Tết Thanh Minh là dịp để con cháu tưởng nhớ tổ tiên, thể hiện lòng hiếu thảo qua việc chuẩn bị mâm cúng trang nghiêm, đầy đủ. Mâm cúng Thanh Minh thường được chia thành hai loại chính là mâm cúng ngoài mộ và mâm cúng trong nhà.
Khi chuẩn bị mâm cúng ngoài mộ trong ngày Thanh Minh, bạn cần lưu ý sự trang trọng nhưng đơn giản để thuận tiện cho việc đi lại, di chuyển đến nơi an nghỉ của tổ tiên. Các lễ vật thường bao gồm:
Hoa tươi: Chọn các loại hoa có màu sắc thanh nhã như hoa cúc, hoa huệ, hoặc hoa hồng, tượng trưng cho sự tôn kính và trang nghiêm.
Trái cây tươi: Ưu tiên chọn những loại quả tươi ngon, tròn đầy như chuối, táo, quýt, cam, lê... mang ý nghĩa đủ đầy, sung túc.
Rượu trắng hoặc nước trà: Đặt trong ly nhỏ, tượng trưng cho sự thanh khiết, thành kính.
Đèn hoặc nến: Thắp sáng tượng trưng cho lòng thành và sự soi đường dẫn lối về cho linh hồn người thân.
Giấy tiền vàng bạc, vàng mã: Tượng trưng cho vật phẩm mà người thân có thể sử dụng ở thế giới bên kia.
Bánh kẹo, xôi chè: Mang ý nghĩa ngọt ngào, cầu mong cuộc sống ấm no.
Đĩa cơm trắng cùng các món mặn như thịt gà luộc, giò chả, tùy vào tập quán từng vùng miền và gia đình.
Ảnh: Sưu tầm
Mâm cúng tại nhà vào dịp Tết Thanh Minh cần chuẩn bị đầy đủ, trang trọng, thể hiện rõ nét văn hóa truyền thống gia đình. Các món thường không thể thiếu gồm:
Hoa quả tươi: Chọn các loại hoa quả theo mùa, đảm bảo độ tươi ngon và màu sắc bắt mắt, thể hiện lòng thành và sự đủ đầy.
Hương (nhang thơm): Là yếu tố quan trọng, giúp kết nối giữa người trần với thế giới tâm linh.
Đèn, nến: Giúp tăng thêm vẻ trang trọng, ấm áp cho không gian thờ cúng.
Mâm cơm truyền thống: Bao gồm thịt gà luộc, giò lụa, xôi trắng hoặc xôi gấc, canh măng hoặc món canh truyền thống khác, tượng trưng cho sự sung túc, thịnh vượng.
Rượu hoặc trà nóng: Dùng để dâng lên tổ tiên thể hiện sự kính trọng và tình cảm của gia đình.
Bánh trái, chè trôi nước hoặc bánh trôi bánh chay: Mang ý nghĩa mong muốn sự suôn sẻ, trôi chảy trong cuộc sống.
Ảnh: Sưu tầm
Trong ngày Tết Thanh Minh, bên cạnh việc chuẩn bị lễ vật chu đáo thì văn khấn cũng là yếu tố vô cùng quan trọng. Việc đọc văn khấn đúng và đủ sẽ giúp con cháu gửi lời nguyện cầu chân thành, kính trọng tới tổ tiên, người thân đã khuất, từ đó mong được phù hộ, che chở, bình an và hạnh phúc trong cuộc sống. Dưới đây là hai bài văn khấn chi tiết và chuẩn xác nhất để bạn sử dụng trong ngày Tết Thanh Minh 2025.
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hương Linh (đọc tên người đã khuất).
Con kính lạy các vị Thần Linh, Thổ Địa cai quản nơi đây.
Hôm nay là ngày … tháng … năm Ất Tỵ (2025),
Tín chủ con là: …………………………………………
Ngụ tại: …………………………………………………
Nhân tiết Thanh Minh, tín chủ con thành tâm sắm sửa lễ vật, hương hoa dâng lên trước mộ, kính cẩn thưa rằng:
Cúi xin Hương Linh (đọc tên người đã khuất) chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Cầu mong Hương Linh phù hộ độ trì cho gia đình chúng con được bình an, mạnh khỏe, làm ăn thuận lợi, gặp nhiều may mắn.
Xin các vị Thần Linh, Thổ Địa nơi đây phù hộ cho phần mộ được yên lành, không bị xâm phạm.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Ảnh: Gia Ngọc
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ, chư vị Tôn Thần.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân.
Con kính lạy các ngài Thần Linh, Thổ Địa cai quản trong khu vực này.
Con kính lạy chư vị Tổ Tiên, Ông Bà, Cha Mẹ đã khuất.
Hôm nay là ngày … tháng … năm Ất Tỵ (2025),
Tín chủ con là: …………………………………………
Ngụ tại: …………………………………………………
Nhân tiết Thanh Minh, tín chủ con thành tâm sắm sửa hương hoa, lễ vật dâng lên trước án, kính cẩn thưa rằng:
Cúi xin chư vị Tôn Thần, Thổ Địa, Táo Quân chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Cầu mong các vị Tổ Tiên, Ông Bà phù hộ cho gia đình chúng con được bình an, mạnh khỏe, làm ăn thuận lợi, gặp nhiều may mắn.
Xin các ngài Thần Linh, Thổ Địa phù hộ cho phần mộ của gia tiên được yên lành, không bị xâm phạm.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Ảnh: Gia Ngọc
Tết Thanh Minh là ngày lễ quan trọng, ngoài việc dâng hương tưởng nhớ tổ tiên thì còn có những nghi thức và kiêng kỵ truyền thống mà bạn cần chú ý để mang lại may mắn, bình an cho cả gia đình.
Đi tảo mộ, quét dọn phần mộ tổ tiên sạch sẽ, nhổ cỏ, sửa sang các phần mộ hư hỏng hoặc bong tróc, trang trí lại khu vực mộ bằng hoa tươi hoặc cây cảnh.
Thắp hương, đặt hoa và các vật phẩm cúng lễ với lòng thành kính, khấn vái cầu mong tổ tiên phù hộ cho gia đình khỏe mạnh, bình an, làm ăn thuận lợi.
Tụ họp gia đình, dành thời gian chia sẻ kỷ niệm, nhắc lại công lao và phẩm chất tốt đẹp của những người đã khuất để giáo dục thế hệ trẻ về truyền thống gia đình.
Ảnh: Sưu tầm
Không làm đổ vỡ, đặc biệt là các đồ vật liên quan đến việc thờ cúng hoặc vật dụng tâm linh, vì điều này bị coi là mang lại điều không may.
Hạn chế đi thăm viếng vào buổi tối muộn, nhất là những nơi vắng vẻ, vì dân gian quan niệm đây là thời điểm dễ gặp những điều không hay.
Không tổ chức các sự kiện vui chơi, giải trí quá mức ồn ào để tránh làm mất đi sự trang nghiêm, tôn kính đối với tổ tiên.
Ảnh: Sưu tầm