Vì sao Nhà máy rác TP Cà Mau được hỗ trợ trăm tỉ tiền xử lí rác?

Nhà máy xử lý rác thải TP Cà Mau. (Ảnh: Gia Bách)

Việc ông Tô Công Lý, Phó tổng giám đốc Công ty TNHH XD-TM-DL Công Lý, chủ đầu tư Nhà máy xử lí rác thải TP Cà Mau, bị Cơ quan An ninh điều tra - Bộ Công an bắt tạm giam khiến nhiều người quan tâm hơn đến nhà máy xử lí rác thải này.

Ngoài chuyện "giá trị thực" của Nhà xử lí rác thải TP Cà Mau thì tỉ lệ chôn lấp rác sau xử lí cũng được mọi người đặc biệt quan tâm vì nó liên quan đến hơn 100 tỉ đồng được hỗ trợ xử lí rác thời gian qua.

7 năm hoạt động được hỗ trợ 107,6 tỉ đồng

Ngày 16/8, Sở Xây dựng có văn bản thông tin đến PV Thanh Niên về việc kiểm tra, xác định tỷ lệ chôn lấp ở Nhà máy xử lí rác thải TP Cà Mau. Theo nội dung văn bản, từ khi nhà máy đi vào hoạt động đến nay, Sở Xây dựng kiểm tra, xác định tỉ lệ chôn lấp rác thải sau xử lí 2 lần. Cả hai lần này đều xác định tỉ lệ chôn lấp dưới 10%. Trong lần kiểm tra gần nhất là vào tháng 2/2017, tỉ lệ chôn lấp xác định 7,93%.

Theo báo cáo của UBND TP Cà Mau, nhà máy xử lí rác thải được nhà nước hỗ trợ tiền xử lí rác thải trên 107,6 tỉ đồng (từ tháng 5/2102 đến tháng 4/2019). Việc hỗ trợ này theo Sở Tài chính là dựa trên Nghị định Chính phủ về ưu đãi, hỗ trợ bảo vệ môi trường; trên quyết định của Bộ Xây dựng về việc công bố suất vốn đầu tư xây dựng và mức chi phí xử lí chất thải rắn sinh hoạt... và quyết định của UBND tỉnh về việc phê duyệt tỉ lệ chất thải chôn lấp sau xử lí đối với nhà máy, tỉ lệ phải chôn lấp là 8,24% (dưới 10%). 

Sở Tài chính Cà Mau cũng khẳng định việc xác định tỉ lệ chôn lấp sau xử lí của Nhà máy xử lí rác thải TP Cà Mau đảm bảo đủ điều kiện hỗ trợ tiền xử lí rác.

Trả lời câu hỏi của PV Thanh Niên là có quy định nào về thời gian kiểm tra tỷ lệ chôn lấp rác, thì Sở Xây dựng cho rằng không có quy định về thời gian kiểm tra tỉ lệ chôn lấp rác.

Sở Xây dựng cũng thông tin, Nhà máy xử lí rác thải TP Cà Mau từ khi tạm ngưng hoạt động (tháng 7/2018 để bảo trì và hoạt động trở lại vào ngày 8/2/2019) thì không thực hiện đầy đủ theo dây chuyền công nghệ của dự án được phê duyệt trước đây, rác chuyển vào nhà kho để chứa. 

Cụ thể, rác được tiếp nhận qua trạm cân, thực hiện khử mùi, hệ thống trục đánh tơi, tách nước rỉ rác, chỉ chạy qua ống sinh hóa và tách lọc phân chuyển vào nhà kho của nhà máy để chứa.

Chủ đầu tư Nhà máy rác Cà Mau từng xin "trả nhà máy"

Trước đó, ngày 21/3/2016, Công ty Công Lý có tờ trình (số 15/TTr-CL) về việc xin bàn giao Nhà máy xử lí rác thải TP Cà Mau cho tỉnh quản lí.

Sau đó ông Đoàn Quốc Khởi, Giám đốc Sở Tài chính, ký báo cáo về chuyển giao chủ đầu tư Nhà máy xử lí rác thải TP Cà Mau, trong đó có đề xuất UBND tỉnh xin ý kiến Ban thường vụ Tỉnh ủy và Thủ tướng Chính phủ chủ trương chuyển giao chủ đầu tư nhà máy rác.

Tuy nhiên Ban thường vụ Tỉnh ủy không thống nhất chủ trương chuyển giao chủ đầu tư Nhà máy xử lí rác thải TP Cà Mau. Vì vậy UBND tỉnh yêu cầu Công ty Công Lý tiếp tục thực hiện dự án đã được đầu tư; đồng thời chỉ đạo các sở ngành, địa phương có liên quan hỗ trợ Công ty Công Lý tiếp tục quản lí, vận hành nhà máy rác.

Cà Mau giải trình với Kiểm toán Nhà nước về việc cho Công ty Công Lý ứng 25 tỉ. (Ảnh: Gia Bách)

Đến tháng 5/10/2016, Công ty Công Lý có tờ trình xin ứng 30 tỉ đồng để bảo trì nhà máy nhưng UBND chỉ cho Công ty Công Lý ứng 25 tỉ đồng.

Một nguồn tin của PV Thanh Niên cho biết: "Việc tạm ứng này trong giải trình của mình, UBND tỉnh xin kiểm toán nhà nước xem xét không đưa nội dung đánh giá tạm ứng kinh phí xử lí rác của Công ty Công Lý vào (gạch đầu dòng thứ 1, trang 30 vào dự thảo báo cáo kiểm toán ngân sách địa phương năm 2016 của tỉnh)".

Trước đó, ông Đoàn Quốc Khởi, ký văn bản trả lời PV về việc đơn vị này tham mưu cho UBND tỉnh cho Công ty Công Lý ứng tiền mua thiết bị bảo trì vào cuối năm 2016.

Theo đó, Sở này phối hợp cùng các ngành liên quan khảo sát nhà máy rác, sau khi khảo sát thì đại diện lãnh đạo đoàn khảo sát thống nhất đề xuất UBND tỉnh cho Công ty Công Lý ứng trước kinh phí.

Cũng theo Sở Tài chính Cà Mau, Công ty Công Lý ứng 25 tỉ đồng để sửa chữa các thiết bị như: sàn Blini, linh kiện máy nghiền xé, băng tải, tấm thép... và công ty này sử dụng đúng mục đích tiền tạm ứng.