Danh hài Xuân Hinh: 'Nhiều lần tôi chia tiền cát sê của mình cho bầu sô vì thương họ'

- Chào danh hài Xuân Hinh! Nhiều người băn khoăn khi sân khấu kịch truyền thống như chèo, tuồng... đang rơi dần vào trạng thái bị mai một vì hiện trạng "đìu hiu" ít người mua vé. Là người gắn bó nhiều năm với sân khấu, anh có nghĩ như vậy?

Trong cuộc sống hiện đại, khán giả có nhiều kênh để lựa chọn, có thể xem tại nhà, qua mạng. Giờ có khi đĩa còn ít người dùng, khó bán được. Thế nhưng, nghệ thuật dân tộc, quê hương là những thứ rất giá trị, vẫn có người quý ít, người quý nhiều, người không quý, nhưng nó không bao giờ mất được, trừ khi người Việt Nam mất.

Nghệ sĩ Xuân Hinh - "Kẻ chọc cười dân dã". (Ảnh: NVCC)

Giống như món ăn, khán giả có thể hôm nay thích cái này, ngày mai lại thích cái mới. Họ đôi khi thích cái gì mới mẻ hơn. Nên người nghệ sĩ làm về nghệ thuật dân tộc thì mình cũng phải đa năng hơn.

Như năm ngoái Xuân Hinh làm liveshow Kẻ chọc cười dân giã, với hơn 4000 vé ở Mỹ Đình mà đã bán hết sạch trước 2 ngày diễn. Trong đêm đó, Xuân Hinh diễn nhiều về nhạc quê hương cả chèo, kịch, quan họ, xẩm, hát văn… Điều đó cho thấy các dòng nhạc quê hương vẫn được khán giả chào đón dù cũng có nhiều người không thích. Việc đó hết sức bình thường. Nhưng như vậy cũng thấy rằng dòng nhạc quê hương, nghệ thuật dân tộc sẽ không bao giờ mất được.

- Anh là nghệ sĩ rất đa năng khi có thể diễn nhiều lĩnh vực nghệ thuật khác nhau. Đó có phải là cách để anh luôn làm mới mình cho phù hợp với thị hiếu người xem?

Mỗi một sản phẩm cũ hay mới thì người nghệ sĩ phải làm tốt hết mình, phải đặt vào nhu cầu thị hiếu của khán giả. Làm nghệ thuật cũng là một lĩnh vực kinh doanh hàng hóa, làm ra thì phải tính đến chuyện bán được, truyền được tới người xem.

Đặc biệt với những người làm nghệ thuật như Xuân Hinh thì mình phải đầu tư, có khi bỏ tiền túi ra để làm nghệ thuật. Nếu không làm tốt, làm hay thì khán giả sẽ không xem, họ quay lưng lại với mình, với nghệ thuật quê hương. Người nghệ sĩ phải có tác phẩm, làm gì cũng phải hướng đến xã hội. Mình nói ít làm nhiều. Với Xuân Hinh thì chỉ nói 5 thôi nhưng làm phải 10. Còn những bầu show nào mà làm 5 nhưng nói 10 là tôi không thích.

- Anh từng chia sẻ thấy ái ngại nếu chương trình thua lỗ. Tại sao anh lại có cảm giác như vậy khi được khi làm khách mời các show diễn?

Làm công tác bầu show này thì khá đặc biệt, như người ta thường nói “bán nhà nhanh hơn bán vé”. Cách đây chục năm trước, Xuân Hinh cũng từng làm bầu show nên mình hiểu, thông cảm và chia sẻ công việc đó. Người làm bầu show có khi bỏ tiền túi để làm việc, nhiều khi thấy ế vé thì mình rất thương họ. Cứ cảm tưởng người ta là mình, nên nhiều lần tôi tự chủ động chia sẻ tiền cát-sê mà chưa cần họ ngỏ lời xin bớt.

- Có phải lý do lo ngại việc show diễn bị thua lỗ mà anh ít khi nhận lời làm khách mời?

Cũng không phải Xuân Hinh ít nhận tham gia show. Có nhiều chương trình mời nhưng mình lại bận, không thể tham gia được. Có lẽ chưa có duyên để làm việc với nhau.

Tuổi thì lên mà tên thì càng xuống?

- Trong làng hài, miền Nam có Hoài Linh, còn miền Bắc có Xuân Hinh là hai "cây đại thụ". Nhiều người vẫn gọi anh là "Vua hài đất Bắc". Anh nghĩ sao với biệt danh ưu ái mà khán giả dành cho mình?

