Những tác hại của sữa công thức mà bố mẹ không hề hay biết

Lịch sử sữa công thức

Sữa bột/sữa công thức được sáng chế vào năm 1867 bởi một nhà hóa học người Đức tên là Justus Von Liebig. Sản phẩm thương mại mang tên ông gọi là Liebig's Soluable Food For Babies, tạm dịch: “Thức ăn hòa tan cho em bé của Liebig”.

Trẻ em bú sữa công thức ở thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20 có nguy cơ bị bệnh scurvy và bệnh rickets cao gấp nhiều lần trẻ em được bú sữa mẹ. (Ảnh: The Indian Express)

Trước khi sữa công thức ra đời, những phụ nữ không thể cho con bú, hoặc những phụ nữ giàu có không muốn cho con bú thường thuê vú em để cho con mình bú. Sau khi Liebig quảng bá sản phẩm của mình thì những công ty khác bắt đầu tiến hành sản xuất sữa công thức làm từ sữa bò, kem, đường và nước. Sữa công thức ngày nay cũng không khác gì ngày xưa, chỉ thêm chất khoáng và vitamin tổng hợp (tức là đã qua chế biến chứ không phải tự nhiên).

Trẻ em bú sữa công thức ở thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20 có nguy cơ bị bệnh scurvy và bệnh rickets cao gấp nhiều lần trẻ em được bú sữa mẹ. Bệnh scurvy tiếng Việt gọi là bệnh scobat, gây ra do thiếu Vitamin C; rickets là bệnh còi xương. Hai bệnh này gọi chung là bệnh suy dinh dưỡng. Cũng giống như trẻ bú sữa công thức ngày nay, trẻ bú sữa công thức vào thời kỳ ấy tử vong nhiều hơn, dễ bị các bệnh liên quan đến đường hô hấp hơn và dễ nhiễm trùng hơn. Tuy nhiên, vì lợi nhuận mà sữa công thức mang lại quá khủng khiếp nên các nhà sản xuất ra sức quảng cáo để các cha mẹ mua cho con uống. Vào những năm 1920, họ khuyên cha mẹ pha nước cam cũng như bổ sung sắt vào sữa công thức.

Nhiều nhóm hỗ trợ nuôi con bú sữa mẹ đã ra đời. (Ảnh: Sohu)

Cuối những năm 1970, sữa công thức hầu như chiếm lĩnh thị trường và 75% trẻ em Mỹ đã chuyển sang dùng sữa công thức. Đây có lẽ là lý do tại sao tỉ lệ ung thư ở các nước châu Âu là 1 trên 3.

Tuy nhiên, ngay từ khi ra đời, các bà mẹ và các bác sĩ đã đứng lên phản đối và ra sức đề cao việc nuôi con bằng sữa mẹ. Nhiều nhóm hỗ trợ nuôi con bú sữa mẹ đã ra đời, chẳng hạn như La Leche League vào năm 1956, khi đó tỉ lệ nuôi con sữa mẹ tại Mỹ đã giảm xuống gần 20%; Australian Breastfeeding Association thành lập năm 1964 tại Úc.

Số liệu thực tế về tác hại của sữa công thức

Sữa công thức nhiễm khuẩn

Hẳn mọi người còn nhớ đã có hơn 6000 trẻ em đã bị ốm, 3 trẻ tử vong do uống sữa bột nhiễm khuẩn của Trung Quốc, gần 1500 trẻ phải nhập viện và hơn 150 trẻ bị hư thận vào năm 2008 (Báo The Guardian đăng ngày 18/09/2008).

Sữa công thức là hàng cứu trợ nguy hiểm

Gần đây Unicef đã kêu gọi các nhà viện trợ nhân đạo không tài trợ sữa công thức cho các nước gặp thiên tai vì điều này có thể làm tỉ lệ tử vong gia tăng. Số liệu trẻ bị tiêu chảy sau trận động đất năm 2006 ở Yogyakarta (Indonesia) đã tăng gấp 6 lần sau khi số lượng trẻ uống sữa công thức tăng gấp đôi.

Bà Anne H. Vincent, Bộ trưởng Bộ Dinh dưỡng và Sức khỏe của Unicef tại Indonesia cho hay có một mối liên quan chặt chẽ giữa việc tiêu thụ sữa công thức và những ca tử vong do tiêu chảy sau khi sử dụng sữa công thức tại vùng này trong thời gian xảy ra thiên tai.

Nghiên cứu của Unicef đã cho thấy 42.6% trẻ dưới 5 tháng đã uống sữa công thức sau trận động đất, tức là gần gấp đôi trước khi thiên tai xảy ra. Bà nói thêm, việc tài trợ sữa công thức để cứu giúp những người gặp nạn trong thiên tai vô tình đã làm tăng tỉ lệ tử vong của trẻ. (Báo Jakarta Post đăng ngày 7/7/2008).

vì lợi nhuận mà sữa công thức mang lại quá khủng khiếp nên các nhà sản xuất ra sức quảng cáo để các cha mẹ mua cho con uống. (Ảnh: SmartParents)

Sữa công thức làm tăng tỉ lệ tử vong của trẻ sơ sinh 56%

Nghiên cứu “Nuôi con bằng sữa mẹ và nguy cơ tử vong của trẻ sơ sinh tại Mỹ” cho thấy trẻ sơ sinh bú sữa công thức có tỉ lệ tử vong cao hơn trẻ sơ sinh bú mẹ 56% (Tạp chí Bác sĩ Nhi Đồng đăng tháng 5/2004). Việc nuôi con sữa mẹ giúp làm giảm nguy cơ tử vong ở trẻ sơ sinh. Khuyến khích nuôi con sữa mẹ làm trì hoãn 720 ca tử vong của trẻ sơ sinh ở Mỹ mỗi năm.

Tử vong do viêm màng não gây ra bởi sữa công thức

Tháng 7/2004, một bé sinh non tại New Zealand đã tử vong vì uống sữa công thức bị nhiễm khuẩn viêm màng não (meningitis bacteria) có tên là Enterobacter sakazakii. Cũng trong năm này, Bộ Trưởng An Toàn Thực Phẩm New Zealand đã ra công lệnh cho các trung tâm Chăm sóc đặc biệt Trẻ sinh non (Neonatal Intensive Care Units) không được dùng sữa công thức cho trẻ sinh non, cũng như ban hành quy chế bảo đảm an toàn vệ sinh rất chặt chẽ khi chuẩn bị sữa công thức.

Thông tin này có trong thông cáo của Bộ trưởng Y tế New Zealand, tháng 5/2005.

Một số nghiên cứu y tế cho thấy tác hại của sữa công thức

- Sữa công thức gây bệnh tiểu đường

- Sữa công thức gây các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp

- Sữa công thức gây viêm tai nhưng sữa mẹ có thể bảo vệ trẻ khỏi chứng bệnh này