Hãng sữa bột bị cáo buộc kiếm lời từ nỗi lo về dinh dưỡng của trẻ em

‘Bẫy’ trong ngôn ngữ của các hãng sữa

Bố mẹ lo con thiếu chất, công ty sữa ăn nên làm ra

Trong một báo cáo xem xét hơn 400 loại sữa công thức dành trẻ trẻ dưới 12 tháng tuổi của Nestlé, Danone, Mead Johnson Nutrition và Abbott, được bán tại 14 thị trường, các nhà điều tra phát hiện thấy, sản phẩm được phân loại dựa trên sự ưa thích của người tiêu dùng thay vì dựa trên cơ sở khoa học.

Những phát hiện khác cũng xác nhận, 4 nhà sản xuất sữa công thức trên đã bổ sung dưỡng chất một cách thừa thãi, vô ích vào những sản phẩm “hàng đầu” của họ nhằm mục đích bắt chước sao cho ngày càng giống hơn, tốt hơn sữa mẹ và họ quảng bá điều đó dưới danh nghĩa “dựa trên sự phát triển mới nhất của khoa học dinh dưỡng”.

Bố mẹ lo con thiếu chất, công ty sữa ăn nên làm ra. (Ảnh: Sonialimphotography)

Nusa Urbancic, giám đốc phụ trách chiến dịch của Changing Markets Foundation - tổ chức hoạt động với mục đích thay đổi thị trường theo hướng tốt đẹp hơn, ổn định hơn, phù hợp với lợi ích của xã hội và môi trường - cho biết: “Sự khác biệt trong những sản phẩm sữa công thức cho trẻ sơ sinh đã được thiết kế một cách có chủ ý, đầy thận trọng nhằm đáp ứng tối đa thị hiếu và lối sống của cha mẹ hoặc mong muốn tự nhiên của họ là trao cho con mình khởi đầu tốt nhất trong đời. Và như vậy, các nhà sản xuất sữa công thứ có thể xếp những sản phẩm này vào danh mục hàng hoá “chất lượng hàng đầu”, từ đó, đặt ra mức giá cao hơn”.

Nhóm điều tra tin rằng, công ty sữa bán các loại sữa công thức khác nhau tại những thị trường khác nhau, kèm theo giới thiệu về khả năng ngăn ngừa dị ứng, làm mềm phân và giúp bé ngủ ngon hơn nhưng lại chỉ dựa trên rất ít chứng cứ khoa học cũng như quan tâm tới lợi ích sức khoẻ người tiêu dùng.

Phản hồi từ công ty sữa

Hãng sữa bột bị cáo buộc kiếm lời từ nỗi lo về dinh dưỡng của trẻ em. (Ảnh: MomJunction)

Tổ chức Công nghiệp các thực phẩm đặc biệt từ sữa có trụ sở tại Brussels (ISDI) đã chính thức lên tiếng trước những cáo buộc trên. Trong thông cáo báo chí của họ có đoạn: “Ngành công nghiệp thực phẩm từ sữa đã cung cấp - dựa trên những nghiên cứu khoa học sẵn có mới nhất – dinh dưỡng chất lượng cao, an toàn và phù hợp độ tuổi cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Đưa một sản phẩm ra thị trường chịu tác động của nhiều yếu tố, bao gồm hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D), vốn nắm giữ vị trí cốt lõi trong các sản phẩm dinh dưỡng dành cho trẻ sơ sinh và trẻ ở độ tuổi mới chập chững biết đi, trong chất lượng nguyên liệu, quá trình sản xuất và đóng gói.

Tương tự như vậy, những mối bận tâm về kinh doanh, tiêu chuẩn theo luật định và môi trường ở mỗi quốc gia lại ảnh hưởng đến việc ra mắt sản phẩm. Khi quảng cáo về sản phẩm sữa dành cho trẻ từ 6-24 tháng tuổi, trong giai đoạn ăn bổ sung (follow-up formula) và sản phẩm sữa trong giai đoạn tăng trưởng của trẻ, từ 1 tuổi trở lên (growing-up milk), ngành công nghiệp của chúng tôi nhất trí rằng, cần phải đảm bảo yếu tố đạo đức, minh bạch và công khai”.

Mead Johnson bổ sung rằng, các sản phẩm của họ dựa trên nghiên cứu khoa học và y khoa khắt khe và chuẩn xác, được thiết kế nhằm truyền tải được những lợi ích dinh dưỡng cần thiết, chất lượng, độ an toàn và giá trị cho trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và các gia đình, nhằm hỗ trợ cho sự phát triển lành mạnh của họ. “Chúng tôi đánh giá cao sự tin cậy mà chúng tôi có được từ phía phụ huynh, người chăm sóc trẻ, các tổ chức chăm sóc sức khoẻ chuyên nghiệp trong suốt những năm qua và trên toàn thế giới, là kết quả của những giá trị như chất lượng, an toàn đầy khoa học của chúng tôi” - công ty này nhấn mạnh.

