Tổng cục Hải quan nói gì việc bị doanh nghiệp 'tố' mở tờ khai xuất khẩu gạo lúc nửa đêm?

Tổng cục Hải quan vừa lên tiếng về việc nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gạo phản ánh đơn vị này mở tờ khai hải quan xuất gạo vào lúc 0h đêm12/4, mà không thông báo trước khiến doanh nghiệp có hàng trăm tấn gạo nằm chờ xuất khẩu nhưng không kịp trở tay.

Tổng cục Hải quan khẳng định hệ thống xử lí dữ liệu điện tử hải quan (VNACCS/VCIS) do Chính phủ Nhật Bản viện trợ hoạt động theo nguyên tắc xử lí tự động. 

Theo đó, kể từ 24h ngày 11/4, hệ thống đã được thiết lập để hoạt động theo nguyên tắc tự động tiếp nhận, tự động trừ lùi số lượng gạo xuất khẩu trong hạn ngạch được phép xuất khẩu theo nguyên tắc tờ khai đăng kí trước sẽ được trừ vào hạn ngạch xuất khẩu trước. 

Tổng cục Hải quan khẳng định người khai hải quan gửi thông tin tờ khai hải quan đến hệ thống, và không có sự can thiệp của công chức hải quan.

Theo đơn vị này, nguyên tắc hoạt động là hệ thống xử lí dữ liệu điện tử hải quan tự động dừng tiếp nhận thông tin đăng kí nếu số lượng đăng kí chạm mốc hạn ngạch được phép xuất khẩu trong tháng 4, tức 400.000 tấn.

Doanh nghiệp xuất khẩu gạo chưng hửng vì tờ khai hải quan mở lúc 0h Chủ nhật

Hôm qua, 13/4, một số doanh nghiệp xuất khẩu gạo cho biết đã có đơn đề nghị giải quyết khẩn cấp gửi Thủ tướng Chính phủ và Bộ Công Thương, về việc Tổng cục Hải quan mở tờ khai lúc hải quan lúc nửa đêm, khiến doanh nghiệp chưng hửng.

Giám đốc Công ty CP Nông nghiệp công nghệ cao Trung An - ông Phạm Thái Bình, cho biết doanh nghiệp đã cử nhân viên túc trực mở tờ khai hải quan cả ngày 11/4, sau khi có thông tin Chính phủ đồng ý cho phép xuất khẩu gạo trở lại. Tuy nhiên, cổng đăng kì tờ khai hải quan chưa mở.

Đến 0h ngày 12/4, hải quan bất ngờ mở tờ khai cho hạn ngạch xuất khẩu 400.000 tấn gạo mà không hề có thông báo trước với các doanh nghiệp. Theo ông Phạm Thái Bình, chỉ 3 tiếng sau đó, họ lập tức đóng và thông báo đủ hạn ngạch xuất khẩu.

Hiện doanh nghiệp chưa mở được tờ khai hải quan nào cho hơn chục nghìn tấn gạo đã kí hợp đồng với đối tác. 

Theo ông, từ ngày 24/3 đến nay, công ty bị tắc 100 container, khoảng 2.000 tấn gạo ở cảng. Vì vậy, khi có thông tin xuất khẩu trở lại, doanh nghiệp rất mừng, nhưng cuối cùng lại hụt hẫng.

Đại diện một số doanh nghiệp xuất gạo cho biết thêm, rất nhiều doanh nghiệp gặp phải tình huống éo le này, và hiện hàng trăm tấn gạo nằm ngoài cảng nhưng không xuất được. 

Đáng chú ý, theo các doanh nghiệp, họ không nhận được bất kì thông tin chính thức nào từ hải quan về ngày, giờ mở mạng khai báo hải quan xuất khẩu gạo kể từ khi có thông tin cho phép xuất khẩu lại từ Văn phòng Chính phủ và Bộ Công Thương. Nhưng rốt cục, từ khai hải quan lại được mở vào lúc 0h đêm ngay ngày Chủ nhật 12/4.

Đã đủ 400 hạn ngạch 400.000 tấn gạo xuất trong tháng 4

Trước đó, Bộ trưởng Bộ Công Thương cũng đã ban hành Quyết định công bố hạn ngạch xuất khẩu gạo trong tháng 4/2020 là 400.000 tấn.

Quyết định có hiệu lực kể từ 0h ngày 11/4/2020. Trong đó, có quy định thương nhân đăng kí tờ khai hải quan trước sẽ được trừ vào hạn ngạch xuất khẩu trước.

Số lượng khai trên tờ khai hải quan đã đăng kí sẽ được trừ lùi vào số lượng được phép xuất khẩu trong tháng 4. Trường hợp tờ khai hải quan không còn giá trị làm thủ tục hoặc số lượng thực xuất ít hơn số lượng đã khai hải quan thì số dư sẽ được cộng trở lại số lượng được phép xuất khẩu trong tháng 4.

Tờ khai hải quan có giá trị làm thủ tục hải quan cho tới khi tổng số lượng đăng kí xuất khẩu của các tờ khai chạm mốc 400.000 tấn, tờ khai hải quan có số lượng vượt quá mốc 400.000 tấn sẽ không có giá trị làm thủ tục hải quan.

Trường hợp tờ khai hải quan không còn giá trị làm thủ tục hoặc số lượng thực xuất ít hơn số lượng đã khai hải quan thì số dư sẽ được cộng trở lại số lượng được phép xuất khẩu trong tháng 4.

Qua theo dõi, thống kê của Tổng cục Hải quan trong thời gian từ 24h ngày 11/4 đến 19h34 phút ngày 12/4, đã có 40 doanh nghiệp đăng kí tờ khai xuất khẩu tại 13 Chi cục Hải quan, số lượng gạo xuất khẩu 399.999,73 tấn.

Do đó, với hạn ngạch xuất khẩu gạo trong tháng 4/2020 là 400.000 tấn thì các doanh nghiệp đã "hết cửa" trong tháng 4 này.