Hồi phục hay làn sóng lây nhiễm mới - TQ đau đầu giữa hai thái cực

Tại Vũ Hán, thành phố Trung Quốc nơi các ca nhiễm virus corona mới được phát hiện vào cuối năm ngoái, sự hân hoan bao trùm bầu không khí tuần này. Cuối cùng, cư dân cũng được ra khỏi nhà sau nhiều tháng bị thành phố phong tỏa.

Điều này được phản ánh trên truyền thông nhà nước, khi thành phố từng là nơi thể hiện sự thất bại của Trung Quốc trong ngăn chặn virus giờ là biểu tượng cho sự phục hồi của đất nước, trái ngược hoàn toàn với sự hỗn loạn ngày càng gia tăng ở phần còn lại của thế giới.

"Giống như phượng hoàng, Vũ Hán lại cất cánh bay lên trong mùa xuân ấm áp sau thời gian phong tỏa vì dịch bệnh đầy tăm tối" là tiêu đề một bài viết trên Global Times (Hoàn Cầu Thời báo), trong khi các cơ quan thông tấn báo chí khác đăng tải những câu chuyện về việc thành phố "dần trở lại bình thường", bao gồm cả sự bùng nổ về đám cưới.

Song dưới bề mặt tự tin đó, đã có những dấu hiệu đáng lo ngại trên khắp châu Á: rằng bất kì sự phục hồi nào đều có thể chỉ là thoáng qua, và một làn sóng lây nhiễm mới - cùng tình trạng phong tỏa, cái chết và những nỗi khốn đốn đi kèm - có thể sớm xuất hiện.

Nỗ lực không ngừng nghỉ

Phát biểu tại một cuộc họp của lãnh đạo đảng Cộng sản Trung Quốc trong tuần này, Chủ tịch Tập Cận Bình kêu gọi tiếp tục "nỗ lực không ngừng nghỉ để ngăn chặn các ca bệnh đi vào từ bên ngoài, đồng thời ngăn chặn dịch bệnh tái bùng phát trong nước".

Trong khi cố gắng trở lại bình thường, các biện pháp ngăn chặn nghiêm ngặt vẫn sẽ được áp dụng ở nhiều nơi trên cả nước. Đáng chú ý nhất là ở thủ đô Bắc Kinh, nơi giao thông đã bị hạn chế nghiêm trọng và người nước ngoài phải đối mặt với những hạn chế trong việc di chuyển vì lo ngại về ca bệnh ngoại nhập.

Ở thành phố Tuy Phân Hòa phía bắc, nằm cạnh biên giới với Nga, một bệnh viện dã chiến mới đã được xây dựng và người dân được yêu cầu ở trong nhà, sau khi có sự gia tăng đột biến số ca nhiễm virus được cho là đến từ quốc gia láng giềng. Tính đến ngày 9/4, đã có tổng cộng 123 ca bệnh ngoại nhập và 137 ca không triệu chứng ở Tuy Phân Hòa, theo Nhân Dân Nhật báo.

Hồ Bắc, nơi Vũ Hán là tỉnh lị, sẽ tiếp tục duy trì các biện pháp phản ứng khẩn cấp ở mức cao nhất, và các quan chức hôm 7/4 nói không có ca nhiễm mới "không có nghĩa là không có nguy cơ".

Các nhà ga và đơn vị điều hành tàu trên toàn quốc đã tăng cường thực hiện khử trùng và kiểm tra, khi hàng chục nghìn cư dân Vũ Hán dự kiến rời khỏi thành phố trong tuần này.

Nhiều người bị kẹt lại thành phố sau khi về quê đoàn tụ gia đình vào dịp Tết Nguyên đán vừa qua, và giờ họ sẽ tỏa đi khắp các vùng khác của Trung Quốc. Nhiều thành phố, bao gồm Quảng Châu và Thâm Quyến, đã tuyên bố người đến từ Vũ Hán sẽ phải tự cách li và làm xét nghiệm để đảm bảo họ không mang theo virus.

Tại Vũ Hán, cư dân được cấp "mã sức khỏe" thông qua một ứng dụng của chính phủ. Chỉ những người có mã màu xanh lá cây - không có triệu chứng và đã xét nghiệm âm tính với virus - mới được phép rời khỏi nhà. Bất cứ ai không có mã như vậy vẫn sẽ phải đối mặt với các hạn chế về đi lại.

Người ta cũng vẫn phải tiếp tục làm kiểm tra nhiệt độ thường xuyên trong và ngoài doanh nghiệp, giữa có những nghi ngờ về việc một số người trông "khỏe mạnh" vẫn có thể lây virus cho người khác.

"Bạn không biết có những bệnh nhân không có triệu chứng sao? Bạn có nghĩ rằng những biện pháp đó có thể giúp phát hiện ra họ không? Virus rất đáng sợ, chúng tôi phải luôn cảnh giác cao độ", một chủ cửa hàng Vũ Hán được truyền thông nhà nước dẫn lời nói.

