Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai Đề án "Đầu tư ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030" diễn ra sáng nay, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, từ năm 2021 đến nay, cả nước có 499 dự án nhà ở xã hội (NOXH) đã được triển khai với quy mô hơn 411.000 căn hộ.
Hiện có 28 địa phương công bố danh mục 68 dự án đủ điều kiện vay theo chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng với nhu cầu vay vốn hơn 30.000 tỷ đồng; 6 dự án NOXH tại 5 địa phương được giải ngân khoảng 415 tỷ đồng.
Theo mục tiêu của đề án, đến năm 2030, các địa phương hoàn thành hơn 1 triệu căn, trong đó, giai đoạn 2021 - 2025 hoàn thành khoảng 428.000 căn hộ.
Song, việc triển khai Đề án vẫn còn nhiều khó khăn, hạn chế. Cụ thể, kết quả thực hiện của nhiều địa phương chậm so với kế hoạch đăng ký; việc giải ngân gói tín dụng 120.000 tỷ đồng chậm; các doanh nghiệp đầu tư NOXH, nhà ở cho công nhân gặp vướng mắc trong tiếp cận đất đai, thủ tục đầu tư xây dựng, tín dụng, chính sách ưu đãi…
Một số đề xuất được đại diện các doanh nghiệp nêu lên tại nghị gồm: đơn giản hóa, rút gọn thủ tục đầu tư cho NOXH, nhất là thủ tục liên quan đến quy hoạch chi tiết dự án (có thể thực hiện song song với điều chỉnh quy hoạch phân khu).
Xác định tiền sử dụng đất, thuê đất và số tiền được miễn giảm; xét tuyển các đối tượng được mua nhà ở xã hội; nâng cao chất lượng NOXH; đề xuất bắt buộc đưa vào luật các địa phương bố trí, thu hồi đất để xây dựng NOXH...
Đại diện Tập đoàn Hoàng Quân, Tổng công ty Viglacera cho rằng, lợi nhuận tối đa xây dựng nhà ở xã hội là 10%, nhưng các tiện ích xã hội, như hầm, công trình công cộng, bãi đỗ xe... vẫn cần có. Do đó, các ý kiến đề xuất điều chỉnh, cân đối lại suất vốn đầu tư xây dựng NOXH lên mức tương đương với suất vốn đầu tư nhà ở thương mại (hiện chỉ số này của NOXH đang thấp hơn 25% so với nhà ở thương mại).
Ở phía địa phương, đại diện một số tỉnh thành như Hà Nội, TP HCM, Đà Nẵng, Đồng Nai... kiến nghị đơn giản hóa, rút ngắn trình tự, thời gian thực hiện lựa chọn chủ đầu tư thực hiện xây dựng NOXH; thống nhất điều kiện tham gia vay ưu đãi gói tín dụng 120.000 tỷ đồng
Đồng thời, quy định cụ thể danh mục các hạng mục, công trình hạ tầng kỹ thuật trong dự án đầu tư xây dựng khu NOXH được ngân sách Nhà nước hỗ trợ để thu hút nhà đầu tư tham gia; nghiên cứu, quy định các cơ chế, chính sách ưu đãi hơn nữa nhằm thúc đẩy phát triển NOXH để cho thuê (nhất là nhà ở cho công nhân)...
Theo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, nhiều khó khăn, vướng mắc đã được giải quyết trong Luật Đất đai 2024 và Luật Nhà ở 2023 mới thông qua.
Đối với khó khăn về quỹ đất phát triển NOXH, Phó Thủ tướng cho rằng phải đơn giản hoá các tiêu chí xác định đối tượng được mua NOXH như chưa có nhà ở trên địa bàn đang sinh sống, chưa được mua NOXH, có việc làm thu nhập ổn định… Đồng thời, bổ sung các doanh nghiệp trong khu công nghiệp vào đối tượng được thuê, mua NOXH làm ký túc xá cho công nhân.
Các khu NOXH phải có đầy đủ hạ tầng thiết yếu về giao thông, giáo dục, y tế, văn hoá, an toàn cháy nổ… trong bức tranh chung về quy hoạch đô thị, nông thôn. Luật Đất đai 2024 không hạn chế sử dụng quỹ đất, phù hợp với quy hoạch được cấp thẩm quyền quyết định để chuyển mục đích sử dụng sang làm NOXH.
Bên cạnh đó, cần có nguồn tài chính ổn định cho phát triển NOXH. Ngoài nguồn lực Nhà nước thì cũng cần huy động được nguồn lực ngoài Nhà nước tham gia.
Phó Thủ tướng giao Bộ Xây dựng, Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính, Bộ Tài Nguyên & Môi trường nghiên cứu phương án, giải pháp tạo thuận lợi, hỗ trợ các ngân hàng triển khai gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho lĩnh vực NOXH theo cơ chế thị trường; cho phép doanh nghiệp thế chấp tài sản hình thành trên đất để vay vốn tín dụng; thành lập quỹ về NOXH;...
Ngoài ra, đề nghị các doanh nghiệp không chỉ phản ánh bất cập, vướng mắc, mà tích cực tham gia kiến nghị, đề xuất giải pháp, sáng kiến để đưa các chính sách NOXH thực sự đi vào cuộc sống, giúp người dân dù ở hoàn cảnh nào cũng được tiếp cận nhà ở.