Forbes: Tỉ phú Nguyễn Thị Phương Thảo đã tạo nên lịch sử hàng không bằng tham vọng 'phục vụ một nửa dân số thế giới'

CEO Vietjet Nguyễn Thị Phương Thảo là một trong 2 phụ nữ Việt Nam được tạp chí Forbes châu Á bình chọn là một trong những nữ doanh nhân quyền lực nhất khu vực. Đứng thứ 4 trong danh sách này, Forbes châu Á nhận định bà Nguyễn Thị Phương Thảo đã làm nên lịch sử trong ngành kinh doanh mà nam giới thống trị: bà là người phụ nữ duy nhất khởi nghiệp và điều hành một hãng hàng không thương mại của riêng mình. 

Vietjet muốn "phục vụ một nửa dân số thế giới"

Thành công của Vietjet khiến bà trở nên rất giàu có. Bà là nữ tỉ phú tự thân đầu tiên của Việt Nam, với tài sản ròng trị giá 2,5 tỉ USD và là người phụ nữ tự lập giàu có nhất Đông Nam Á.

Bà Thảo đã chứng minh mình có thể vượt qua mọi rào cản. 

Hãng hàng không của bà được thành lập năm 2007, giờ lớn mạnh hơn hãng hàng không Vietnam Airlines tính theo lượng vận tải hành khách. Chỉ từ một số ít các tuyến nội địa khi ra mắt, Vietjet đã dần mở rộng tới 80 máy bay phục vụ 120 điểm đến. 

"Chiến lược của chúng tôi là mở rộng ra bất kì thị trường khu vực nào trong bán kính 2.500 km. Vì vậy chúng tôi có thể tạo ra mạng lưới phục vục một nửa dân số thế giới", bà nhấn mạnh.

Thành công của Vietjet giúp bà Thảo trở thành người phụ nữ tự lập giàu có nhất Đông Nam Á. (Ảnh: Forbes).

Năm 2017, Vietjet niêm yết trên thị trường chứng khoán TP HCM với vốn hóa thị trường 1,4 tỉ USD. Năm sau, Vietjet vận chuyển 23 triệu hành khách, chiếm 46% thị phần hàng không của Việt Nam. Con số này bằng một nửa trong 44 triệu hành khách AirAsia, hãng hàng không giá rẻ hàng đầu châu Á, vận chuyển vào năm ngoái. 

Vietjet đã tăng trưởng nhanh hơn cả hãng vận chuyển giá rẻ của Malaysia.

Doanh thu của Vietjet đã tăng 27%, lên 2,3 tỉ USD trong năm 2018, trong khi doanh thu của AirAsia chỉ tăng 9% lên 2,5 tỉ USD. Năm nay, Vietjet dự kiến sẽ tăng nhanh hơn nữa, cán mốc 30 triệu hành khách, tăng 30% so với năm ngoái. 

Bà Thảo cho biết: "Chúng tôi định vị Vietjet là một hãng hàng không khu vực và quốc tế ngay từ đầu".

Cổ phiếu của tập đoàn đã tăng hơn gấp đôi kể từ IPO năm 2017, mang lại cho tập đoàn giá trị thị trường 3 tỉ USD, lớn thứ hai ở Đông Nam Á, sau Singapore Airlines. Và Vietjet cho biết họ đang đàm phán với các đối tác trên toàn khu vực để mở rộng mạng lưới ra bên ngoài Việt Nam.

Chìa khóa thành công của Vietjet là gì?

Chìa khóa thành công của Vietjet được Forbes châu Á phân tích là giữ chi phí thấp, bằng cách giúp cho nhiều hành khách đi máy bay của mình. Vietjet hoạt động với chi phí là 2,3 cent Mỹ/km/ghế, mức hiệu quả rất tốt trong ngành. Con số đó khiến 3,1 cent Mỹ của AirAsia trở nên bất lợi. Ngay cả các hãng hàng không truyền thống của Mỹ trung bình cũng mất khoảng 7 cent.

Vietjet đặt mục tiêu thu hút được nhiều hành khách hơn nữa, khi họ chuẩn bị đưa vào khai thác dòng máy bay Airbus A321Neo mới, với 240 chỗ, nhiều hơn so với tàu bay thân hẹp mà các hãng khác đang khai thác.

Trung bình mỗi chuyến bay của Vietjet có tỉ lệ lắp đầy khoảng 88%. 

Chia sẻ về thách thức vận hành mà hãng đang phải đối mặt, bà Thảo ví von: "Đây là một phương trình với rất nhiều giả thiết chưa biết mà bạn cần phải giải quyết, và bạn cần giải quyết tất cả chúng cùng một lúc. Có rất nhiều câu hỏi mà bạn cần phải có câu trả lời, và nếu có câu hỏi nào bạn chưa trả lời, chắc chắn bạn sẽ thất bại".

Tỉ lệ lắp đầy trên mỗi chuyến bay của Vietjet là 88%, một con số lí tưởng của ngành hàng không. (Ảnh: Vietjet Air).

Châu Á là mảnh đất màu mỡ cho sự mở rộng của Vietjet. 

Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA) ước tính rằng nhu cầu du lịch hàng không ở châu Á - Thái Bình Dương, thị trường du lịch tăng trưởng nhanh nhất thế giới, sẽ tăng gấp đôi trong 20 năm tới, tức tăng khoảng 2,8 tỉ hành khách mỗi năm.

Du lịch tại Việt Nam cũng đang bùng nổ nhờ tầng lớp trung lưu đang gia tăng về số lượng và chất lượng. Các sân bay của Việt Nam đã phục vụ được 106 triệu hành khách trong năm 2018, tăng 13% so với năm trước. Con số đó bao gồm 16 triệu du khách nước ngoài, tăng 20%. 

Dự đoán sự tăng trưởng sẽ còn nhanh hơn nữa, Vietjet đã đặt hàng 386 máy bay mới, bao gồm 200 phi cơ từ Boeing và 186 phi cơ từ Airbus.

Trở ngại về cơ sở hạ tầng và nhân lực có thể cản trở Vietjet?

Tuy nhiên theo Forbes châu Á, thách thức lớn nhất của nữ tỉ phú là làm sao để bay tới nhiều điểm đến trong khu vực châu Á hơn, khi mà chính phủ các nước vẫn cẩn trọng trong việc cấp phép cho các hãng hàng không khai thác các đường bay tới sân bay của họ.

"Đông Nam Á có sáng kiến về thị trường hàng không duy nhất (được gọi là 'Bầu trời mở ASEAN' - PV) nhưng không bao gồm một số thị trường hàng không chủ chốt tại châu Á như Trung Quốc, Ấn Độ, Hàn Quốc, Nhật Bản và Australia", Albert Tjoeng, Trợ lý Giám đốc Truyền thông văn phòng IATA Châu Á - Thái Bình Dương tại Singapore, cho biết.

Do đó, để được hạ cánh đến nhiều điểm đến quốc tế hơn, các hãng hàng không như Vietjet thường thành lập liên doanh với các đối tác ở các quốc gia khác nhau. Cho đến nay, Vietjet có một liên doanh tại Thái Lan, vận hành 8 máy bay.

Một trở ngại khác cho việc mở rộng của Vietjet là cơ sở hạ tầng. 

Tại Việt Nam, hầu hết sân bay lớn đã hoạt động vượt công suất. Sân bay Tân Sơn Nhất đã phục vụ 38 triệu hành khách trong năm 2018, cao hơn công suất hàng năm là 28 triệu. Điều tương tự cũng đúng ở các sân bay lớn khác ở Việt Nam, bao gồm Đà Nẵng, Nha Trang và Hà Nội.

"Vietjet sẵn sàng đầu tư vào cơ sở hạ tầng để giúp giảm bớt những vướng mắc này", bà Thảo nói. Nhưng chính phủ vẫn chưa hoàn thiện các kế hoạch về việc mở rộng các sân bay hiện tại, hay xây dựng các sân bay mới.

Vietjet cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng tăng tại sân nhà. 

Tính đến cuối năm ngoái, Việt Nam đã có 174 máy bay thương mại được đăng kí vận hành bởi ít nhất 4 hãng hàng không. Đầu năm nay, hãng hàng không Bamboo Airways đã trở thành hãng thứ 5 hoạt động chỉ với 4 máy bay. Và cuối năm nay, Vingroup có kế hoạch ra mắt hãng hàng không của riêng mình, mang tên Vinpearl Air.

Trước tình trạng thiếu hụt nhân sự, Vietjet có học viện đào tạo phi công riêng tại Khu công nghệ cao (quận 9, TP HCM). (Ảnh: Vietjet Air).

Tình trạng thiếu hụt phi công cũng đặt ra một thách thức khác. Theo Boeing, ngành hàng không sẽ cần gần 650.000 phi công mới trong 20 năm tới, với khu vực châu Á - Thái Bình Dương cần tới 244.000.

"Bà Thảo không vì thế mà nản lòng", Forbes châu Á nêu rõ. Ngoài việc nỗ lực lấp đầy chỗ trên các chuyến bay, lợi nhuận Vietjet còn có thể tăng lên nhờ những đơn đặt hàng máy bay lớn cung cấp thêm máy bay thế hệ mới, giá mua tốt sẽ gia tăng lợi nhuận cho tập đoàn. Mục tiêu của tỉ phú Nguyễn Thị Phương Thảo là một lần nữa ghi dấu lịch sử, bằng việc biến Vietjet trở thành hãng hàng không toàn cầu đầu tiên của Việt Nam.

Bà Thảo tự tin khẳng định: "Nếu chúng tôi thành lập một hãng hàng không ở châu Âu, chúng tôi có thể bay đến mọi quốc gia trong khu vực đó. Với khả năng cạnh tranh của chúng tôi về dịch vụ, máy bay, năng lực quản lí, chi phí và khả năng cung cấp dịch vụ mới, tôi hoàn toàn tự tin rằng chúng tôi có thể cạnh tranh ở các thị trường khác như châu Âu hay Hoa Kỳ".