Không có thời gian để nghỉ ngơi

So với châu Âu và Mỹ, Trung Quốc và các nước châu Á khác ở tuyến đầu mặt trận chống dịch dường như có thể tiếp tục cuộc sống trong tương lai, đi trước một vài bước so với phương Tây về mặt ứng phó.

Rất nhiều người sẽ nín thở theo dõi xem liệu khu vực có thể trở lại bình thường một cách suôn sẻ hay không, khi nhiều quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất giờ đây dường như đã đi qua cơn bão virus - hoặc liệu việc nới lỏng hạn chế có dẫn đến một làn sóng nhiễm trùng mới.

Trong nghiên cứu được công bố trên chuyên san Lancet tuần này, các nhà nghiên cứu đã đưa ra cảnh báo về điều đó.

Lưu ý rằng việc phong tỏa và hạn chế đi lại tại Trung Quốc đã giúp giảm "số ca bệnh xuống mức rất thấp", họ nói nếu không có vaccine hoặc "miễn dịch cộng đồng", virus "có thể dễ dàng tái bùng phát khi các doanh nghiệp, nhà máy và trường học dần hoạt động trở lại, làm gia tăng tiếp xúc xã hội, đặc biệt là trong bối cảnh nguy cơ từ ca bệnh ngoại nhập ngày càng lớn.

"Ngay cả ở các siêu đô thị thịnh vượng và dồi dào nguồn lực nhất như Bắc Kinh và Thượng Hải, các nguồn lực y tế cũng có hạn và các dịch vụ sẽ phải vật lộn với nhu cầu tăng đột ngột", giáo sư Gabriel Leung ở Đại học Hong Kong, nói trong thông cáo kèm theo báo cáo của Lancet.

"Phát hiện của chúng tôi nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo rằng các hệ thống y tế địa phương có đủ nhân lực và nguồn lực để giảm thiểu số người tử vong liên quan đến Covid".

Tiếp tục cảnh giác

Ngoài Trung Quốc, các quốc gia khác ở châu Á cũng tỏ ra thận trọng về việc buông lỏng cảnh giác quá sớm.

Singapore hôm 10/4 báo cáo 287 ca nhiễm mới, mức tăng theo ngày cao nhất của đảo quốc kể từ khi đại dịch bắt đầu. Chỉ có 3 trong số này là ca ngoại nhập, cho thấy đang có đợt bùng phát lớn mới trong nước.

Đầu tuần này, giới chức Singapore đã cấm mọi hoạt động tụ tập xã hội cho đến ngày 4/5, và các luật mới được thiết kế để hoạt động như một "công cụ ngắt mạch" đã áp đặt các hình phạt mới hà khắc đối với bất kì ai bị phát hiện vi phạm lệnh cách li, giãn cách xã hội.

Đặc khu Hong Kong của Trung Quốc đã chứng kiến sự gia tăng đột biến tương tự về số ca nhiễn mới sau khi nới lỏng các hạn chế, với nhiều ca bệnh đến từ bên ngoài. Các quan chức sau đó đã tăng cường kiểm soát trở lại và kêu gọi mọi người thực hiện nghiêm ngặt hơn việc giãn cách xã hội và kiểm soát lây nhiễm.

Dù việc này đã cho thấy một số thành công, giới chức y tế hôm 9/4 nói cảnh giác vẫn là điều cần thiết.

"Có vẻ như nhiều người trong chúng ta có lẽ đã quá tự mãn", Bernard Chan, một quan chức cấp cao, viết về sự gia tăng ca nhiễm mới trong tuần này. "Lúc này là thời gian để mọi người làm mọi việc có thể để ngăn chặn virus lây lan. Đừng dừng lại một ngày nào và nghĩ đến 'làn sóng lây nhiễm thứ ba'".

Hàn Quốc, nơi đã được ca ngợi vì ứng phó hiệu quả trước dịch bệnh, không dám mạo hiểm như vậy. Phát biểu hôm 9/4, Thứ trưởng Bộ Y tế Kim Gang Lip nói rằng dù số ca nhiễm mới đã liên tục giảm trong nhiều ngày, việc hạn chế tụ tập đông người vẫn sẽ được duy trì qua lễ Phục Sinh và đất nước nên "tiếp tục nỗ lực cắt đứt mọi liên kết với các cụm lây nhiễm lẻ tẻ".

Trung Quốc đã hứng chịu tác động về kinh tế và sức khỏe vì virus lâu hơn bất kì quốc gia nào khác, cũng như gánh chịu hậu quả của việc phong tỏa. Mong muốn trở lại bình thường là điều dễ hiểu. Người dân và phần còn lại của thế giới sẽ phải nín thở theo dõi xem liệu nước này có thể thực sự làm được điều đó hay không.