Vua là vua giả thôi, chứ không phải vua thật. Vua thật vua giả nó khác nhau. Mọi người cứ ưu ái gọi là "vua hài", nhưng nên gọi là danh hài thôi. Người nghệ sĩ có cái danh thì lấy cái danh. Xuân Hinh thì chỉ muốn mọi người gọi mình là "kẻ chọc cười dân giã" thôi.

Nghệ sĩ Xuân Hinh và Thanh Thanh Hiền trong vở hài "Người ngựa - ngựa người".

- Nghệ sĩ Xuân Hinh từng chia sẻ việc "tuổi thì lên tên thì càng xuống". Có phải anh lo sợ khi mình có tuổi, không thường xuyên biểu diễn, khán giả sẽ quên anh?

Thời gian trôi đi thì mình phải chấp nhận điều đó. Người ta thường nói “tre già thì măng mọc”, “con hơn cha là nhà có phúc”, thế hệ sau hơn thế thế hệ trước thì đất nước vinh quang. Các thế hệ lớp nghệ sĩ trẻ càng ngày càng phát triển thì điều đó càng vui mừng cho nghệ thuật nước nhà.

Nếu các cháu, các em mình cần gì thì Xuân Hinh sẵn sàng giúp, bảo ban, hỗ trợ hết sức. Giờ Xuân Hinh cũng ngày càng già rồi, sức không còn khỏe để xông pha với thị trường nghệ thuật. Chất giọng, da dẻ của mình cũng không còn như xưa. Đấy suốt ngày tập tành nhưng vợ cứ chê suốt thôi, cũng thể dục điên đảo như thế mà nó chỉ cứ ra, không thấy vào (Cười).

- Có khi nào anh nghĩ mình về già, sẽ không còn vai diễn phù hợp?

Giờ trẻ thì vào vai trẻ, sau này già hơn thì đóng các vai già như cụ Hinh, cụ Hiền. Mà già hơn nữa thì lúc ấy mời kị Hinh, rước kị Hinh... (cười). Nghệ sĩ là vậy, họ gắn liền với nghề cho đến lúc chết mới thôi.

- Được biết Xuân Hinh thường hát những bài "gây bão" rất thịnh hành mà giới trẻ thích. Anh có thể chia sẻ gì về việc này?

Mình có tuổi, có kinh nghiệm những vẫn phải học lớp trẻ nhiều. Xuân Hinh vẫn đọc, vẫn xem rồi học hỏi lớp trẻ với những bài hát mà khán giả họ thích nghe. Rồi mình hát những bài đó theo kiểu của mình, theo kiểu chèo, cải lương...

- Năm nay, anh có định làm liveshow riêng?

Năm nay Xuân Hình cũng dự định làm liveshow Xuân Phát Tài vào tháng 1 tới đây. Giờ sức khỏe không còn như trước nên năm làm năm không. Khán giả thì cứ muốn xem mình hát, mà diễn nguyên cả chương trình như thế cũng mệt, cũng đuối lắm. Nhưng còn sức thì mình còn diễn, người nghệ sĩ là vậy, yêu nghề, sống chết cũng với nghề.

- Sức khỏe thì không còn như lúc trẻ, nhưng là người nổi tiếng và được nhiều bầu show mời, hiện anh có hay đi diễn?

Xuân Hinh thì cũng bận lắm. Cũng có nhiều show mời nhưng sức khỏe cũng không còn như trước. Hơn nữa, cũng để con nhìn thấy hoàn cảnh gia đinh, mình bảo chúng nó là hoàn cảnh gia đình vẫn còn khó khăn, để rồi các con tích cực làm việc hơn. Chứ cứ kiếm nhiều tiền để rồi các con chỉ việc đếm xoèn xoẹt thì chúng còn phải làm gì nữa? Gia đình Xuân Hinh thì đủ ăn, lấy ngắn cắn dài. Mình tự thấy mình hài lòng, cuộc sống cứ vui vẻ là được rồi.

Xuân Hinh hài lòng và trân trọng cuộc sống hiện tại.

- Đi diễn suốt, thời gian nào anh dành cho gia đình?

Việc của gia đình thì bà xã là người chăm lo. Hơn nữa các cháu cũng lớn hết rồi, nên mọi việc cũng nhàn hơn. Bà xã nhà này được cái là chu toàn.

- Trong gia đình, anh có phải là người nắm giữ kinh tế?

Kinh tế thì Xuân Hinh để vợ cầm hết. Để vợ cầm cho bà ấy vui, hơn nữa, mình có tuổi cũng cho nhẹ bớt cái đầu còn tập trung vào việc sáng tác.

- Thù lao đi diễn hàng ngày, anh quản lý thế nào?

