Bộ Công Thương tiếp tục đề nghị xuất khẩu gạo, trước mắt tháng 4 xuất 400.000 tấn

Cân đối xuất khẩu 800.000 tấn gạo trong tháng 4 và tháng 5

Bộ trưởng Công Thương Trần Tuấn Anh vừa có công văn hoả tốc gửi Thủ tướng Chính phủ về việc xuất khẩu gạo trong bối cảnh dịch bệnh và hạn hán, xâm nhập mặn đang diễn biến phức tạp như chỉ đạo của Thủ tướng.

Sau khi hoàn tất lấy ý kiến từ các Bộ Tài chính, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các cơ quan liên quan, tính toán kĩ để đảm bảo an ninh lương thực, Bộ Công Thương đề nghị có thể cho phép tiếp tục xuất khẩu gạo, nhưng phải kiểm soát chặt số lượng xuất khẩu theo từng tháng, trước mắt là tháng 4 và tháng 5/2020.

Về số lượng xuất khẩu, công văn cũng nêu rõ, theo thông báo chính thức của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, lượng gạo hàng hoá của vụ Đông Xuân có thể xuất khẩu là khoảng 3 triệu tấn, nếu tính cả lượng gối đầu từ năm 2019 chuyển qua là khoảng 3,2 triệu tấn.

Với tốc độ xuất khẩu 25.000 tấn/ngày trong 3 tháng vừa qua do các tờ khai đã mở trước 0h ngày 24/3 vẫn tiếp tục được thực hiện, ước tính lượng gạo xuất khẩu tới ngày 31/3 sẽ vào khoảng 1,7 triệu tấn. Do vậy, lượng gạo có thể xuất khẩu còn lại khoảng 1,5 triệu tấn.

Theo Bộ Công Thương, nhu cầu an ninh lương thực trong tháng 4 và tháng 5 cần khoảng 300.000 tấn để thực hiện kế hoạch mua năm 2020 của Tổng cục Dự trữ Nhà nước.

Bộ Công Thương lí giải, Bộ Nông nghiệp đã dự trù khoản dự trữ này khi tính toán số lượng gạo vụ Đông Xuân có thể xuất khẩu nhưng Bộ Công Thương vẫn nhận dự trù thêm một lần nữa.

Cũng theo Bộ Nông nghiệp, ngoài số lượng 300.000 tấn, sẽ giữ lại thêm 400.000 tấn gạo để dự phòng cho mọi tình huống có thể xảy ra trong tháng 4 và tháng 5.

Do đó, tổng lượng gạo xuất khẩu giữ lại trong nước trong 2 tháng trước khi có thóc vụ hè hu sẽ là 700.000 tấn.

Vì thế, lượng gạo được phép xuất khẩu trong tháng 4 và tháng 5 sẽ vào khoảng 800.000 tấn.

Con số được phép xuất khẩu này giảm 40% so với cùng kì năm ngoái; giảm 35,7% so với cùng kì giai đoạn năm 2018 và giảm 21,7% so với cùng kì năm 2017.

Căn cứ vào lượng gạo 800.000 tấn này, Bộ Công Thương cho rằng trước mắt tháng 4 cho phép xuất khẩu 400.000 tấn. Tuy nhiên, vào tuần cuối cùng của tháng 4, căn cứ diễn biến dịch bệnh và báo cáo của các Bộ, ngành, Thủ tướng Chính phủ sẽ xem xét, quyết định phương hướng điều hành xuất khẩu gạo cho tháng 5.

Bộ Công Thương: Phương án này dựa trên tình hình thực tế

Bộ Công Thương kiến nghị Bộ Tài chính tiếp tục chỉ đạo Tổng cục Dự trữ Nhà nước khẩn trương mua đủ số lượng lương thực dự trữ theo kế hoạch được giao. 

Bên cạnh đó, 20 doanh nghiệp xuất khẩu gạo lớn nhất phải kí thoả thuận với ít nhất 1 hệ thống siêu thị về đảm bảo cung cấp lương thực dự trữ lưu thông 5% khi được yêu cầu.

Bộ Công Thương sẽ tổng hợp, đăng tải công khai trên website của Bộ địa điểm mà doanh nghiệp xuất khẩu gạo lưu giữ lượng dự trữ lưu thông 5% và giao Sở Công Thương các tỉnh, thành phố giám sát, kiểm tra.

Riêng trường hợp phát hiện doanh nghiệp khai báo không trung thực, Bộ Công Thương sẽ thu hồi Giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh xuất khẩu gạo đã cấp.

Bộ cho biết phương án điều hành xuất khẩu gạo này dựa trên thực tế tình hình dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, cần đảm bảo tuyệt đối an ninh lương thực quốc gia, không để xảy ra tình trạng thiếu lương thực trong bất kì hoàn cảnh nào.

Đồng thời, quyết định cũng được đưa ra dựa trên cơ sở đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, có biện pháp hợp lí để duy trì chuỗi sản xuất lúa gạo; hỗ trợ tiêu thụ thóc, gạo cho người nông dân với giá tốt; bảo đảm mục tiêu kép là duy trì sản xuất và tăng trưởng kinh tế.

Thủ tướng: Xuất khẩu gạo thời điểm này phải thận trọng, xem xét kĩ

Tại cuộc họp Thường trực Chính phủ về việc xuất khẩu gạo trong bối cảnh dịch bệnh và hạn hán, xâm nhập mặn, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, bảo đảm an ninh lương thực là vấn đề chiến lược, trọng đại liên quan đến đời sống nhân dân, an ninh, quốc phòng.

Theo Thủ tướng, tình hình dịch Covid-19 và biến đổi khí hậu đang diễn ra hết sức phức tạp, khó lường, một số quốc gia và vùng lãnh thổ đã phong tỏa và tăng cường dự trữ lương thực.

"Việc xuất khẩu gạo trong bối cảnh hiện nay cần phải xem xét kĩ lưỡng, thận trọng; trước hết phải bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, đồng thời giảm thiểu việc gián đoạn chuỗi sản xuất lúa gạo, bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng cho người nông dân và các tổ chức kinh doanh có liên quan", Văn phòng Chính phủ thông báo kết luận của Thủ tướng.

Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu Bộ Nông nghiệp phối hợp các địa phương đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp trên các vùng miền, đặc biệt ở những nơi có tiềm năng, lợi thế, bảo đảm đủ nhu cầu lương thực trong nước và một phần phù hợp cho xuất khẩu.

Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan tăng cường kiểm tra, xử lí nghiêm các trường hợp đầu cơ găm hàng, gây khan hiếm giả tạo nhằm thao túng giá đối với mặt hàng gạo.

Thủ tướng giao Bộ Công Thương lấy ý kiến, hoàn thiện phương án, bảo đảm nguyên tắc đáp ứng đầy đủ nhu cầu tiêu dùng gạo trong nước trong mọi tình huống, tuyệt đối không để xảy ra thiếu gạo, đề xuất báo cáo Chính phủ.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính khẩn trương mua đủ số lượng lương thực dự trữ theo chỉ tiêu, kế hoạch dự trữ quốc gia năm 2020 đã được Chính phủ phê duyệt để đáp ứng kịp thời các yêu cầu đột xuất, cấp bách; nghiên cứu việc mua tăng thêm mức dự trữ nếu cần thiết.