Sữa công thức làm ảnh hưởng đến phong trào nuôi con sữa mẹ trên toàn thế giới. (Ảnh: Sonialimphotography)

Sữa công thức dành cho trẻ sơ sinh là một trong những ngành thực phẩm được quy định nghiêm ngặt nhất trên thế giới với những quy định cụ thể được đặt ra trên phạm vi quốc gia và/hoặc quốc tế (Codex Alimentarius – Tiêu chuẩn thực phẩm Codex quốc tế). Theo đó, luật quy định về các thành phần cấu tạo, chu trình sản xuất, việc dán nhãn và tiếp thị thực phẩm dành cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ phải phù hợp với độ tuổi, đảm bảo an toàn, hiệu quả sử dụng.

Đặc thù của thị trường châu Á

Tuy nhiên, cuộc điều tra do các tổ chức Changing Markets Foundation, Globalization Monitor, SumOfUs và European Public Health Alliance (EPHA) tiến hành, đã đi xa hơn nữa trong quá trình tìm hiểu các công ty sản xuất sữa lợi dụng nhu cầu của phụ huynh như thế nào, bằng cách xem xét thị trường sữa công thức dành cho trẻ sơ sinh ở Trung Quốc và Hong Kong.

Tại đây, quy định của nhà nước đối với sữa công thức cho trẻ sơ sinh vẫn còn lung lay từ sau vụ scandal sữa năm 2008, trong đó sản phẩm sữa công thức bị trộn hoá chất melamine. Kết uqar, gần 300.000 người bị ốm, hơn 50.000 trẻ sơ sinh phải nhập viện và 6 trẻ thiệt mạng. Rất nhiều công ty, trong đó có cả Nestlé bị ám chỉ trong vụ ầm ĩ này.

Lần này, cơ cấu giá và các loại sản phẩm khác nhau là mục tiêu được các nhà điều tra tập trung xem xét. Theo đó, họ phát hiện ra, phụ huynh ở Trung Quốc có thể chi tới 40% thu nhập trung bình của mình cho sữa công thức. Trong khi đó, loại sữa công thức đắt nhất ở các quốc gia châu Âu chỉ chiếm 1-3% mức lương trung bình của người dân.

Chênh lệch giá cũng được tìm hiểu và kết quả là các quốc gia châu Âu có sự khác biệt nhỏ hơn về các mức giá sữa công thức. Tại Anh, sản phẩm đắt nhất có giá cao gấp 1,6 lần so với sản phẩm rẻ nhất. Còn ở Indonesia, sự khác biệt này lên tới 4,5 lần.

Cần có quy định nghiêm ngặt hơn nữa về sữa công thức cho trẻ nhỏ. (Ảnh: Moopen)

Phụ huynh Trung Quốc sẵn sàng chi nhiều tiền hơn nữa

Rena Lau thuộc tổ chức Globalization Monitor trụ sở ở Hong Kong, cho biết: “Các công ty sữa công thức đã lợi dụng mối quan tâm của phụ huynh Trung Quốc. Họ vẫn còn nhớ rất rõ ràng thảm hoạ sữa nhiễm độc melamine và ngày ngày phải chịu đựng ô nhiễm môi trường nặng nề, do đó, luôn sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho các sản phẩm chất lượng cao cũng như mua các sản phẩm nhập khẩu.

Điều rất đáng lo ngại là sản phẩm thuộc nhóm này có mức giá cao hơn thông thường tới 2,5 lần và không hề dựa trên các bằng chứng khoa học mà dựa trên mức độ sẵn sàng chi trả của phụ huynh. Tôi có thể nói, việc này gây ra tình trạng đối xử bất công gấp đôi đối với các bậc cha mẹ người Trung Quốc”.

Sữa công thức cho trẻ - cần có quy định nghiêm ngặt hơn

Theo các nhà điều tra, cần tiến hành cuộc cải tổ toàn diện ngành công nghiệp sữa công thức dành cho trẻ sơ sinh toàn cầu thông qua các hoạt động như đưa ra các quy định nghiêm ngặt hơn, để chỉ có những sản phẩm được sản xuất dựa trên bằng chứng khoa học không thể chối cãi và với chất lượng cao nhất trong khâu tuyển chọn nguyên liệu dinh dưỡng được bán ra thị trường.

Họ cũng kêu gọi các chính phủ ban hành và thực thi các quy định quốc gia áp dụng theo đúng chuẩn tiếp thị của WHO và để đảm bảo rằng mức độ an toàn, chất lượng dinh dưỡng cũng như sự toàn vẹn của sản phẩm thường xuyên được giám sát.

Eoin Dubsky, thành viên tổ chức SumOfUs, khẳng định: “Ngành công nghiệp sữa công thức chứng tỏ rằng Nestlé và những công ty sữa hàng đầu khác đang lợi dụng các gia đình có trẻ sơ sinh ở bất cứ nơi nào có thể. Đã đến lúc cần đảm bảo rằng những bậc phụ huynh chịu áp lực tài chính nặng nề và thường xuyên thiếu ngủ có thể dễ dàng tìm kiếm những sản phẩm sữa công thức dành cho trẻ sơ sinh có mức giá phù hợp, an toàn và đầy đủ dinh dưỡng”.