhũng phát triển, đại diện Viện kiểm sát khẳng định.

Ngoài ra, theo đại diện Viện kiểm sát, trong vụ án này, liên quan đến số tiền 1.576 tỷ đồng đã có các bị cáo bị buộc tội danh tham ô tài sản và tiếp tục có các vụ án khác đang khởi tố.

Hậu quả nghiệm trọng hơn là đánh mất lòng tin của người dân vào các tổ chức khi tiền chủ yếu từ các khách hàng lại rơi vào tay một số khách hàng. Đồng thời, cũng góp phần đẩy nợ xấu của OceanBank.

Đại diện Viện kiểm sát cho biết, trong thời gian 2010-2014, OceanBank đã chi 1.576 tỷ đồng chi ngoài lãi suất. Trong số này có 246 tỷ đồng được chi cho Nguyễn Xuân Sơn chiếm đoạt đã cấu thành tội tham ô tài sản và lạm dụng quyền hạn để chiếm đoạt.

Về việc các luật sư và bị cáo cho rằng việc chi lãi ngoài đã đem lại lợi ích cho OceanBank và các năm qua ngân hàng kinh doanh có lãi và chia cổ tức, đại diện Viện kiểm sát nói: "Theo nội dung giám sát thanh tra, từ năm 2010-2011, nợ xấu OceanBank chiếm 12%, vốn chủ sở hữu điều chỉnh giảm do ngân hàng phân loại nợ và trích lập dự phòng không đúng quy định. Kết luận thanh tra sau đó xác định nợ xấu của OceanBank lên tới 49,8% tổng dư nợ. Vốn huy động cho vay các khách hàng có mối quan hệ chiếm 41,39% dư nợ. Trong nợ xấu, riêng nợ xấu nhóm liên quan đến Hà Văn Thắm chiếm 79,8%".

Viện kiểm sát cũng cho rằng, lợi nhuận ngân hàng đã được hạch toán sai. Quản trị điều hành của OceanBank không khách quan, minh bạch. Báo cáo tài chính không trung thực, không phản ánh đúng tình trạng kinh doanh khác với các khoản lãi dự thu không thu được tính vào thu nhập.

Xử vụ án Hà Văn Thắm: VKS cho rằng Thông tư 02 không trái pháp luật Theo quan điểm của VKS, Thông tư 02 giúp góp phần vào chính sách tiền tệ. Như vậy, việc ban hành Thông tư 02 là ...

Hà Văn Thắm, Nguyễn Xuân Sơn không được VKS đề nghị giảm án Chiều 22/9, phiên xét xử đại án Oceanbank diễn ra với phần đối đáp của vị đại diện VKSND Hà Nội với các ý kiến ...

Vụ án Hà Văn Thắm: Đề nghị thay đổi hình phạt với diễn viên Quỳnh Tứ Chiều nay 22/9, phiên xử Hà Văn Thắm cùng đồng phạm tiếp tục với phần đối đáp từ phía cơ quan viện kiểm sát. Đại ...

Phiên toà vụ án Hà Văn Thắm chiều 22/9: Bà Phấn phải chịu trách nhiệm với khoản vay Trung Dung? Chiều nay 22/9, phiên xử Hà Văn Thắm cùng đồng phạm tiếp tục với phần đối đáp từ phía cơ quan viện kiểm sát.

Nhật Anh

Theo Đời sống & Pháp lý