Tiền đi diễn thì mình cầm, xong mua được cái gì lớn lớn bà ấy mới cầm. Chứ bà ấy chả cầm cái nhỏ nhặt làm gì. Cho bà ấy cầm để bà ấy vui. Chứ như tôi bây giờ, giữ cũng có dám ăn uống gì đâu. Gần 60 tuổi rồi mà lên sân khấu người ta vẫn cứ ngắm.

- Bà xã có ghen với anh khi diễn cặp với nhiều nữ nghệ sĩ "rất ngọt"?

Được cái bà xã cũng hiểu công việc của mình. Bà xã nhà này khoán rồi, đi đâu muốn ăn gì thì cũng phải ăn cơm ở nhà. Mà ra ngoài ăn phở thì về nhà vẫn phải ăn cơm (cười).

Bà ấy thì trẻ hơn, nhiều khi, chả biết dọa hay gì mà bảo là trông người ốm mất ngủ cả đêm thì chỉ trông được 2 ngày thôi.Thế mà nếu mình ốm 1 tuần thì chắc bà ấy để cho mạng nhện giăng đầy miệng (cười).

Người nghệ sĩ luôn đau đáu với nghề

- Có nhiều ý kiến cho rằng hài Việt ngày càng nhảm, anh nghĩ sao?

Kịch bản hay bây giờ tìm được rất khó. Tôi cũng trả tiền rất cao cho nhà văn, nhà báo để mua kịch hay nếu mình đã thích.

Con người ai cũng có tiếng khóc giống nhau lúc chào đời, nhưng tiếng cười thì hoàn toàn khác biệt. Mỗi người, mỗi vùng miền có những nét đặc trưng văn hóa riêng. Có thể có những thủ thuật làm cho người ta khóc được, nhưng để làm cho khán giả cười không phải chuyện đơn giản.

Cũng lẽ vậy, với các nghệ sĩ hài thì mọi người cũng nên thông cảm cho họ. Chỉ đóng trong vòng 10 phút, 20 phút mà phải làm cho người ta cười, thấy hay, ấn tượng và vỗ tay. Cái gì cũng phải làm mới biết được nó khó hay không, còn nói thì ai chả nói được. Những tác phẩm nhân văn, hay, thì tiếng cười cũng có cái thâm thúy, sâu sắc… Cuộc sống cần tiếng cười thì mình tạo cái niềm vui đó, miễn sao nó không vượt quá giới hạn.

- Anh có định hướng cho con theo nghề của mình?

Làm nghệ thuật phải có năng khiếu, ca sĩ phải có một giọng hát, nên không thể bắt hay hướng theo là được. Nếu như các ngành nghề khác như cơ khí hay xây dựng, kỹ thuật thì có thể chỉ cần học là có thể làm, nhưng nghệ thuật thì đòi hỏi phải có năng khiếu trước tiên.

Xuân Hinh luôn tôn trọng sở thích và quyết định của các con, không bắt chúng phải theo nghề của mình. Cả việc thi cử, không tạo áp lực với việc phải đỗ trường lớn, kể cả trung cấp, cao đẳng. Cũng chỉ khuyên các cháu là học hay làm gì thì cũng phải hết mình, sống có trách nhiệm với công việc, với mọi người.

- Các con anh cũng không muốn theo nghề của bố?

Các cháu nhà Xuân Hinh thì không thích theo nghề bố. Nhiều khi mình hỏi thì nó bảo con thích làm chủ, không thích làm thuê cho bố. Thế mới bảo lại là mày không làm thuê cho bố thì bố làm thuê cho mày. Nó cũng không thích (cười).

- Đã bao giờ nghệ sĩ Xuân Hinh được mời làm giám khảo ghế nóng một số chương trình gameshow?

Có chứ, mình thì cũng nhận được nhiều lời mời. Nhưng vì bận mình đi diễn, rồi có lúc lại bận làm nhà, rồi chuyện gia đình. Nếu như sắp xếp được công việc và thời gian thì mình cũng tham gia.

- Chứ không phải vì cát-sê thấp mà anh không nhận lời làm giám khảo các gameshow?

Giờ ăn uống gì được nhiều đâu mà cát-sê nhiều với ít. Nếu mà không bận thì mình cũng tham gia, chứ chả cần cát-sê.

- Anh có nghĩ việc tham gia các chương trình gameshow sẽ giúp tên tuổi mình được nổi hơn, khán giả nhớ hơn?

Già rồi còn nổi đến đâu nữa, giờ mà có nổi thì bay lên mây (cười). Xuân Hinh thì dù diễn với ai, diễn ở đâu thì cứ lên sân khấu là thăng hoa hết mình. Diễn về loại hình nghệ thuật nào thì mình cũng làm hết khả năng, để nó tốt nhất.

Xin cảm ơn nghệ sĩ Xuân Hinh đã chia sẻ!

Ảnh: NVCC